Pandemi sebebiyle Avrupa’da kapanmaların başlamasından bir müddet sonra navlun fiyatları yükselmeye başladı. Hem de soluksuz şekilde. Akabinde pandeminin sonlanması, Rusya’nın saldırısı ile birlikte de düşüşe geçti. Peki, şimdi ne olacak? Tarih
Yük Konteyner navlun ücretleri süratle düşmeye devam ediyor! Temmuz sonunda konteyner navlun bileşik endeksi 6,800 dolar seviyesine geriledi. 2021 yılının Eylül sonunda konteyner navlun bileşik endeksi 10,400 dolar seviyesindeydi. Peki pandemi başlamadan evvel endeks kaçtı? 1,500 dolar. Endeks, yumruğu gösterip tokada razı etti. Önce 10,000 dolar üzerine çıkarak yük sahiplerini şok etti, akabinde düşüşe geçerek memnun etti ama hâlen pandemi öncesinin 4 katı… Tarih
Peki, tekrar 10,000 dolar üzerini görür müyüz? Öncelikle şunu belirtmemiz gerek; temel ekonomik sebeplerle açıklanamayan ya da geçici olan yükselişlere “köpük” diyebiliriz. Bu bakımdan 10,000 dolar ve üzerindeki seviyeyi köpük olarak tanımlamak mümkün. Buna rağmen eğer böyle bir gelişme olursa yani endeks tekrar 10,000 dolar üzerine çıkarsa konteyner taşımacılığına olan talebi mahveder. Düzenleme görevi olan (Rekabet Kurumu gibi) kurumların devreye girmesi mecburiyet olabilir. Çünkü dış ticaret maliyeti üzerinden küresel enflasyonu azdıracaktır. Böyle bir senaryoda maalesef enflasyon düşüşünde Merkez Bankaları da yardımcı olamayabilir. Tarih
Endeks pandemi öncesi seviyesine döner mi?
Gelelim diğer sorumuza… Endeks pandemi öncesi seviyesine geri döner mi? O seviyeler elbette yük sahiplerini memnun eder ama taşıyıcıları da rahatsız eder. Zira, maliyetler pandemi öncesi seviyede değil. Hatta personel maliyetlerinin o seviyelere geri dönmesi çok zor görülüyor. Petrol fiyatları deseniz başkaca bir sorun. Bakım-onarım maliyetleri hem dolar enflasyonundan hem de üretici fiyat endeksine bağlı olarak küresel ölçekte fırladı. Kısacası, pandemi öncesindeki seviyeye dönüş pek mümkün görünmüyor.
İyi de şubat ayından beridir düşen endeksi nasıl açıklayacağız? Son dönemdeki düşüşün itici gücü taşıyıcılar arası rekabet diyebiliriz. Gerçi rekabetle düşen endeks seviyesi, -finansal tablolara baktığımızda- taşıyıcıların hâlen gayet kârlı bir iş dalında olduğunu gösteriyor. Peki, rekabet neden yükseldi? Çünkü dış ticaret yavaşlıyor. Tarih
Enflasyon ve yavaşlayan ekonomik aktivite döneminde ticaretin baskı altında olması normaldir. Dikkat ederseniz Çin’de kapanma döneminde biriken yüklerin, açılmayla birlikte navlun fiyatlarını yukarı iteceği düşünülüyordu. Ama öyle olmadı! Çünkü talebin sürekli artacağı beklentisiyle doldurulan depolar, artan stoklar, talepte yavaşlama olunca fabrika siparişlerinde azalmaya sebep oldu. Tarih
Normal şartlarda yaz sezonunda navlun endeksi yönünü yukarı çevirir. Özellikle ABD’de ithalatın zirve yaptığı dönemdir. Temmuz ayındaki gidişata bakarsak bu yaz sezonunda yukarı hareket tekrarlanmayacak gibi görünüyor. Zaten ABD’nin başlıca limanlarındaki yük hareketi de geçen yıla kıyasla kan kaybediyor. Yani harekette azalma var. Tarih
Tek faktör dış ticaret değil!
Talepteki düşüş nedeniyle daralan dış ticarete ek olarak; batıdaki liman sendikalarının greve ihtiyaç duymadan anlaşma yapmış olmaları, karantina uygulamasının kaldırılması, konteyner filo taşıma hacminin artması, navlun endeksinin düşmesini etkileyen diğer faktörler. Tarih
Tüm bu faktörlerle birlikte, endeksteki düşüşe rağmen yük sahiplerinin korku dolu bekleyişi devam ediyor. Peki neden navlunların yukarı çıkmasından endişe ediyorlar? Aslında piyasa Şangay’da tekrar kapanma olması ihtimalinden çekiniyor. Bir sonraki kapanma perakende sektöründe stok seviyesini artırmaya zorlayabilir. Bu da ani ve baskın taşıma talebi, ister istemez yükselen navlun endeksi anlamına geliyor.
Sonuç olarak navlun endeksini yükseltecek faktörler olduğu gibi tersi de mümkün. Ama teraziye konulduğunda endeksin düşme ihtimali daha fazla görünüyor. Böyle bir halde taşıyıcıların tepkisi ne olabilir? Yüksek ihtimalle kârlılıklarını koruma içgüdüsüyle yani bir “hedge” işlemi yapmak adına bazı seferleri iptal edebilirler. Görünen o ki önümüzdeki aylarda sürprizlere hazırlıklı olmalıyız. Ne dersiniz? Tarih
Burada yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
