Bod­rum gu­let­le­ri dün­ya de­niz­le­ri­ne açı­lı­yor

Bod­rum gu­let­le­ri dün­ya ça­pın­da isim yap­mış ki­şi ve fir­ma­la­rın dik­ka­ti­ni çe­ki­yor. Ken­di­si­ne sü­per lüks tek­ne yap­tı­ran­lar ara­sın­da Ma­lez­ya Baş­ba­ka­nı Ab­dul­lah Ah­met Ba­da­wi de var

De­niz­ci­lik ve ge­mi ya­p›m­c›­l›­ğ›, Bod­rum ya­r›­ma­da­s›n­da ya­fla­yan yer­li halk için ta­ri­hön­ce­si za­man­la­ra ka­dar gi­den ge­le­nek­sel bir ifl­ko­lu, hat­ta bir ya­flam bi­çi­mi. Ta­rih sah­ne­sin­de hep de­niz­le bir­lik­te var olan yö­re halk­la­r›, ön­ce­le­ri da­ha çok ba­l›k­ç›­l›k­ta kul­lan­d›k­la­r› tir­han­dil­ler­de us­ta­lafl­m›fl. An­cak böl­ge­ye tu­riz­min ge­li­fliy­le gu­let tar­z› ah­flap tek­ne ya­p›­m› önem ka­zan­d›.
Gü­nü­müz­de ise ah­flap tek­ne ya­p›­m›n­da çok önem­li bir ye­re sa­hip Bod­rum’da son y›l­lar­da ter­sa­ne­ler­den ç›­kan sac tek­ne­ler de dün­ya ça­p›n­da isim yap­m›fl ki­fli­le­rin ve­ya fir­ma­la­r›n dik­ka­ti­ni çe­ki­yor. Bod­rum’un ‹ç­me­ler ter­sa­ne­sin­de si­pa­rifl­le in­fla edi­len sü­per lüks tek­ne­ler, CE stan­dart­la­r›n­da ve MCA, Ri­na, Bu­re­au Ve­ri­tas gi­bi klas ku­ru­lufl­la­r›­n›n be­lir­le­di­ği kri­ter­ler­le üre­ti­lip, ser­ti­fi­ka­lan­d›­r›­l›­yor.
Bod­rum’un ‹ç­me­ler ter­sa­ne­le­rin­de bu­lu­nan 30 ka­dar iri­li ufak­l› ter­sa­ne­de her y›l or­ta­la­ma bo­yut­la­r› 25 ila 50 met­re ara­s›n­da de­ği­flen 40 ka­dar tek­ne üre­ti­li­yor. Bu ter­sa­ne­le­rin bir k›s­m› sa­de­ce ba­k›m ona­r›m ama­c›y­la çe­kek gö­re­vi ya­p›­yor ol­sa da bü­yük bir k›s­m› her tür­lü ser­vi­si ve­ri­yor ve sü­per lüks tek­ne­ler üre­ti­yor.

Kim­ler alıyor?
Bod­rum’un dün­ya­ca ün­lü ah­flap ve­ya sac gu­let­le­ri­nin müfl­te­ri­le­ri ge­nel­de ‹s­ra­il­li, ‹tal­yan, ABD’li ya da Or­ta­do­ğu­lu zen­gin ifla­dam­la­r›n­dan olu­flu­yor. Ken­di­si­ne sü­per lüks tek­ne yap­t›­ran­lar ara­s›n­da Ma­lez­ya Bafl­ba­ka­n› Ab­dul­lah Ah­met Ba­da­wi de yer al›­yor. Son za­man­lar­da sac tek­ne in­fla­s›­n›n da ge­lifl­me­siy­le mo­tor­yat, da­l›fl tek­ne­si gi­bi fark­l› kul­var­la­ra da aç›­lan sek­tö­re dün­ya­n›n dört bir kö­fle­sin­den si­pa­rifl ge­li­yor.

Bod­rum gu­let­le­ri­ni dün­ya na­sıl ta­nıdı?
Tu­riz­min yük­sel­di­ği y›l­lar­da otel sa­hip­le­ri Bod­rum ter­sa­ne­le­rin­de tek­ne yap­t›r­ma­ya bafl­la­d›­lar. 200 ka­dar tek­ne port­fö­yü olufl­tu. Bu port­föy, tek­ne sek­tö­rün­de gü­zel bir re­fe­rans tefl­kil edin­ce Bod­rum’da tek­ne üre­ti­mi h›z ka­zan­d›. Tu­rizm­de ya­fla­nan dö­nem­sel ge­ri­le­me ne­de­niy­le k›­sa sü­re­de ter­sa­ne­ler­de üre­ti­len 500 ci­va­r›n­da­ki tek­ne 150–300 bin do­lar kar­fl›­l›­ğ› al›­c› bul­ma­ya bafl­la­d›. Bu olu­flan pa­zar Tür­ki­ye’de ucuz tek­ne var ima­j›­n› do­ğur­du. An­cak gü­nü­müz­de dün­ya­da tek­ne ima­la­t›n­da ka­bul gör­müfl     6 klass bu­lu­nu­yor. Ge­mi mü­hen­dis­le­ri, Bod­rum’da üre­ti­len tek­ne­le­rin de ar­t›k bu kri­ter­le­re uy­gun üre­til­di­ği­ni ve ka­bin ha­cim­le­ri­nin de bü­yü­me­si ne­de­niy­le ma­li­yet­le­rin art­t›­ğ›­n› be­lir­ti­yor­lar.
Bod­rum ‹ç­me­le­re’de sac tek­ne imal eden ter­sa­ne­ler­den Ne­ta Ma­ri­ne Ter­sa­ne­si’nin so­rum­lu­su ge­mi mü­hen­di­si Tan­sel Er­gün, ay­n› za­man­da Ge­mi Mü­hen­dis­le­ri Oda­s› Bod­rum Tem­sil­ci­ği bafl­kan yar­d›m­c›­l›­ğ› gö­re­vi­ni de yü­rü­tü­yor. Er­gün’den al›­nan bil­gi­ye gö­re tek­ne sek­tö­rün­de sir­kü­las­yon pat­la­ma­s› olan bir dö­nem­de sa­de­ce Bod­rum de­ğil, Tür­ki­ye ge­ne­lin­de tüm ge­mi in­fla sa­na­yii bu du­rum­dan ne­ma­lan­m›fl. Kon­jonk­tü­rel pi­ya­sa ko­flul­la­r›n­da yük­sel­me tren­din­de olan Bod­rum’da­ki ge­mi in­fla sek­tö­rün­de bah­si ge­çen tek­ne­le­rin bo­yut­la­r› 24 met­re­den afla­ğ›­ya pek te­laf­fuz edil­mi­yor. Bu kri­ter­ler çer­çe­ve­sin­de klas ser­ti­fi­ka­l›, 24 met­re­lik bir tek­ne 1 mil­yon av­ro­dan bafl­l›­yor ve tek di­rek, çift di­rek, ar­ma do­na­n›­m› gi­bi özel­lik­ler de baz al›­na­rak      3 mil­yon av­ro­ya ka­dar ç›­ka­bi­li­yor. 40-50 met­re ci­va­r›n­da­ki tek­ne­ler ise 10 mil­yon av­ro­ya ka­dar al›­c› bu­lu­yor. Mü­hen­dis Tan­sel Er­gün, bu fi­ya­t›n müfl­te­ri­nin is­te­di­ği do­na­n›m­la pa­ra­lel ola­rak ilifl-­ki­len­di­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni ö-nem­le vur­gu­lu­yor.

Eko­no­mi­ye bü­yük kat­kı
Eko­no­mi­ye sağ­la­d›­ğ› kat­ma de­ğer ise yan sek­tör­ler­le sar­mal de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de y›l­l›k baz­da 100 mil­yon av­ro ola­rak te­laf­fuz edi­li­yor. Tek ba­fl›­na ge­mi in­fla sek­tö­rü­nün ge­ti­ri­si­nin 50 mil­yon av­ro ci­va­r›n­da ol­du­ğu­nu söy­le­yen Er­gün, ter­sa­ne­ler böl­ge­sin­de güç­lü bir sa­na­yi­nin olufl­tu­ğu­nu, cam­c›­s›n­dan, ah­flap­ç›­s›­na, dö­fle­me­ci­si­ne, elekt­rik­çi­si­ne ka­dar tüm yan kol­lar­la sar­mal bir he­sap ç›­ka­r›l­d›­ğ›n­da y›l­l›k 100 mil­yon av­ro eko­no­mi­ye gir­di sağ­lan­d›­ğ›­n›n al­t›­n› çi­zi­yor.

Ne­den Bod­rum?
Dün­ya­da 50 met­re­lik la­mi­ne gu­let ya­pan bafl­ka ter­sa­ne pek na­dir bu­lu­nu­yor ya da hiç yok. Bod­rum’un bu ko­nu­da ra­kip­siz ol­ma­s›­n›n bir ne­de­ni de bu­lun­du­ğu ik­li­min ko­flul­la­r›; ha­va s›­cak­l›­ğ›­n›n na­di­ren 15 de­re­ce­nin al­t›­na düfl­tü­ğü Bod­rum’un nem ora­n› ol­duk­ça dü­flük. Uz­man­la­r›­na gö­re epok­si-la­mi­nas­yon tek­no­lo­ji­si­nin uy­gu­lan­d›­ğ› coğ­raf­ya ku­ru bir ik­li­me sa­hip ol­ma­l›. Öte yan­dan Bod­rum­lu us­ta­la­r›­n›n el sa­na­t› ve ya­ra­t›­c›­l›­ğ› da bir di­ğer ter­cih ne­de­ni.
Ge­mi mü­hen­di­si Tan­sel Er­gün, Bod­rum’da üre­ti­len sac ya da ah­flap tek­ne­le­rin ge­nel­de özel ge­zi tek­ne­si ve­ya char­ter amaç­l› si­pa­rifl edil­di­ği­ni be­lir­ti­yor. Ge­nel­de 6 ka­ma­ra ve 12 yol­cu ka­pa­si­te­li tek­ne­ler üre­ti­li­yor. Er­gün’e gö­re 12 yol­cu s›­n›­r› afl›l­d›­ğ›n­da pro­se­dür de­ği­fli­yor, in­fla edi­len tek­ne yol­cu ge­mi­si sta­tü­sü­ne gi­ri­yor. Bu ne­den­le müfl­te­ri­le­rin ge­nel ter­ci­hi 12 ki­fli­lik lüks ge­zi tek­ne­le­ri.
‹n­fla edil­me­si ön­gö­rü­len tek­ne kap­sa­m›n­da ön­ce­lik­le müfl­te­ri­nin ta­le­bi­ne gö­re bir ön ça­l›fl­ma ya­p›­l›­yor. Olu­flan tas­lak çi­zim­ler üze­rin­de an­lafl­ma­ya va­r›l­d›k­tan son­ra tüm pro­je­le­rin çi­zil­me­si afla­ma­s›­na ge­çi­li­yor. Müfl­te­ri­nin si­pa­ri­fli doğ­rul­tu­sun­da ha­z›r­la­nan pro­je­ler, bil­gi­sa­yar­da özel çi­zim prog­ram­la­r›­n›n yar­d›­m›y­la ha­z›r­la­n›­yor. Çi­zim ta­mam­la­n›n­ca, yi­ne müfl­te­ri­nin ter­ci­hi­ne bağ­l› ola­rak tek­ne klas­l› ola­rak imal edi­le­cek­se, pro­je klas ku­ru­lu­flu­na onay için gön­de­ri­li­yor. Onay al›n­d›k­tan son­ra ima­la­ta bafl­la­n›­yor.