Türkiye kıyılarına akıntılarla gelen çöpün yolculuğunu değerlendiren Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Turan Beşiktepe, çöplerin ana kaynağının yoğun nüfuslu bölgeler olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Karadeniz’de çöplerin ana akıntı sistemiyle bir yerden bir yere taşındığını vurgulayan Beşiktepe, “Ana akıntı sistemi var. Sadece bu değil, akıntı sistemleri farklı zaman, mekan ölçeklerinde oluşuyor. Havzayı dolaşan saatin ters yönünde akıntı sistemi var. Bunun üzerine binmiş, kıyıyla arasında saat yönünde dönen birtakım döngüler de var. Kıyıda bazı yerel akıntı sistemleri de oluşuyor. Hepsi Karadeniz’deki çöplerin nasıl dağıldığını gösteriyor. Tuna Nehri’nin, Romanya’nın, Ukrayna’nın olduğu kuzeybatıdan bırakılan çöp ya da herhangi bir madde, akıntı sistemiyle güneye İstanbul Boğazı’na geliyor, bizim kıyılarımızı dolaşarak doğuya gidiyor, tekrar dönerek Romanya kıyılarına gidiyor. Bu yaklaşık 1 aylık bir zaman ölçeğinde gerçekleşiyor. ” dedi.
“Karadeniz’e Avrupa’dan çöp taşınabiliyor”
Beşiktepe, teorik olarak Romanya açıklarından denize bırakılan bir çöpün tekrar Romanya açıklarına dönme olasılığı bulunduğunu, yine aynı noktadan bırakılan çöpün ana akıntıyla kıyı arasında oluşan döngülere takılarak Türkiye kıyılarında da birikebildiğini aktardı.
Kıyı akıntısıyla Türkiye’ye gelen çöplerin Bulgaristan ile İstanbul Boğazı arasında kıyıya vurabildiğini, bir kısmının akıntının ve rüzgârın durumuna göre Marmara Denizi’ne geldiğini, bir kısmının ise 1 hafta sonra Trabzon’da bulunabildiğini anlatan Beşiktepe, “Bu akıntı sistemleri çok dinamik olduğundan çöpler hızlı taşınıyor. Sivastopol’dan denize çöp attığınızda 10 gün sonra İstanbul’a ulaşması mümkün. Biz bunu denize bıraktığımız objelerle gözlemledik ve tespit ettik.” açıklamasında bulundu.
Karadeniz’e dökülen nehirler vasıtasıyla Avrupa’nın çöplerinin Türkiye kıyılarına ulaşabileceğine dikkati çeken Beşiktepe, “Tuna Nehri’nin akıntısıyla gelen çöpler İstanbul Boğazı’nı yaklaşık 6 saatte geçiyor, Marmara Denizi’ne ulaşıyor. Rusya’dan atılan çöp bizim kıyılarımıza geliyor, bunun tersi de var. Bizim kıyılarımızdan atılan çöpler de onların kıyılarına gidebiliyor veya yine bizim kıyılarımızda birikebiliyor. Tuna, Dinyester ve Dinyeper nehirlerini dikkate alırsanız potansiyel olarak Avrupa’nın çöpünün Karadeniz’e gelme ihtimali var. Almanya’dan bir çöpü attığınızda barajlarda tutulmuyorsa Karadeniz’e gelip kıyılarımızda karaya vurabilir.” ifadelerini kullandı.
AA
