Üçüncü Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi’ni gerçekleştiren, aralarında yabancı bilim insanlarının da bulunduğu 11 kişilik bilim heyeti, bir aylık çalışmasını tamamlayarak Türkiye’ye döndü
Türkiye Teknolojik ve Bilimsel Araştırma Kurumu’ndan (TÜBİTAK) yapılan yazılı açıklamaya göre 3’üncü Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi, Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı desteğiyle, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirildi.
Araştırma ekibi, yaklaşık 1 ay süresince 62 metrelik Norveç bayraklı ‘PolarXplorer’ isimli araştırma gemisi ile 81 derece kuzey enleminde bulunan deniz buzu hattına kadar ulaştı. Brezilya Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Bakanlığı ile TÜBİTAK arasında 2022 yılında imzalanan mutabakat zaptı kapsamında ilk işbirliği bu seferde gerçekleştirildi.
14 farklı proje için bilimsel araştırmalar
Bilimsel kayıtlar başladığı günden beri ortalama sıcaklığı en yüksek ay olan 2023 Temmuz ayında sefer ekibi Arktik’te iklim değişikliğinin daha iyi anlaşılmasına yönelik çalışmalar yaptı. Ekip, 28 noktada örneklemeler ve ölçümler yaparak, tüm bilimsel çalışmalarını tamamladı. Dünyanın geleceğine ışık tutan sefer ekibi, Barents Denizi’nde 14 farklı proje için bilimsel araştırmalarını gerçekleştirdi. Bilim ekibinin çalışmaları, deniz ve canlı bilimleri, balıklar ve deniz canlıları olmak üzere Arktik Okyanusu’na adapte ekosistemler, fitoplanktonlar, denizdeki insan kaynaklı kirleticilerin belirlenmesi, deniz suyunun fiziksel parametrelerinin takibi, mikroplastik gibi konuları kapsarken, denizel alanda atmosferik kirlilik gözlemleri, meteorolojik gözlemler, yeni ticaret rotalarının çevreye etkileri ve dönemsel incelenmesi, deniz buzlarının gözlemlenmesi ve deniz memelilerinin takibi gibi çalışmalarda sefer kapsamında yapıldı. Sefer ekibi, yaklaşık 5 bin 500 kilometre seyir yaparak, 81 derece kuzey enleminde başlayan deniz buzlarını, iklim değişikliği sebebiyle parçalanarak denize karışan buzulları, Svalbard takımadası ile seyir boyunca geçtikleri Barents Denizi’nde kambur, Minke balinaları, yunus, fok türleri, mors, kutup ayısı ve onlarca kuş türünü gözlemledi.
Üçüncü Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi ekibi, sefer sırasında Polonya Kutup Araştırma İstasyonu’nu, Rusya’nın araştırma istasyonlarının bulunduğu Barentsburg’u, yine Rusya’ya ait eski madenci kasabası olan Pyramiden ve Ny Alesund’da bulunan Kore üssünü ziyaret etti.
Bilim ekibine, yabancı bilim insanlarının çalışmalarını yakından incelemek için yapılan ziyaret kapsamında Barentsburg Bilimsel Araştırma Merkezi yetkileri tarafından bilgilendirme de yapıldı. Ekip ayrıca, sefer süresince uluslararası işbirliği kapsamında İtalyan araştırmacılarının projeleri için alınan örnekleri İtalya’ya ait araştırma istasyonuna teslim etti. 79 derece kuzey enleminde bulunan farklı ülkelerden 12 ayrı araştırma istasyonu bulunan bir kasaba olan Ny-Alesund’a da kısa bir ziyaret gerçekleştiren bilim ekibi, kuzey kutup noktasına ilk, güney kutup noktasına ikinci olarak ayak basan Norveçli Kaşif Roald Amundsen’in heykeli önünde toplu fotoğraf çektirdi. Kuzey Kutbu ve Arktik Okyanusu özelinde bilimsel çalışmalar yürütmek amacıyla Svalbard (Spitsbergen) Adası üzerinde 13 ülkeye ait 20 araştırma tesisi bulunuyor.
Arktik bilim seferine katılan araştırmacıların çalışmalarına dair ilk bulgular, 30 Kasım – 1 Aralık tarihlerinde gerçekleştirilecek 7’nci Ulusal Kutup Bilimleri Sempozyumu’nda diğer bilim insanları ile paylaşılacak.
(DHA)
