Japonya’ya iyi niyet elçisi olarak gönderilen ve 1890’da fırtınaya yakalanarak Oşima Adası önünde parçalanan Ertuğrul Firkateyni’nin kalıntıları Türk ve Japon işbirliğiyle gün ışığına çıkarılıyor
Japonya’nın Oşima Adası açıklarında batan Ertuğrul Firkateyni’nin su yüzüne çıkarılması amacıyla 2007 yılında başlatılan “Ertuğrul Firkateyni: Japonya’da Bir Türk Gemisi” adlı proje 2008’de de tüm hızıyla devam ediyor.
Merkezi Teksas’ta bulunan Institute of Nautical Archeology (INA), Bodrum Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü ve Yapı Kredi Emeklilik ortaklığıyla geçtiğimiz yıl başlatılan sualtı kazıları, INA’nın da başkanlığını yürüten Tufan Turanlı önderliğinde altı kişilik bir Türk ekip tarafından gerçekleştiriliyor. Türk ekibine, Oşima Adası’nda dört kişilik bir Japon ekip de eşlik ediyor.
Şehit ve gazilerin anısı yaşatılacak
Geçen yıl yapılan çalışmalarda geminin yeri tespit edilmiş ve 10 parça eser gün ışığına çıkarılmış, bunlardan dördü Türkiye’ye getirilerek Bodrum’da konservasyon çalışmaları yapılmıştı. 9 Ocak 2008 tarihinde başlayan ve 16 Şubat 2008 tarihine kadar sürecek beş haftalık çalışmada ise Ertuğrul Firkateyni’ne ait diğer kalıntılar çıkarılacak. 2010 yılında tamamlanacak olan restorasyon çalışmalarının ardından çıkarılan eserler başta Japonya’daki Türk Müzesi olmak üzere, çeşitli gezici sergiler aracılığıyla Türkiye’de ve Japonya’da farklı müzelerde sergilenecek.
Ertuğrul Firkateyni kazı projesinin temel amacının tarihteki Ertuğrul faciasına olan ilgiyi canlandırmak, şehit ve gazi gemicilerimizi anmak ve Osmanlı gemisinin anısını yaşatmak olduğunu belirten Bodrum Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü Başkanı Tufan Turanlı, “Acı bir olayla temelleri atılan Türk-Japon dostluğu, Ertuğrul’un hatırasıyla canlanacaktır. Projenin bir diğer amacı da dönemin Osmanlı gemiciliğine ışık tutmak. Tüm bu amaçlar doğrultusunda, yapılacak araştırmalar halkın ilgisini çekecek yayınlarla ve belgesel filmle de desteklenecektir” dedi.
Projedeki Türk ekipte Başkan Tufan Turanlı’nın yanı sıra İspanyol asıllı arkeolog Berta Lledo, baş dalgıç Feyyaz Subay, konservasyon uzmanı Fatma Şenol, iletişim sorumlusu Güneş Başat ve görüntü yönetmeni Can Ataç yer alıyor.
Ertuğrul Firkateyni’nin geçmişi
Ertuğrul Firkateyni, 1854 yılında Kırım Savaşı sırasında Taşkızak Tersanesi’ne sipariş edildi. 1864 yılında hizmete giren gemi, aynı yıl makine ve kazan montajıyla toplarının çeşitlendirilmesi ve modernizasyonu için İngiltere’ye gönderildi. İstanbul’a geldikten sonra Girit harekâtına katıldı, ancak II. Abdülhamid döneminde onun da kaderinde Haliç’e hapsedilmek vardı. Japonya seferine hazırlandığı sırada 25 yaşında olan Ertuğrul, Japonya seferine çıkmadan yaklaşık bir yıl önce onarım ve havuz gördü. Özellikle ahşap kısımları yenilendi, fakat makine ve kazanlarının altına isabet eden kısımlara dokunulmadı.
Ertuğrul Firkateyni 1890 yılında II. Abdülhamid tarafından bir iyi niyet elçisi olarak Japonya’ya gönderildi. 630 denizcisiyle 11 ay süren seferin ardından Japonya’ya varan Ertuğrul Firkateyni, Japonya’da İmparator Meici tarafından ihtimamla karşılandı. Zorluklarla tamamladıkları bu önemli görevden sonra denizcilerimiz tayfun mevsimi olduğu halde dönüş yolculuğuna çıktılar. Fakat yakalandığı tayfundan çıkamayan Ertuğrul, Japonya’nın güneyinde Oşima Adası açıklarında kayalıklara çarparak parçalandı ve yaklaşık 550 gemici şehit oldu. Osman Paşa da şehit olan gemicilerin arasındaydı. Oşima köylüleri 69 denizcinin kurtarılmasında ve şehitlerimizin defnedilmesinde büyük çaba sarf ettiler. Ertuğrul Firkateyni, bugün Türk ve Japon halklarını yakınlaştıracak yeni bir projenin çıkış noktasını oluşturuyor.
