Ener­ji­nin kal­bi Cey­han’da ata­cak

Sefer Yüksel

Ra­fi­ne­ri kur­mak is­te­yen ya­t›­r›m­c›­la­r›n ifltah›n› kabartan Cey­han’›n dün­ya ça­p›n­da bir ener­ji böl­ge­si ol­ma­s› an meselesi. Üç rafinerinin yan› s›ra bölgede liman ve tersaneler de yer alacak

Cey­han, öne­mi her ge­çen gün ar­tan “ener­ji oyu­nun­da” özel­lik­le ya­ban­c› ser­ma­ye­nin il­gi gös­ter­di­ği bir ener­ji üs­sü­ne dö­nüfl­mek için emin ad›m­lar­la iler­li­yor. Cey­han’›n dün­ya ça­p›n­da bir ener­ji böl­ge­si ol­ma­s› için ha­z›r­la­nan ya­t›­r›m pla­n›­na gö­re böl­ge­de, üç ra­fi­ne­ri, pet­ro­kim­ya te­sis­le­ri, pet­rol ve do­ğal­ga­za ilifl­kin de­po­la­ma te­sis­le­ri, LNG ter­mi­nal­le­ri, li­man ve ter­sa­ne­ler yer ala­cak. Pro­je yak­la­fl›k ola­rak, 9 km’lik sa­hil fle­ri­di­nin dol­du­rul­ma­s›y­la el­de edi­le­cek ila­ve 8 000 dö­nüm ara­ziy­le bir­lik­te top­lam­da 136 340 dö­nü­mün üze­rin­de ku­ru­la­cak. Da­ha flim­di­den li­ma­na ge­le­cek mak­si­mum 150 000-175 000 DWT’lik ge­mi­le­rin ya­nafl­ma­la­r›­n› ve bo­flalt­ma-yük­le­me ifl­lem­le­ri­ni sağ­la­ya­bil­mek ama­c›y­la dal­ga­k›­ran­lar ve ya­nafl­ma yer­le­ri­nin ko­num­la­r› be­lir­len­mifl du­rum­da. Top­lam 20 mil­yar do­la­r›n üze­rin­de ya­t›­r›m ya­p›l­ma­s› bek­le­nen Cey­han’da, Lond­ra ve Rot­ter­dam’da ol­du­ğu gi­bi pet­rol ürün­le­ri en­dek­si ku­rul­ma­s› da plan­la­n›­yor.

Dev­ler s›­ra­da bek­li­yor
Cey­han Ener­ji Böl­ge­si’ne (CEB) ya­t›­r›m yap­mak için yer­li ve ya­ban­c› dev­ler kuy­ruk­ta bek­ler­ken böl­ge­de ra­fi­ne­ri ya­p›­m› için yer tes­pit ça­l›fl­ma­la­r› da sü­rü­yor. Pet­rol Ofi­si, Tur­cas ve Ça­l›k Ener­ji, CEB’de top­lam 10 mil­yon ton ka­pa­si­te­de ra­fi­ne­ri kur­ma­y› plan­l›­yor. Tur­cas (Aze­ri or­ta­ğ› So­car’la), Pet­rol Ofi­si (Avus­tur­ya­l› or­ta­ğ› OMV’yle) ve Ça­l›k Gru­bu (In­di­an Oil Cor­po­ra­ti­on’la) ön­li­sans al­m›fl du­rum­da. Öte yan­dan Ka­za­kis­tan’›n ulu­sal pet­rol ve do­ğal­gaz flir­ke­ti Kaz­Mu­na­iGaz’›n da Tür­ki­ye’de ra­fi­ne­ri kur­mak is­te­di­ği bi­li­ni­yor. Ce­va­hir Gru­bu ise ön­li­sans için bafl­vu­ru­su­nu yap­t›. Gru­bun böl­ge­de pet­ro­kim­ya te­si­si kur­ma­y› plan­la­d›­ğ› da be­lir­ti­li­yor. Bo­tafl ise LNG ve de­po­la­ma te­si­si kur­mak için ha­z›r­l›k ya­p›­yor.
Ra­fi­ne­ri in­fla­at›n­da tec­rü­be­li olan Tek­fen Hol­ding’in CEO’su Er­han Öner geç­ti­ği­miz gün­ler­de yap­t›­ğ› aç›k­la­ma­da, Cey­han’da ye­ni ku­ru­la­cak bir ra­fi­ne­ri­de yüz­de 10 pay sa­hi­bi ol­ma­y› plan­la­d›k­la­r›­n› ifa­de ede­rek böl­ge­nin ener­ji aç›­s›n­dan öne­mi­nin al­t›­n› çiz­di. Er­han Öner ay­r›­ca, mü­te­ah­hit­li­ği­ni yap­t›k­la­r› ifl­ler­den bi­ri­ne ya­t›­r›m ya­pa­bi­le­cek­le­ri­ni be­lir­tti.

Ceyhan Limanı göz kamaştıracak

Ba­kü-Tif­lis-Cey­han Bo­ru Hat­t›’n›n (BTC) aç›l­ma­s›y­la bir­lik­te, ca­zi­be mer­ke­zi ha­li­ne ge­len Cey­han Ener­ji Böl­ge­si’nde en çok dik­kat çe­ken bö­lüm ise li­man. 6 400 dö­nüm yer ay­r›­lan ve çok yön­lü bir i­le­ve sa­hip ola­cak Cey­han Li­ma­n›’n›n, ilk etap­ta yak­la­›k 40-50 mil­yon ton/y›l’l›k ka­pa­si­te­si ge­ni­let­me ça­l›­ma­la­r›y­la yak­la­›k 100 mil­yon ton/y›l ka­pa­si­te­ye ç›­ka­r›­la­cak. Li­man, böl­ge­de bu­lu­nan ve plan­la­nan ser­best böl­ge, ener­ji sant­ra­l›, pet­rol te­sis­le­ri, pet­ro­kim­ya, pet­ro ra­fi­ne­ri ve ra­fi­ne­ri te­sis­le­ri için hiz­met ede­bi­le­ce­€i gi­bi böl­ge­nin ih­ti­ya­c› olan kon­tey­ner ve Ro-Ro yük­le­ri için de kul­la­n›­la­cak. Ay­r›­ca li­man, he­men ya­n›n­da plan­la­nan ter­sa­ne ve ar­ka sa­ha­s›n­da ku­ru­la­cak ge­mi in­a yan sa­na­yii için de önem­li bir rol oy­na­ya­cak. Öte yan­dan li­ma­na ge­le­cek mak­si­mum 150 000-175 000 DWT’lik ge­mi­le­rin ya­na­ma­s›­n›, na­vi­gas­yo­nu­nu ve bo­alt­ma-yük­le­me i­lem­le­ri­ni sa€­la­ya­bil­me­si için dal­ga­k›­ran­la­r›n ve ya­na­ma yer­le­ri­nin ko­num­la­r› im­di­den be­lir­len­mi du­rum­da. Bü­yük tan­ker ge­mi­le­ri için­se li­man d›­›n­da dol­fen ti­pi ya­na­ma yer­le­ri dü­ü­nül­mü. Da­ha aç›k­ça­s› pro­je­de ön­gö­rü­len Cey­han Ter­sa­ne­ler Li­ma­n› sa­ye­sin­de iç pa­za­r›n ih­ti­ya­c›­n›n kar­›­lan­ma­s› ve d› pa­za­ra yö­nel­me ola­na­€› do­€a­cak. Ay­r›­ca ter­sa­ne li­ma­n›n­da ba­k›m ona­r›m hiz­me­ti ve­ri­le­ce­€i gi­bi bü­yük to­naj­l› ye­ni ge­mi in­a­s› da ya­p›­la­bi­le­cek. Böy­le­ce Tür­ki­ye, gi­de­rek ar­tan bü­yük to­naj­l› ge­mi ih­ti­ya­c›­na da ce­vap ve­re­bi­le­cek. Üs­te­lik ter­sa­ne li­ma­n›n­da 350 000 DWT’lik 3 adet,100 000 DWT’lik 5 adet ve 50 000 DWT’lik 5 adet ol­mak üze­re top­lam 13 ge­mi için de yer ay­r›l­ma­s› plan­la­n›­yor.

ATO Baş­ka­nı Şa­ban Baş:
“Sa­da­ce Cey­han için de­ğil, böl­ge için bü­yük fır­sat”

BTC Bo­ru Hat­t›’n›n dev­re­ye gir­me­siy­le Tür­ki­ye’de ra­fi­ne­ri kur­mak is­te­yen ya­t›­r›m­c›­la­r›n sa­y›­s›­n›n sü­rek­li art­t›­€›­n› söy­le­yen Ada­na Ti­ca­ret Oda­s› Ba­ka­n› a­ban Ba, bü­tün bu ge­li­me­le­rin, ya­k›n bir ge­le­cek­te Cey­han’›n ya­t›­r›m­lar için ca­zi­be mer­ke­zi ola­ca­€›­n› gös­te­ren ipuç­la­r› ol­du­€u­nun al­t›­n› çiz­di. Bu du­ru­mun böl­ge aç›­s›n­dan çok bü­yük bir f›r­sat ol­du­€u­nu ifa­de eden a­ban Ba, Cey­han’›n ener­ji üs­sü­ne dö­nü­tü­rül­me­siy­le böl­ge­de olu­a­cak f›r­sat­la­r› Ma­ri­neDe­al’a öy­le özet­le­di: “Bu ge­li­me­ler­den sa­de­ce Ada­na ve Cey­han fay­da­lan­ma­ya­cak. Os­ma­ni­ye, Mer­sin, Ha­tay ve ‹s­ken­de­run da eko­no­mik fay­da­lar el­de ede­cek. De­niz­ci­lik, otel, li­man i­let­me­ci­li­€i gi­bi hiz­met alan­la­r›n­da da ye­ni ha­re­ket­li­lik­ler yaanacak”
S›k s›k Cey­han’a re­fe­rans gös­te­ri­len Hol­lan­da’n›n Rot­ter­dam ken­ti­ne de dik­kat çe­ken a­ban Ba öy­le de­vam et­ti: “Hol­lan­da, ge­li­mi bir nak­li­ye alt­ya­p›­s›­na sa­hip ve dün­ya­n›n en bü­yük li­ma­n› Rot­ter­dam Li­ma­n› ve dör­dün­cü en bü­yük ha­va­ala­n› Schip­hol ile ticaret merkezi olmu durumda. Bu örne€e bakarak kentimiz aç›s›ndan çok büyük bir f›rsat yakalad›k diyebilirz.”

Bunu Paylaşın