Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile bir “manevra savaşı” şeklinde başlayan savaş Ukrayna’nın batıdan aldığı destekle direnişi karşısında uzamış ve bir “yıpratma savaşı”na dönüşmüştür.
Hâlâ devam eden savaşın diğer kıyı ülkelerine olumsuz bir etkisi savaşan taraflarca Karadeniz’e döşenen mayınlardan bir kısmının yüzer hale gelmesidir. Bu mayınlardan bazılarına Romanya ve Türkiye sahillerinde rastlanmıştır. Bu durum kıyı güvenliğine olduğu kadar özellikle geceleri seyir güvenliğine de tehdit oluşturmaktadır.
Söz konusu tehdidi ortadan kaldırmak maksadıyla Türkiye’nin girişimi ile Türkiye Bulgaristan ve Romanya arasında 11 Ocak 2024’te imzalanan bir mutabakat muhtırası (MOU) ile Karadeniz mayın karşı tedbirler görev grubu (MCM Black Sea Task Force) oluşturulmuştur. Buna göre her üç ülkeden birer mayın tarama gemisi ve birer komuta kontrol gemisi ile 6 aylık periyotlarda en az iki kez 15’er günlük tarama yapılacak ve yüzer mayınlar etkisiz hâle getirilecektir.
Değerlendirme:
Söz konusu girişim;
- Batı Karadeniz’de kıyı güvenliği ve seyir güvenliği açısından yararlıdır.
- Sadece üç imzacı devlet için değil, uluslararası deniz ticareti açısından da olumlu bir çabadır.
- NATO üyesi üç kıyıdaş ülke arasında işbirliğini geliştirmesi bakımından değerlidir.
- 2001 yılında yine Türkiye’nin girişimi ile oluşturulan Karadeniz Gücü (BLACKSEAFOR) girişimini destekleyici niteliktedir.
Türkiye’nin Karadeniz’le ilgili ulusal çıkarı bu denizin bir barış ve istikrar denizi olmasıdır.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin titizlikle uygulanması sonucu bugüne kadar Karadeniz’de istikrar başarı ile korunabilmiştir. Montrö’nün titizlikle uygulanması konusundaki geleneksel tutumumuz devam etmelidir. Bu kapsamda Karadeniz’de mayın tarama faaliyetlerine kıyıdaş olmayan NATO ülkelerinin gemileri kesinlikle dâhil olmamalıdır. Esasen her üç ülkenin yeteri kadar mayın karşı tedbirler (MCM) yeteneği mevcut olduğundan diğer ülke gemilerine ihtiyaç yoktur. Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler’in MOU imza töreninden sonra yaptığı konuşmada Karadeniz’de mayın tarama faaliyetine kıyıdaş olmayan NATO ülkelerinin dâhil edilmeyeceğini açıklaması memnuniyet vericidir.
Rusya’nın İstanbul Başkonsolosu Andrey Buravov da yaptığı açıklamada ülkesinin bu konudaki hassasiyetini dile getirmiştir. Mayın tarama faaliyetine kıyıdaş olmayan NATO ülkelerinin katılması Montrö’ye aykırıdır ve Rusya’nın haklı güvenlik endişelerine neden olacağından bu ülke ile aramızda sorun yaratır.
Sonuç olarak Karadeniz’deki yüzer mayınların üç kıyıdaş ülke işbirliği ile kaldırılması girişimi Montrö Sözleşmesi’ni ihlâl etmeksizin yürütülmesi koşulu ile kuyularımızın ve deniz ticaretinin güvenliği açısından olumlu bir girişimdir. Türkiye’nin ulusal çıkarlarına uygundur.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
