İlhan Koman’ın Hulda’sı Türkiye’de

Yüce Yöney

yuceyoney@marinedealnews.com
Sonunda oluyor. İlhan Koman’ın meşhur teknesi Hulda İstanbul’a geliyor. Hem de içi boş değil. Koman’ın sanatçı ve bilim insanı karakterine uygun projeler ve eserlerle dolu geliyor.

Türkiye’nin uluslararası alanda tanınan en önemli heykeltıraşı İlhan Koman ve onun sanatı, eserleri çok kişinin malumu da Hulda’dan haberdar olmayanlar olabilir. Anlatalım…
Hulda 1905 İsveç yapımı ahşap bir teknenin ismi. Ve bu tanımıyla ne Türkiye’de ne İsveç’te heyecan uyandıracak bir yanı yok. Ancak o, İlhan Koman’ın teknesi ya da daha doğru bir ifadeyle söylersek evi, atölyesi.
Koman, Hulda’yı 1965 yılında alıyor. O zamanlar sıradan bir tekne ve tabii içinde yaşamaya uygun değil. Ama dedik ya o yıldan itibaren sahibi İlhan Koman’dı ve bu herhalde bir teknenin başına gelebilecek en güzel şeydi.
İlhan Koman aldığı bu tekneyi üzerinde bir ev ve bir çalışma mekânı haline getirdi. Kaptan köşkü büyütüldü, tekne, içinde yaşamaya uygun hale getirildi. Büyük oğlu Ahmet Koman’ın deyişiyle, hayatının geri kalanında zamanının yarısını bu tekneyi tamir etmeye, düzenlemeye ayırdı Koman. Eski arkadaşlarından Sadi Öziş, 1967’de İsveç’e onu görmeye gittiğinde teknenin bir apartman dairesi kıvamına geldiğini söylüyor. “Tekne artık bir apartman dairesi falan olmuş, zira elektrik var, telefon var, kalorifer var; yok yok, su var, her şey var, bütün bağlantılar dışarıdan yapılmış. Teknenin içi aynı zamanda da bir atölye…”
İlhan Koman tekneyi bir yaşam alanına çevirmiş, ama sonraları zaman zaman tekneyi orijinal haline, tekrar yelken yapabilecek duruma getirmeyi de hayal etmemiş değil. Ahmet Koman, bunu kardeşi Korhan’ın başardığını söylüyor. O teknede doğup büyümüş olan Korhan Koman, ahşap tekne yapımında ustalaşmış, birkaç önemli gemi yapmış biri. Babasının ölümünden sonra da yaşadığı Hulda’ya son halini o vermiş, sonradan yapılmış bölümleri kaldırarak çift direkli bu tekneyi yelken yapabilir hale getirmiş. Zaten teknenin İstanbul’a gelmesi de başka türlü mümkün olmazdı herhalde. Ahmet Koman teknenin motoru olsa da yelken yaparak gelmeyi tercih edeceklerini vurguluyor.
Hulda’nın Stockholm’den İstanbul’a uzanacak serüveninde birçok durağı olacak: Amsterdam, Anvers, Bordeaux, Lizbon, Barselona, Napoli, Valetta ve Selanik. İsveç’teki limandan bu ay demir alacak olan Hulda İstanbul’a vardığında takvimler 2010’un eylül ayını gösterecek.
Kuşkusuz yol bu kadar uzun sürmüyor. Hulda’nın İstanbul’a geliş yolculuğu, aslında İlhan Koman’ı ve Türk sanatını dünyaya tanıtma projesi. Yol boyunca yukarıda saydığımız kentlerde duracak olan Hulda, hem Koman’ın bazı eserlerini bu şehirlerde sergileyecek hem de her kentte önceden anlaşılan kurumlarla birlikte ortak atölye çalışmaları düzenlenecek.
Projenin hedef kitlesi çok geniş; bilime ve sanatın bilimle kesiştiği alanlara ilgi duyan herkesi kucaklıyor. Öte yandan bu genellemenin doğruluğuna rağmen, özel olarak çocuklarla yapılacak çalışmalar öne çıkıyor. Bilim ve kültür üzerinden yürüyen bu proje Türkiye’de de sürecek. Yine büyük ölçüde yaratıcılığı körükleyen nitelikte olacak, yine herkese açık olacak, ama yine sanat ve bilimle haşır neşir olma imkânı olanlardan çok, bu olanağa sahip olamayanları hedefleyecek.

Bunu Paylaşın
yuceyoney@marinedealnews.com