Deniz yolu ile kuru yük taşımacılığında arz ve talep dengesinin bir göstergesi olan Baltık Dry Endeks (BDI)’inin denizcilik sektörü için ne kadar önemli olduğu şüphe götürmez. Bu endeks aynı zamanda dünya ekonomisinin genel gidişatı hakkında da fikir edinilmesine yardımcı olur.
BDI haziran ayı başında önce yukarı sonra aşağı yönde yaşanan keskin hareketlerle büyük istikrarsızlık gösterdi. 2 Haziran tarihinde capesize endeksi yüzde 18 ile başlangıç yılı olan 1999’dan bu yana en büyük günlük yükselişini gerçekleştirdi. Kısa bir zaman sonra 3 Haziran’da art arda 24. yükselişini gerçekleştiren BDI 4291 puanı gördü ve geçen Aralık’daki 663 puanlık en düşük seviyesinin yüzde 550 yukarısına çıktı. Bu yılın en yüksek seviyesini yakaladıktan sonra hızla inişe geçen BDI, 10 Haziran’da 3452 puana kadar geriledi. Buradan tekrar yükselişe geçen BDI 17 Haziran’da yıl içinde ikinci kez 4000 puanı geçti. Bu yazının yazıldığı 19 Haziran tarihinde BDI 4073 puandaydı. Endeksin çıktığı günlerde capelerde bazı spot bağlantıların günlük “Time Charter” kazançları 100.000 dolara ulaştı.
Bu yıl içinde 4000 puanın üstüne çıkabilen endeksteki bu toparlanma özellikle 100.000 dwt üstü (capesize) gemiler olmak üzere panamaxlarla (60.000-80.000 dwt) birlikte büyük tonajlı gemilerden elde edilen kazançlar sayesinde sağlanabildi. Supramax (45,000-59,000 dwt) ve Handysize (15,000-35,000 dwt) kazançları da yükseldi ama bu yükselme büyük tonajlardaki seviyelere yaklaşamadı.
Büyük tonaj kazançlarında kaydedilen yükseliş Çin’in emtia alımlarını hızlandırma politikasından ve bunun sonucunda da Çin limanlarının kapasitelerinin bu hıza cevap verememesi nedeniyle limanlarda oluşan gemi kuyruklarından kaynaklanıyor. Çin’in demir cevheri ve kömür alımları kuru yük piyasasını özellikle büyük tonajlarda ayakta tutuyor. Brezilya ve Çin’deki limanlardaki sıkışıklık da büyük tonaj kazançlarındaki yukarı hareketi destekliyor. Yükselişe katkı sağlayan diğer bir faktör ise sipariş edilen kuru yük gemilerinin teslimlerindeki gecikmeler. Bu durum tonaj arzının genişlemesine engel oluyor. Yeni inşa gemi teslimleri arttıkça navlunlardaki iyileşme süreci sekteye uğrayacak. 
Son yükselişte daha önceden de olduğu gibi Çin’in etkisi çok büyük. Ama bu ne kadar sürer? ABD, Avrupa ve Japonya gibi diğer önemli ülkelerin ekonomilerine baktığımız zaman durum hala pek iç açıcı görünmüyor. Diğer bir ifadeyle, Çin emtia alımlarını yavaşlatırsa piyasa yine gerileyecek.
Bilindiği gibi, Çin’in demir cevherine olan talebi Şubat ayından bu güne kadar navlunlarda görülen iyileşmenin başlıca nedeni oldu. Mart, Nisan ve Mayıs ayında peş peşe Çin demir cevheri ithalatı 50 milyon tonun üzerinde gerçekleşti. Çin çelik fabrikalarının aylık demir cevheri ihtiyacının 30 milyon ton civarında olduğu tahmin ediliyor. İthalat miktarı çelik endüstrisinin en iyi döneminde olduğu geçen seneden çok daha fazla. Bunun sonucunda cevher stokları Ekim 2008 öncesi yüksek seviyelerine ulaştı. Çeliğe olan talebin gelecek 12 ay boyunca çok az artacağı veya sabit kalmasının beklendiği ülkede demir cevheri stoklarının artmaya devam etmesi hükümetin kontrol ettiği Çin Demir Çelik Birliği (CISA) tarafından araştırılıyor.
Demir cevheri stoklarının yüzde 35-40’ının spekülatif Çinli tüccarlara ait olduğu biliniyor. Tüccarlar düşük spot fiyatlardan cevher alarak fiyatların yükselmesini bekliyor.
Aslında bu noktadan sonra kuru yük deniz taşımacılığı piyasasında bir geri dönüş beklenebilir, çünkü Çin çelik mamulleri ihracatı düşük seviyelerde seyrederken buna bağlı olarak çelik stokları artmış durumda.
Ancak Çin Hükümeti’nin ekonomik teşvik paketi iç talebi olumlu etkilemeye devam ediyor. Bu husus Çin’in demir cevheri ithalatının devam etmesine ve dolayısıyla navlun fiyatlarının, batı ekonomileri düzelene kadar ayakta kalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca kuru yük piyasası açısından diğer iyi bir haber BM kaynaklı bir rapora dayanıyor. Anılan rapora göre Çin’in iç demir cevheri üretimi ciddi bir şekilde azalıyor ve bu azalma Çin’de çok fazla demir madeninin kapanması ile gelecek üç yıllık dönemde yüzde 40’lara ulaşabilecek. Sonuç olarak, Çin’in dış kaynaklı demir cevherine bağımlılığının artması ile dünya deniz ticaretinin gelişimine olumlu katkı sağlanıyor.
Kuru yük piyasası sırtını yine Çin’e dayadı
MARVEL DANIŞMANLIK VE DENİZCİLİK A.Ş.
Bunu Paylaşın
