1996 yılında kurulan ve sayısız kurtarmaya katılan dernek, gönüllülük ilkesiyle çalışıyor. Türkiye’de, özellikle dağcılık sporunda kaza geçiren veya kaybolanların aranması ve kurtarılması konusunda bir kurum ya da birimin olmaması nedeniyle kurulan AKUT, zaman içinde Türkiye’de doğa sporları ya da doğal afetlerde kazazede durumuna düşenlerin hep yardımına koştu. Deniz kurtarma konusunda Türkiye’de bir boşluk olduğunu belirten AKUT Bodrum Birim Başkanı Alp Emre Kököz, AKUT deniz kurtarma biriminin ilk kez Bodrum’da kurulmak üzere çalışmalara başladığını açıkladı. 1998’de Ankara AKUT’un kuruluşunda yer alan ve bugüne kadar tüm deprem kurtarmalarına katılmış bir gönüllü olan Alp Emre Kököz aynı zamanda dalış eğitmeni, paraşütle atlıyor, arama kurtarmada yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere 16 kurs görmüş.
Kurtarmada öncelikler
ilk defa Bodrum’da kurulacak olan AKUT deniz kurtarma biriminin gerekliliğine değinen Kököz, doğal afet veya kazaların dışında insan tacirleri tarafından denize bırakılan mülteciler konusuna da dikkat çekerek deniz kurtarma birimi hakkında şunları söyledi: “Bodrum’da çok fazla teknik rota yok, yani öyle çok fazla düşülecek dağlar, kayalar olmadığı için bizim bunun dışında iki önceliğimiz var: İlki orman yangınları, diğeri ise deniz kurtarma ve tabii ki tüm bunların çerçevesinde kaybolmalar. Bunun bir ihtiyaç olduğunu düşündük, çünkü çok ciddi anlamda bir mülteci sorunu var, tüm Türkiye için geçerli olmakla birlikte, bu bölgede daha fazla karşılaşılıyor. Bu ticareti yapan şahıslar, emniyet birimlerine yakalanacaklarını anlayınca, mültecileri suya atıyorlar. Emniyet birimleri de doğal olarak öncelikle kolluk görevlerini yapmaya çalıştığı için bu kişiler kaybediliyor. Burada kurduğumuz grup çok kalifiye kişilerden oluşuyor, zaten tümü denizci, ayrıca bu işin üniversitesini okumuş, yurtdışında ya da yurtiçinde teknik dalgıç olarak görev yapmış insanlar. Şu anda da eğitimlerine devam ediyorlar.” Kurtarma konusunda devletin “kıyıda arama kurtarma” başlıklı bir talimatnamesi bulunuyor. Henüz protokol aşamasında olan proje hayata geçirildiğinde AKUT deniz kurtarma birimi, öncelikle Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın emir ve görüşlerine tabi olacak. Deniz ve doğa kazalarına ek olarak talep gelirse Yunanistan’ın Kos Adası ve civarında da çalışma yapacaklarını belirten Alp Emre Kököz, bölgede bulunan hava alanının da yoğun bir uçak trafiğine sahip olması nedeniyle burasını da çalışma kapsamına aldıklarını ve eğitimlere devam ettiklerini belirtti.
Bodrum deniz kurtarma birimi imkânları el verdiği ölçüde Türkiye’nin herhangi bir köşesinde meydana gelebilecek afet veya kurtarmalara da katılacak. AKUT olarak ülke genelinde 18 ilde merkezleri bulunduğunu belirten Kököz; “Biz Bodrum’da bu eğitimi standart hale getirip, diğer merkezlerimizde de gerekli olduğunda kendilerinin müdahale edebileceği pozisyona getireceğiz. Kaldı ki devlet bize nakil vasıtalarını sağladığı sürece neresi olursa gideriz” dedi.
1996’dan beri doğal afetlerin yaşandığı bölgelerde kaybolanların aranması ve kaza geçirenlerin kurtarılması için çalışmalarını sürdüren AKUT Derneği, şimdi de denizde
“Her can kutsaldır”
AKUT Bodrum Deniz Arama Kurtarma Birimi, Amerika’daki sahil güvenlik biriminin “resque swimmer” adındaki militarist bir yapıya sahip ekibinin eğitim programını uyguluyor. AKUT’un ülke genelinde bugüne kadar 700-800 civarındaki kazazedeyi kurtardığını vurgulayan Kököz, “Deniz kurtarmada zaman çok önemli, 10-15 dakikada müdahale edilmesi gerekli. Edemezseniz, kazazede hayatını kaybediyor. Kışın bu risk artıyor, hipotermi dediğimiz vücuttaki ani ısı kaybına yönelik ölümler yüksek olabiliyor. Önceliğimiz tekneyi kurtarmak değil, bizim önceliğimiz içindeki insan veya diğer canlılar. Denize düşen bir köpek dahi olsa günlerce ararız, AKUT için her can kutsaldır” dedi.
Nasıl çalışıyorlar?
Arama kurtarma çalışmaları hakkında bilgiler veren Kököz, yaşanan her kazayı öncelikle simulize ettiklerini belirterek şunları söyledi: “Diyelim bir uçak düştü; öncelikle bunun için bir simulasyonumuz var, bir hareket süremiz ve yapmamız gereken ekipman düzeneğimiz var. Gerekli durumlarda tüm bunlar önceden belirli programlar ve eğitimimiz çerçevesinde uygulamaya konulacak. Deniz kazalarında yerel kaynaklardan destek alıyoruz, gerekli durumlarda en uygun aracın Zodyak türü botlar olduğu fikrine vardık. Bunun dışında sualtı ekipmanlarımız var. Bunlar her zaman tüpler değil tabii, çok kalın dalgıç kıyafetlerimiz, özel can yeleklerimiz ve simitlerimiz var, ayrıca suyun bir metre altına kadar çalışabilen bir telsizimiz bulunuyor. Yaralıya sıvı transferi yapabilmemiz için termoslarımız var. Dünya bu alanda çok ileri bir noktada, bu tamamen maddiyata dayalı bir olay, keşke bizim de imkânlarımız olsa da Amerika’daki resque swimmer ne kullanıyorsa biz de onu kullanabilsek ancak şu an imkânlar dahilinde çalışıyoruz. Katılmak isteyenlerin öncelikle profesyonel dalgıç olması ve fiziki yeterlilik testlerimizden geçmesi gerekiyor. Uzun yüzüşlerimiz var, 2-2,5 mil gibi; kondisyon eğitimlerimiz ile su altında ve su üstünde en kısa zamanda yapılabilecek ilkyardım eğitimlerimiz var. Sahil Güvenlik Komutanlığı ile AKUT arasında imzalanacak protokolden sonra hayata geçecek olan proje kapsamında şu anda eğitimlerine devam eden 20 kişi bulunuyor. Tamamen gönüllülük ilkesiyle çalışan AKUT Bodrum Deniz Arama Kurtarma ekibi maddi desteklere açık.
