Nisan ayı içinde hükümet cumhuriyet tarihinin en önemli teşvik paketini açıkladı. Pakette bir çok sektöre hatırı sayılır teşvikler çıkarken, denizcilik sektörü tıpkı 2009 yılındakinde olduğu gibi bu teşvik paketinde de unutuldu. Paketten denizciliğe herhangi bir teşvik çıkmaması, krizden en fazla etkilenen bu sekötrün temsilcilerini de hiç kuşkusuz üzdü. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, nisan ayının son haftası Ekonomi Gazetecileri Derneği’ni ziyaret etti. Yıldırım’ın, burada yaptığı toplantıda ağırlıklı olarak köprü ve otoyol özelleştirmelerine değinirken, denizcilik sektörüne daha az değinmesi ‘Bakan Bey sektörü iyice unuttu’ yorumlarını da beraberinde getirdi. Oysa denizcilik sektörünün son 8 yılda başardıklarına ve geldiği noktaya bakıldığında, biraz destek verildiğinde dünya klasmanında şampiyonlar liginde oynaması işten bile değil. Çok değil bundan 10 yıl önce üç tarafı denizlerle çevrili olan ve coğrafi olarak bakıldığında dünya ticaretinin adeta göbeğinde yer alan Türkiye’nin denizcilik sektöründe bulunduğu yer parlak olmadığı gibi hiç kimsenin de içine sinmiyordu. Ancak sektörde son 8 yıllık gelişime bakıldığında, kat edilen yol hiç de küçümsenecek cinsten değil. Hiç kuşkusuz Türk denizcilik sektörünün dünyada daha etkin olması gerekiyor ve gidilecek daha çok yol var. Ancak özellikle 2003 yılından sonra dünya ticaretinde yaşanan artışın da etkisiyle sektör adeta sınıf atladı. İsterseniz gelin Bakan Yıldırım’ın sunumundaki rakamlarla sektörün 8 yıllık seyir defterine bir gözatalım…
207 milyar dolar’lık mal denizyolu ile taşınıyor
Türkiye’de 2003 yılında 61.5 milyar dolar’lık yük denizyolu vasıtasıyla taşınırken 2011 yılında bu rakam yıl sonu itibarıyla 207 milyar dolar’a ulaştı. Bu rakam 2010 yılında 156, 2009 yılında ise 121 milyar dolar seviyesindeydi. 2003 yılına göre 2011 sonu itibarıyla yolcu taşımacılığında yüzde 57, araç taşımacılığında yüzde 67 artış yaşanırken, kabotaj ile taşınan yolcu sayısı 2003 yılında 100 milyon iken geçen yıl sonunda 157 milyona yükseldi. Kabotajda taşınan araç sayısı ise son 8 yılda 6.2 milyon adetten 10.4 milyon adete yükseldi. Yine aynı dönemde kuru yükte ton bazında yüzde 91’lik, konteynerde (TEU) yüzde 160’lık bir artış gerçekleşti. Söz konusu dönemde limanlarda 2003 yılında toplam 190 milyon ton yük elleçlemesi yapılırken, bu rakam 2010 yılında 349 milyon tona, 2011 sonunda ise 363 milyon tona yükseldi. Şubat 2012 itibarıyla ise limanlardaki toplam yük elleçlemesi 58 milyon ton. Yine 2003 yılında 25 milyon TEU olan toplam konteyner elleçlemesi, 2010’da 57 milyon TEU’ya, 2011 sonunda ise 65 milyon TEU’ya yükseldi.
Kruvaziyer turizminde yolcu sayısı yüzde 276 arttı
Bakanlık verilerine göre Türkiye’de son 8 yılda kruvaziyer turizminde adeta patlama yaşandı. Turist sayısı 2003 yılına göre yüzde 276, gemi sayısı ise yüzde 83 arttı. 2003’te 582 bin olan kruvaziyer yolcu sayısı 2011 yılında 2 milyon 191 bine yükseldi. 2003 yılında 887 olan kruvaziyer gemi sayısı ise 1.623’e yükseldi. Öte yandan aynı dönemde Türk bayraklı gemilerde adet bazında yüzde 22, tonajda ise yüzde 20 artış gerçekleşti. Türk sahipli gemi sayısı yüzde 101, tonajda ise yüzde 156 artış yaşandı. 2003’te toplam 579 gemiden 432’si Türk bayraklı, 147’si yabancı bayraklı iken 2012 yılında toplam 1.165 geminin 523’ü Türk bayraklı, 642’si yabancı bayraklı.
Yat inşada üçüncülüğe yükseldik
Dünya gemi siparişine bakıldığında Türkiye 2011’de 95, ocak 2012 itibarıyla ise 89 sipariş ile sipariş adedi bazında dünya altıncısı. Bu alanda 2011’de 2.310, ocak 2012 itibarıyla da 2.274 sipariş ile Çin açık ara dünya liderliğini sürdürürken, Güney Kore 1.107 gemi ile ikinci, Japonya ise 893 gemi ile üçüncü sırada yer alıyor. DWT bazında ise Türkiye 0.78 milyon DWT ile dünyada 11. sırada yer alırken bu alanda 150,60 DWT ile Çin ilk sırada yer alıyor, 113,20 milyon DWT ile Güney Kore ikinci sırada yer alıyor. Türkiye geçen yıl 5. olduğu yat inşa sıralamasında bu yıl üçüncü sıraya yükseldi. Alınan siparişlerin metrekare ve adet bazında dağılımına bakıdığında Türkiye 2.845 metrekare ve 9 adet proje siparişi almıştı. Bu alanda 11.399 metrekare ve 309 adet proje ile İtalya ilk sırada yer
alırken, 3.372 metrekare ve 66 proje ile Hollanda ikinci sırada yer alıyor. Bu alanda Türkiye’nin hemen ardında ABD ve İngiltere yer alıyor.
