“İzmit Körfezi’ni hayal ederken Rotterdam’ı görüyorum” diyen, körfezin en yeni ve iddialı tersanelerinden Beşiktaş Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Kalkavan ile gelecekteki hedeflerini konuştuk
Beşiktaş Denizcilik Grubu’na ait Beşiktaş Tersanesi, hızlı yapım aşamasından sonra projelerinde de son derece atik davranıyor. Tersanenin gemi inşa alanındaki hedefi, özellikle Avrupalı armatörlere özel, katma değeri yüksek projeler inşa etmek, gemi tamirdeki hedefi ise, Avrupa’nın en güvenilir ve saygın tamir tersanelerinden biri olmak.
Altınova Beşiktaş Tersanesi’ni teknik olarak kısaca anlatır mısınız?
Tersanemiz 100.000 m2 bir alan üzerine kurulmuştur, 280 metre deniz cephemiz vardır.
Gemi bağladığımız rıhtımlarımız ve iskelelerimizin toplam uzunluğu 670 metredir. Gemi inşa ve gemi tamir faaliyetlerimize hizmet verecek 20.000 m2 kapalı alanda kurulu ön imalat atölyemiz, blok boyama tesisimiz, boru atölyemiz, teçhiz atölyemiz ve makine atölyemiz mevcuttur. Gemi inşa kapasitemiz yılda altı gemidir ve kızak üzerinde inşa edebileceğimiz en büyük gemi 30.000 dwt’tir. Tersanemizde 235 metre uzunluğunda, 39 metre iç net genişliğinde ve 8 metre derinliğinde kuru havuzun inşaatı devam etmektedir. Kuru havuz gemi inşa faaliyetlerinden ziyade gemi tamir işlerimize hizmet verecektir. Tersane olarak yılda 50 gemiye tamir hizmeti vereceğimizi ön görüyoruz.
Tersanenizin mevcut gemi inşa ve tamir projeleri nelerdir ?
Tersanemizde hali hazırda kendi denizcilik kuruluşlarımız için inşa edilen 4 adet 3900 dwt’lik tankerin inşaatı devam ediyor. İlk iki gemi haziran ve temmuz aylarında, diğer 2 gemi ise eylül ve kasım aylarında teslim edilecek. Teknesi, Gisan Tersanesi’nde inşa edilen 18 000 dwt’lik bir diğer gemimiz ise tersanemizde donatılacak ve eylül ayında sefere çıkacak. Tersanemizde, 2009 ve 2011 yılları arasında, pazar koşullarını dikkate alarak, senede en büyüğü 8 000 dwt olan 5 gemi inşa etmeyi planlamıştık fakat ekonomik durgunluktan ve gemi değerlerinin hızla gerilemesinden ötürü ilk 4 gemiden sonraki projelerimizin bir kısmını iptal ettik veya erteledik.
Böyle bir kriz döneminde gemi inşa sanayiinin yaşadığı olumsuzluklar nelerdir?
Bu dönemde gemi inşa etmenin en büyük dezavantajı, gemi değerlerinin inşa maliyetinden düşük olması ihtimali. 2010 senesinde denizcilik krizinden nispeten daha az etkilenen veya mevcut koşullarda dahi yeni gemi ihtiyacı olan sektörlere ve firmalara gemi inşa etmeye çalışacağız. Kriz, ne yazık ki, gemi tamir sektörünü de çok olumsuz etkiledi. Havuzlarda daha uzun süre kalan yaşlı gemiler ticari olarak önlerini göremedikleri için bugün tamir olmuyorlar. Gemi tamir tersaneleri iş almak için bugün daha rekabetçi ve dinamik olmak durumunda.
Tersanenizin gelecekle ilgili hedefleri nelerdir ?
Beşiktaş Tersanesi’nin kısa vadeli hedefi pazarlamadan üretime , üretimden kalite kontrole uzanan güçlü bir organizasyon yapısı inşa etmek. Orta vadeli hedefi de Avrupa’da iyi tanınan ve güvenilen bir tersane olabilmek. Uzun vadeli hedefi ise gemi inşada ve gemi tamirde standart işlerden ziyade askeri hizmet gemilerinin inşası , yolcu (cruise) gemilerinin bakım tutumu ve petrol platformlarının modifikasyonu gibi özel işlerde tercih edilen bir tersane olabilmek.Hedeflerimizi gerçekleştirmek için acele etmememiz gerektiğini, adım adım ilerlememizin sağlıklı metod olduğunu biliyoruz. Çünkü, hizmet sektöründe en tehlikeli şey hazır olmadan kabiliyetlerinizin üzerinde iş almak ve sonunda taahütlerinizi yerine getirememektir.
Bu hedefleriniz doğrultusunda ilerlerken uygulamalarınızdaki olmazsa olmazlarınız neler?
Beşiktaş Şirketler Grubu’nun faaliyet gösterdiği her sektörde vazgeçmediği ana prensip, diğer bir tâbirle “olmazsa olmazı” güçlü insan kaynaklarının organizasyonudur. İyi tesisler maddi kaynakla inşa edilebilir fakat iyi yöneticiler maddi kaynak ile inşa edilemez. İyi yöneticiler inandıkları, güvendikleri ortak idealleri ve felsefeyi paylaştıkları kurumlar ile çalışırlar.
Dünya ölçeğinde örnek aldığınız bir tersane var mı?
Dünya ölçeğinde favori tersanelerimiz gemi inşada Güney Kore’deki Hyundai Tersanesi, gemi tamir alanında ise Singapur’daki Keppel Tersaneleri ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Dubai Tersanesi’dir. Tersanecilik yüksek mühendislik gerektiren ağır sanayilerden biri olduğundan global ölçüde lider tersanelerden biri olabilmek için çok uzun zaman ve emek gerekiyor. Dünyanın en büyük enerji santralini, otomotiv fabrikasını 2 yılda kurabilirsiniz ve çalıştırabilirsiniz, fakat bir Hyundai Tersanesi kurabilmek için direkt kendisine çalışan yan sanayisi ile birlikte 4 000 tecrübeli mühendis 10 000 kalifiye teknisyen bulmanız gerekir. Bu sebeple gemi inşa sektörünün gelişimi diğer sektörlere nazaran çok daha güçtür.
Bazen gazetelerde okuyorum ve gülüyorum. Falanca yerde dünyanın en büyük tersanesi kurulucak diye. Bize dair de, Ceyhan’da, Avrupa’nın en büyük tersanesini kuracağımıza ilişkin haberler çıkıyor . Gerçek şu ki, Yumurtalık Serbest Bölgesi’nde tahsis ettiğimiz yerde 2 tane büyük havuz yapma projemiz var ama kimseye “Avrupa’nın en büyüğü olacağız” gibi komik şeyler söylemedik.
Türk gemi inşa sektörünün geleceğini nasıl görüyorsunuz ?
Uzun vadede iyi görüyorum. Avrupa’nın küçük ve özellikli gemi inşa ihtiyacını Türkiye’de inşa edebilme potansiyeli çok yüksek. Tersanelerimiz altyapı olarak iyi bir yere geldiler.Müşteri memnuniyeti konusunda öne çıkan tersaneler Avrupa’dan iyi işler alabilecekler.
Önümüzdeki dönemde gemi inşa ettiricek şirketlerle olan iletişim kanallarımızı kuvvetli tutmamız ve onları Türkiye’de gemi inşa etmeye ikna etmemiz gerekiyor. Kimyasal tanker inşa ettiren denizcilik firmaları Türkiye’yi tanıdılar fakat roro gemileri, yolcu gemileri, gaz tankerleri, nehir gemileri, deniz aşırı hizmet gemileri gibi diğer alanlarda da kendimizi tanıtmalıyız.
Yalova Altınova Bölgesi doğru bir tersane yerleşim yeri mi?
Yalova Altınova Tersanler Bölgesi, 7 km’lik bir sahil şerididir. Tersaneler denize dolgu yapılarak kurulmuştur. Tersanelerin hemen arkasında kalan araziler tarım özelliği olmayan bataklık arazilerdir. Bu bölgenin en büyük avantajı gemi inşanın merkezi olan Tuzla Tersaneler Bölgesi’ne yakınlığıdır. Bu sayede Tuzla’dan ihtiyacımız olan güçlü iş gücü desteğini alabilmekteyiz. İzmit Körfezi, 20 yıl sonra deniz terminalleri ve limanları ile Rotterdam benzeri bir yer olacaktır. Tersaneler de bu vizyonun önemli bir parçasıdır. Doğru yönetildiği ve denetlendiği takdirde de çevre kirliliğine sebebiyet vermesi söz konusu değildir.
Nedir çevreci tersanelerin kriterleri?
Tersanelerde en dikkat edilmesi gereken hususlar raspa ve boya faliyetlerinin kapalı alanlarda yapılmasıdır. Bir diğeri ise gemilerde mevcut likit atıkların toplanarak arıtma tesislerinde bertaraf edilmesidir. Örneğin Beşiktaş Tersanesi’nde modern bir boya tesisi var. Bunun haricinde tamir ve bakım için gelen gemiler kuru havuzumuzun içinde boyanacağından, çevreye olumsuz bir etkisi olmayacak.
Bölgenin deprem riski taşıyan bir yer olması da çok konuşuldu. Siz bundan çekinmiyor musunuz?
Beşiktaş Tersanesi, 7 şiddetindeki bir depremde ciddi hasar almayacak şekilde projelendirildi ve inşa edildi. Bölgenin deprem bölgesi olmasının artı bir maliyeti oldu. Bu ölçekte bir yatırımda tüm tedbirlerimizi doğal olarak aldık. Havuzumuz ise depreme en dayanıklı yer. Bir metre çapında ve 35 metre derinliğinde bin küsur fore kazık ile inşa edildi.
Peki yaşanan ekonomik krizle birlikte kredi sıkışıklığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son bir yılda büyük zararlara uğrayan uluslararası bir çok banka, sermayelerinin önemli bir kısmını kaybettiler. Bu kısaca demektir ki, kredi hacimlerini aynı oranda küçültmeleri gerekiyor. Reel sektör zaman zaman “Bankalar kara gün dostu değilmiş” diyor, oysa ki bankalar kendi içlerinde en sıkıntılı ve belirsiz dönemlerden geçiyorlar. Yapılması gereken, yeni gerçekleri kabul etmek ve uygun stratejiler geliştirmektir. Bugün dünyada finansman zorluğu olduğu bir gerçektir. Fakat finanse edilecek ve sağlam geri dönüşü olan projeler bulmanın güçlüğü çok daha büyük bir gerçektir. Bankalar, önümüzdeki süreçte satışı gerçekleşmiş gemi inşa projelerine finansman sağlamayı tercih edecektir.
