Tayvan Savunma Bakanlığı, dün gündüz saatlerinden bu sabaha kadar Ada çevresinde Çin’e ait 37 askerî hava aracı ve 5 savaş gemisinin tespit edildiğini açıkladı.
Bakanlığın açıklamasında, 37 hava aracının, Tayvan’ın “Hava Savunma Tanımlama Bölgesi” (ADIZ) ilan ettiği sahada uçtuğu belirtildi. Açıklamada, 12 “J-10”, 14 “J-16” savaş uçağı, 4 “H-6” bombardıman uçağı, 2 “Y-20” havadan yakıt ikmal uçağı, 2 “Y-9” nakil uçağı, 2 “KJ-500” erken uyarı uçağı ile “WZ-7” tipi silahlı dronun, ADIZ’ın güneydoğu ve güneybatı bölümlerine girdiği kaydedildi.
Askerî uçaklar, potansiyel tehdit olarak değerlendiriliyor
Bakanlık, dün gün içinde yaptığı açıklamada söz konusu hava araçlarının uzun mesafe keşif eğitimi sırasında Ada’nın “hava sahasına” girdiğini bildirmişti. Açıklamada, Tayvan Ordusu’nun, hava araçlarını tespit-takip vasıtaları ve karaya konuşlu füze sistemleriyle takip ettiği belirtilmişti. Hava sahası, uluslararası hukukta kıyıdan 22 kilometre mesafedeki kara suları üzerindeki hava sahasını içine alan bölgeyi tanımlıyor. Uluslararası hukukta tanımı bulunmayan Hava Savunma ve Tanımlama Sahası (ADIZ) ise tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama sahası, tanımlı hava sahasını ihlâl niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor ancak bölgeye giren askerî uçaklar, potansiyel tehdit olarak değerlendirilip uyarılıyor.
Uçuşlar ve gemi devriyeleri, Amerikan Enstitüsü Başkanı, bölgedeyken Ada çevresindeydi
Uçuşlar ve gemi devriyelerinin, ABD’nin Tayvan’daki defakto büyükelçiliği niteliğindeki Amerikan Enstitüsü’nün Başkanı Laura Rosenberger’in Ada’yı ziyaret ettiği günlere denk gelmesi dikkati çekti. Rosenberger, hafta başında Tayvan medyasına yaptığı açıklamada, ABD’nin Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın devamını istediği, Ada’nın öz-savunmasına destek için silâh satışını sürdüreceğini ifade etmişti.
İlginizi çekebilir:
Tayvan’da, Çin savaş gemisi ve ABD muhribi arasında gerilim
ABD ile Çin arasında Tayvan gerilimi ABD’nin diplomatik olarak tanımadığı Tayvan ile üst düzey ziyaretler ve silâh anlaşmalarıyla gayrı resmî ilişkilerini sürdürmesi, Ada’yı topraklarının parçası olarak gören Çin’in tepkisini geçiyor. Önceki ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Ağustos 2022’de Tayvan’a yaptığı ziyaret, Washington ile Pekin arasında krize yol açmıştı. Çin Ordusu, ziyaretin ardından Ada çevresinde fiili abluka oluşturan askerî tatbikatlar düzenlerken, gerçek silâh ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlarda Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınları sularına düşmüştü. Çin, ziyaretin ardından Tayvan çevresindeki uçak ve gemi devriyelerini artırarak, ADIZ’ı ve Tayvan Boğazı’nda tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan “orta çizgi”yi geçtiği uçuşları düzenli hale getirmişti. Çin ordusu, Tayvan Lideri Tsai Ing-wen’in nisan ayı başında Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize’yi ziyaretlerinin ertesinde ABD’ye “transit ziyaret” yaparak Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesinin ardından da Ada çevresinde 3 gün süren askerî tatbikat düzenlemişti.
Çin’in, topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor. Pekin, “Tek Çin” ilkesini vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.
(AA)
