Gemi infla sanayiinin değerlendirilmesinde son 10 y›ll›k zaman diliminin önemi konusunda san›r›m tüm sektör oyuncular› benimle ayn› duygular› paylaflacakt›r. Asl›nda belki son 40-50 y›ll›k geliflmeleri düflündüğümüzde üzerinde en çok durmam›z gereken dönem flüphesiz son 10 y›l.
90’l› y›llar›n ortalar›nda Türkiye’de gemi infla sanayii üzerinde devlet tersanelerinin (Camialt›, Haliç) pay› hemen hemen bitmifl ve bu tersaneler mevcut gemilerin tamamlanmas›n› takiben kapanma noktas›na gelmiflti. Diğer taraftan sedece Tuzla’da faaliyet gösteren ve çoğunlukla tamir amaçl› çal›flan tersanelere ilaveten Körfez’deki Marmara Transport ve Gelibolu’daki tersaneler yeni infla amaçl› olarak faaliyet gösteriyordu.
‹nfla edilen k›s›tl› say› ve tonajdaki gemiler ise genellikle 1 500-5 000 DWT aral›ğ›nda koster (kuru yük), romörkör vb gemilerdi. Kimyasal tanker, product tanker inflas› 70’li ve 80’li y›llarda infla edilen birkaç küçük tonajl› product tanker d›fl›nda mevcut değildi.
‹lk kimyasal tanker Nazmi Gündem ve ekibi taraf›ndan Admarin dizayn› olarak infla edilen ve daha sonra Avrupal› bir armatöre sat›lan 3 500 DWT’luk gemiydi. Bu gemiyi daha sonra ikinci gemi takip etti. Ayn› y›llarda Tuzla’daki en büyük tersane olan Sedef Tersanesi’nde Alman bir armatör ad›na iki adet 4 500 DWT kuru yük ve 1 150 TEU konteyner gemileri inflas›na bafllanm›flt›. Marmara Transport yine baflka bir Alman armatör için 5 000 DWT’luk konteyner gemilerini infla ediyordu. Gelibolu tersanesinde ise yine kendileri için 4 000-5 000 ton aral›ğ›nda kuru yük gemisinin inflas› tamamland›.
Diğer Tuzla tersanelerinde genellikle yerli armatörler için s›n›rl› say›da geminin inflas›na baflland›, ancak bu gemilerin infla süreleri finans, ithal malzeme temini gibi konularda yaflanan sorunlar nedeniyle 2-2,5 y›l sürüyordu.
90’l› y›llar›n ortalar›ndan itibaren gerek dünya ticaret hacmindeki geliflmeler (Çin ve Hindistan faktörleri), gerekse Prestige tanker kazas› neticesinde kademeli olarak 2010 y›l›na kadar tek cidarl› gemilerden çift cidarl› gemilere geçiflin gündeme gelmesi neticesinde birçok armatör navlun pazar›ndaki paylar›n› korumak amac›yla yeni gemi infla sipariflleri vermeye bafllad›lar. Doğal olarak bizim tersanelerimiz 1995’ten 2000 y›l›na kadar olan befl y›ll›k süreçte özellikle küçük tonajl› 10 000 DWT’a kadar kimyasal ürün tankerleri inflas›nda iddial› bir noktaya geldiler. Bu tankerlere Avrupal› armatörlerin ilgi göstermesi neticesinde adet ve tonajlar artarak bugün itibariyle 25 000-30 000 DWT s›n›r›na dayand›. Kuru yük gemilerinde ise bugün 52 000 DWT-180 000 DWT tonajlar›n inflaas› gündemde.
Son 10 y›l içinde tersanelerimizde infla edilen toplam 500 geminin tonaj› 2,5 milyon DWT’a ulaflt›. Artan gemi talepleriyle birlikte yeni tersaneler aç›l›rken 10 y›l önce 40 olan say›, gelecek iki y›l içinde 130’a ulaflacak. Ekim 2007 itibariyle Türk tersanelerine siparifl edilmifl gemi say›s› 280 olup toplam tonaj 3,4 milyon DWT.
Yukar›daki rakamlar Türk gemi infla sanayiinin son 10 y›lda nereden nereye geldiğinin aç›k bir göstergesi. Ancak flu soru hep gündemde olacak: “nereye kadar?” Bu sorunun cevab› dünyada gemi infla taleplerinin ne kadar devam edeceğiyle ilgili olmakla birlikte Türk tersanelerinin kalite, teslim süresi ve fiyat rekabetçiliğinin alt›nda yat›yor.
Türk Gemi inşa sanayiinin son 10 yılı
Bunu Paylaşın