Elektriğin de kombinin de düğmesi Moskova’da

Enerjide yanlış politikaların kurbanı olan Türkiye, elektrikte de ısınmada da Rusya’nın bağımlısı oldu. Satın aldığı doğalgazın yüzde 55-60’ını Rusya’dan temin eden Türkiye, bu aldığı gazla da elektriğinin yüzde 48-50’sini üretiyor. Bu nedenle Ukrayna ile fiyat dalaşına giren Rusya, bu durumu mücbir sebep ilan edince Türkiye, Rusya’yı küstürmemek için tazminat talebini bile gündemine getiremiyor!
Rusya ile Ukrayna arasında fiyat kavgası ile başlayan ve yaklaşık 15 gün sürdükten sonra sonlanan gaz krizi gerek Türkiye’nin gerekse AB’nin Rusya’ya olan bağımlılığını bir kez daha gözler önüne serdi. Her ne kadar bu kez Türkiye, Rusya’nın Mavi Akım’dan verdiği gaz miktarını artırması nedeniyle şanslı görünse de bu Türkiye’deki enerji dengelerinin nasıl vananın öbür ucuna bağlı olduğunu ortaya koydu. Öyle ki Ukrayna ile fiyat anlaşmazlığı nedeniyle Türkiye’ye karşı sorumluluklarını yerine getirmeyen ve bunu “mücbir sebep” olarak tebliğ eden Rusya’ya karşı Türkiye bunu en büyük arz kaynağını küstürmemek adına “tazminat” meselesi bile yapamadı. Enerji Bakanlığı yetkilileri, “Türkiye tazminat talebinde bulunacak mı?” sorularını geçiştirmeyi tercih etti.
Bunun nedeni kuşkusuz Türkiye’nin tükettiği gazın yüzde 55-60’ını bu ülkeden almasıydı. Rusya’nın herhangi bir nedenle Türkiye’ye rest çekmesi, sadece doğalgazla ısınan 50 kentin soğukta kalması değil, aynı zamanda tüm yurdun elektriksiz kalması da demek. Çünkü Türkiye satın aldığı doğalgazın yüzde 48-50’siyle de elektrik üreterek bu alanda bir anlamda kendini Rusya’ya teslim etmiş durumda. Yani kombimizin de elektriğimizin de düğmesi aslında Rusya’nın elinde.

Elektrik vanaya bağlı
Bunu rakamlarla ortaya koymak en doğrusu. Gelişmeyi gözler önüne sermek için biraz geriye gitmek gerek. Resmi rakamlara göre, 2002 yılında doğalgazın elektrik üretimindeki payı yüzde 40,6 düzeyindeydi. 2006 yılı sonunda bu rakam yüzde 45,8’lere ulaştı. 2007’de ise çoktan yüzde 48-50’lere ulaşılmıştı. 2008’in son üç ayında elektrik tüketimi düşse de yıl geneline bakıldığında doğalgazın payının yüzde 45-50’ler arasında seyrettiği görülüyor. Bu durum gelecek yıllarda da azalmayacak. Geçtiğimiz aylarda Aksa, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla doğalgazla çalışan elektrik santralının açılışını yaptı. Aksa’nın yanı sıra Yalınkaya, Borasco, Afken, Enka, Sabancı, Gama gibi dev şirketlerin doğalgaz elektrik santral inşaatları devam ediyor. Türkiye’nin doğalgaz tüketimi de dışarıya bağımlılığımızı net olarak ortaya koyuyor. 2005 yılında 27,4 milyar m³ olan doğalgaz tüketimi 2006’da 3,1 milyar m³’e, 2007’de 36,4 milyar m³’e, geçen yıl da 37,5 milyar m³’e ulaştı. Bu yıl bu rakamın ekonomik kriz nedeniyle 40 milyar m³’te  kalması gerekiyor. Kontratlara göre alabileceğimiz gaz miktarı ise 49 milyar m³ düzeyinde. Bunun yaklaşık 28 milyar m³’ü Rusya’dan gelecek görünüyor. Yaptığı anlaşmalarla al ya da öde yükümlülüklerini düşüren Türkiye’nin toplam ithalatı içinde Rusya’nın payının yine de yüzde 55-60’larda olması bekleniyor.