MarineDeal News
kuzeybrokers
tersanshipyard
  • HABERLER
  • YAZARLAR
  • PİYASA
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • DENİZ TİCARETİ
  • DENİZ SAVUNMA
  • JEOPOLİTİK
  • ÇEVRE
  • ENGLISH
Aa
Bildirim
Son yayınlananlar
Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine’yi açıkladı
Gündem Haberler
Cumhurbaşkanı Erdoğan TBMM’de yemin etti
Gündem Haberler
Millî Savunma Bakanlığı: Kosova’ya komando taburu gönderilecek
Gündem Haberler
Prof. Dr. Nafiz Arıca: Mesleğinin piri öğrenciler yetiştirmeye çalışıyoruz
Editörün Seçtikleri Genel Röportaj
‘Ukrayna, liman kenti Berdyansk’ı bombaladı’
Dünya Haberler
Aa
MarineDeal NewsMarineDeal News
  • ANA SAYFA
  • HABERLER
  • YAZARLAR
  • PİYASA
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • DENİZ TİCARETİ
  • DENİZ SAVUNMA
  • JEOPOLİTİK
  • ÇEVRE
  • ENGLISH
Search
  • TÜM HABERLER
    • Piyasa
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Deniz Ticareti
    • Deniz Savunma
    • Jeopolitik
    • Çevre
    • English
  • YAZARLAR
    • Yeşim Yeliz Egeli
    • Meltem Aydın Süloğlu
    • Gökhan Esin
    • Barışcan Yücel
    • Atilla Yeşilada
    • Bartu Soral
    • Gürcan Elbek
    • Yüce Yöney
    • Emin Yaşacan
    • Cihangir Dumanlı
    • Serter Tuçaltan
    • Levent Akson
    • Haluk Mustafa Baybaş
    • Özhan Bakkalbaşıoğlu
    • Yaşar Canca
Bir hesabınız var mı? Giriş Yap
Bizi takip edin
  • MarineDeal News

Tüketilmiş denizlerle yaşamaya hazır mıyız?

Yüce Yöney
Son Güncelleme: 1 Mayıs 2022 19:15
yuceyoney@marinedealnews.com
Yüce Yöney
Paylaş
Paylaş

Balık avı sezonu sona erdiğinde birçok kişi aynı soruyu sordu; biten sadece sezon muydu, yoksa denizlerde balık da mı bitiyordu. Bu simgesel soruya dramatik bir evet cevabı vermeye çok az kaldı. Gelecek nesiller bizi “denizi bile kurutan atalarımız” olarak mı anacak? Sonun başlangıcı ilk bizim çevremizdeki denizlerde mi görülüyor?

Ara başlıklar
Marmara’ya suni teneffüsAkdeniz’in kaderi değişebilirYaşamak ve balık tutmak

Malûm, denizlerde av sezonu geçen ay sona erdi. Aslında bildiğimiz ama referansla konuşursak, basından öğrendiğimiz kadarıyla, balıkçılar genel ekonominin baş aşağı gidişatından etkilendiklerini söylüyor. Maliyetlerdeki, özellikle akaryakıt fiyatlarındaki artış herkes gibi onları da kötü etkiliyor belli ki… Ancak bu yazının konusu karalar bağlamamıza neden olan ekonomimiz değil. Derdimiz denizler ve balıkçılık.

Aynı derdi ele alan Denizlerin Koruyucuları: Küçük Ölçekli Balıkçılar adlı belgesel, WWF Türkiye’nin (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) hazırladığı, günümüzde denizlerin karşı karşıya kaldığı tehditlere dikkat çeken çalışmalardan biri. İzmir Mordoğanlı balıkçılar üzerinden kurgulanan belgeseli izlerken sürdürülebilir balıkçılık için küçük ölçekli balıkçılığın ne denli önemli olduğuna bir kez daha ikna oluyor insan.

Ancak WWF’nin de vurguladığı gibi, zaten sınırlı olan doğal kaynaklarımızı sürdürülebilir biçimde kullanmayı başaramıyoruz, sürekli artan yüksek talep ve aşırı avlanma denizlerin karşılayabileceğinden çok daha fazla. Günümüzde erişilebilen balık rezervlerinin yüzde 80’e yakınının aşırı avlanma tehdidi altında olduğu biliniyor ve sık sık küçük ölçekli balıkçıların denizde kalma sürelerinin artmasına rağmen yakaladıkları balık miktarının giderek azaldığına dikkat çekiliyor.

Av sezonunun bitişi vesilesiyle Deutsche Welle Türkiye’de yayımlanan bir haberde, yıllardır teknelerde tayfa olarak çalışan bir balıkçı, meselenin birinci elden tanığı olarak son 15 yılda denizlerde balıkların büyük bölümünün yok olduğunu söylüyor, konuyu gayet net ifadelerle anlatıyordu.

“Bu denizleri biz kuruttuk. Tek bir cihazın ayarını yapmak için tonlarca balığı denizden çekiyorduk. Sonra balıklar küçük gelince denize tekrar atıyorduk. Ancak o balıkların yüzde 70’i ölüyordu. Bu hep böyle devam etti. Kimse denizleri düşünmedi. Gelecek nesilleri düşünmedi. Şimdi denizlerde balık kalmadı.”

Marmara’ya suni teneffüs

Sadece balıkçıların gözlemleri bile durumun ne denli problemli olduğunu gösteriyor. Onların ifadeleriyle söylersek, Marmara’da balık bulmak kısa bir süre sonra hayâl olacak.
Marmara’yla ilgili uyarılar daha önce de yapılmıştı. Balıkların belli bir seviyenin altına inemediği, oksijenin olmadığı vurgulanmıştı. Ve tabii sebebinin de atıkların oksijeni tüketmesi olduğuna dikkat çekiliyordu. Aslında bu noktada söylenen çok net: Çanakkale’den giren oksijenin yüzde 60’ı İstanbul Boğazı’ndan çıkarken tükenmiş oluyor.

Son olarak geçen ay Marmara’da balıkların yaşayabileceği derinliğin, başka hiçbir denizde olmadığı kadar sığlaştığı açıklandı. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde görevli bilim insanlarının verdiği bilgiye göre, 1950’lerde 1,200 metre derinliğe inebilen balıkların günümüzde inebildiği derinlik oksijensizlik nedeniyle sadece 25-30 metre.

Marmara Denizi’nin çevresinde kurulan sanayi tesislerinin atıklarını arıtmadan doğrudan denize vermesi de balıkların azalmasındaki nedenler arasında gösteriliyor. Ayrıca Marmara kıyılarındaki insan nüfusunun artması ve buna bağlı olarak evsel suların gerçek bir arıtmadan geçirilmeden yıllarca denize bırakılması ve Karadeniz ile Marmara’ya akan nehirlere karışan gübre ve tarım ilaçlarının denize taşınması da denizlerdeki kirlilik ve balık popülasyonu üzerinde tahripkâr bir etki yaratıyor. Kısacası, bilinçsiz avlanma bir yandan, kirlilik diğer yandan Marmara Denizi’ndeki canlı hayatı öldürüyor.

Akdeniz’in kaderi değişebilir

Tabii ki durumun en vahim olduğu yerlerden birinin Akdeniz olduğunu görmemek mümkün değil. WWF’ye göre, Akdeniz’de son 50 yılda, balık stoklarının gelişimi için çok önemli yaşam alanları olan posidonia türü deniz çayırlarının yayılım alanlarının yüzde 34’ü yok oldu. Bu duruma denizi bir tür yok oluşa sürükleyen plastik kirliliği de eklenince mevcut durumdan çıkmak keskin müdahaleler ve uygulamalar olmadan mümkün gözükmüyor.

Akdeniz’de aşırı ve yasa dışı balıkçılığın önlenmesi için önerilen acil tedbirler şöyle sıralanıyor: Etkin izleme ve kontrol sistemlerinin oluşturulması, daha sürdürülebilir balıkçılık yöntemlerinin desteklenmesi, küçük ölçekli balıkçılığın desteklenmesi, balıkçılığa dayalı planlamaların uzun vadeli ve bölgesel odaklı yapılması, habitatların korunması için yönetilen deniz alanlarının kullanılması, amatör balıkçılığın düzenlenmesi, bilinçli bir tüketim anlayışının geliştirilmesi.

Tabii, insan bir yandan da düşünmeden edemiyor: WWF’nin de aralarında bulunduğu çevre mücadelesinde önemli yer tutan örgütlere rağmen, içinde yaşadığımız tüketime dayalı dünya düzeni hangi müdahaleye ne derece izin verir; doğrusu kestirmek zor. Yıllar evvel Postexpress’te okuduğum, Eduardo Galeano’nun sözleri geliyor aklıma.

“Doğa yüzyıllar boyunca bir ucube olarak görülen, düzeltilmesi, hizaya getirilmesi, zapturapt altına alınması gereken bir şeydi. Son yıllarda -eylemde değil ama lafta, hepimizin yeşil olduğunu iddia eden reklamlarda- korunması gereken bir şeye dönüştü. Daha iyi ve daha uzun süre yararlanma amacıyla korunması gereken bir şey. Yani hâlâ bizden ayrı, karşımızda. Özellikle bunlardan dolayı, yerlilerin aidiyet, ortaklık duygusunu anlamak, yeniden keşfetmek önemli. Doğa, bir manzara değildir. İçimizde o, bizimle birlikte yaşıyor. Ona karşı işlenen her suç, bir intihar oluyor…”

Yaşamak ve balık tutmak

1954 tarihli “Sait Faik’le son röportaj”da Gülen Erdal neden hep denizden ve balıkçılardan bahsettiğini sorduğunda Sait Faik şöyle cevap verir. “Adada oturuyorum. Denizi pek çok severim, balıkçıları da öylesine. Balıkçı kahvesine gider otururum. Oraya çeşitli balıkçılar gelir, ben onlarla ahbaplık eder, kayıklarıyla denize çıkar, onları avlamağa çalışırım.”

“Yaşamak nedir” sorusunu kendine göre yanıtlarken de aynı sade ve kesin vurguyla ilk sırada anar balık tutmayı. “Balık tutmak, kahvede oturmak, yanımda çok sevdiğim köpeğim, insan tanımak, Beyoğlu’nda bir aşağı bir yukarı dolaşmak, arada içmek, hikâye yazmak, velhasıl hiçbir şeye bağlanmadan avare gezmek bütün gün. İşte ben böyle hayattan zevk alırım, buna yaşamak derim.”

Eskiden böyle keyifle ve tabii bollukla, bereketle, sağlıkla anılan balıklar ve balıkçılıktan artık aynı şevkle bahsetmek mümkün değil. Artık balığın midesinden çıkan plastiği, eskinin ucuz balıklarının bile ne kadar pahalandığını, türlerin nasıl yok edildiğini, kaçak ya da bilinçsiz avlanmayı, uygulanmayan yasaları, yetersiz yaptırımları, günlük çıkarlara teslim edilmiş deniz ürünleri ekonomisini konuşuyoruz, ne yazık ki…

Öyleyse yine Galeano’nun sözleriyle bitirelim… “Biz bugün, sürekli olarak daha zehirlenen bir hava, su ve toprakta yaşıyoruz. Her şeyden önce, ruhun da zehirlendiği bir dünya bu. Arzum, bizi kendimize getirecek o arı enerjileri tekrar bulabilmemiz!”

Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.

Aşağıdakiler de ilginizi çekebilir

Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine’yi açıkladı

Cumhurbaşkanı Erdoğan TBMM’de yemin etti

Millî Savunma Bakanlığı: Kosova’ya komando taburu gönderilecek

‘Ukrayna, liman kenti Berdyansk’ı bombaladı’

Seçimlerin gölgesinde bölgesel gelişmeler: SURİYE

ETİKETLER: Aşırı Avlanma, Balık tutmak, Balıkçılık, Çevre, Denizler, Ege, KARADENİZ, kirlilik, Küresel ısınma, Marmara, YAZARLAR
Yüce Yöney 01/05/2022
Bunu Paylaşın
Facebook Twitter LinkedIn Linki kopyala Yazdır
Paylaş
Avatar photo
By Yüce Yöney
yuceyoney@marinedealnews.com
Web Banner

Yazara Ait Diğer Yazılar

Drakula’nın kokteyli, hardalın hikmeti ve diğerleri
08/05/2023

“Bir arı, bir yonca, bir de hayâller”
02/03/2023

‘Kahvenin halkı ayılttığı kanıtlanmıştır’
03/02/2023

Köpekbalığının cemiyet hayatımızdaki yeri
20/01/2023

Takvimlerde tarih değişiyor; ya biz?
20/01/2023

MarineDeal News Künye

İmtiyaz Sahibi: Yeşim Yeliz Egeli
Genel Yayın Yönetmeni: Yeşim Yeliz Egeli yesimegeli@marinedealnews.com
Yazı İşleri Müdürü (Sorumlu): Z. Öznur Durukan mdn@marinedealnews.com
Reklam Rezervasyon: İrem Çınar
Abonelik: Yasemin Yazıcı
Haber Merkezi: Yüce Yöney, Barış Özgür, Barışcan Yücel
MDN Yayıncılık, Matbaa, Reklam, Organizasyon ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti. Merkez Mah. Perihan Sk. No.118/5 34360 Şişli, İstanbul, Türkiye
Tel: (0212) 343 2005

Bizi sosyal medyada takip edin

Arama

Kategoriler

Arşivler

Legal

  • Kişisel Verileri Koruma Kanunu
  • Ziyaretçi Aydınlatma Metni
  • Çerez Politikası
  • Kişisel Verileri Saklama ve İmha Politikası
  • KVKK Başvuru Formu

Okuma listesinden çıkartıldı.

Geri al
Welcome Back!

Sign in to your account

Şifremi Unuttum