Gemilerin Güvenli ve Çevreye Duyarlı Geri Dönüşümü için IMO Hong Kong Uluslararası Sözleşmesi (IMO HKC-IMO Hong Kong International Convention for the Safe and Environmentally Sound Recycling of Ships) ile 2009 yılında Tehlikeli Madde Envanteri (IHM) kavramı ile tanıştık. Bu kavram, gemilerin çevreye zarar vermeyecek şekilde geri dönüştürülmesini sağlamak ve gemideki tehlikeli/zararlı maddelerden etkilenebilecek gemi personelinin ve gemi tamir/geri dönüşüm tesisi çalışanlarının sağlığını korumak için kullanılmaya başlandı.İlgili düzenleme 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla, Avrupa Birliği (AB) bayrağını taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın, Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) bayrak devletleri altında bulunan gemiler ile bu ülkelerin limanlarına ve demir sahalarına gidecek üçüncü ülke bayraklı 500 GT ve üzeri askeri gemiler hariç tüm gemilerde klas kuruluşu tarafından onaylanmış/doğrulanmış “Tehlikeli Madde Envanteri”nin bulundurulmasını zorunlu hale getirdi.
Peki, Tehlikeli Madde Envanteri nedir ve yaptırımları nelerdir? Çeşitli nedenlerden dolayı belirtilen süre zarfında tehlikeli madde envanterini hazırlayamamış olan gemiler ne yapmalılar? Konunun uzmanı isimler, MarineDeal News okurları için Tehlikeli Madde Envanteri (IHM)’ni ve düzenlemenin detaylarını değerlendirdiler.
Ahmet Fahri Onursal / DNV GL Ülke Müdürü
‘Covid-19 nedeniyle belgelerini tamamlayamayanlar 6 aylık uzatma isteyebilir’
‘Covid-19 nedeniyle belgelerini tamamlayamayanlar 6 aylık uzatma isteyebilir’
Tehlikeli Madde Envanteri zaten gemi de olmasını istediğimiz bir doküman. Yeni inşa ve operasyondaki gemiler için, geminin Tehlikeli Madde Envanteri hazırlandıktan sonra onaylı kuruluşlarca onaylanır, ilk sörveyi yapılır ve gemiye uygunluk belgesi verilir. Liman devletlerinin kontrolü kapsamında liman kontrol görevlisi tarafından geminin envanteri, ilgili yönetmelik için uygunluk belgesi, envanter bakım prosedürü olup olmadığı ve bakım prosedürünün envanterin sürekliliğini sağlamak adına gerçekte uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilir. Gemideki tehlikeli madde envanterinin geminin gerçek durumunu yansıtmadığına dair deliller olması durumunda, liman devleti gemide daha geniş çaplı bir kontrol yapmak isteyebilir. İlgili yönetmelik için geminin uygunluk belgesi yoksa liman devleti gemiyi uyarabilir, gemi gözaltına alınabilir ya da gemi limanı terk etmeye zorlanabilir. Geri dönüşüme giden gemiler içinse ek düzenlemeler ve hapis cezalarının da olduğu daha ciddi yaptırımların bulunduğunu görüyoruz.
Covid-19 nedeni ile 31 Aralık 2020 tarihine kadar gerekli belgeleri tamamlaması mümkün olmamış operasyondaki gemilerin gemi sahipleri, ilgili limana sunacakları belgelerle 4+2 ay olmak üzere uzatma isteyebilir. Uzatma talebinin kabul edilmesi liman devletinin inisiyatifi altındadır.
Cafer Tekkan / Bureau Veritas Türkiye Genel Müdürü
‘IHM’nin olmaması navlun kaybına yol açabilir’
‘IHM’nin olmaması navlun kaybına yol açabilir’
Denetimlerin cezai yaptırım ile sonuçlanmasını gerektirecek zararlı madde seviyesi AB Geri Dönüşüm Düzenlemesi’nde yer almamaktadır. Buna mukabil bu düzenleme ile gemide o gemiye özel hazırlanmış Zararlı Madde Envanteri bulunması ve ilgili klas kurumundan uygunluk denetimi yapılarak sertifikalandırılmış olması mecburidir.
Gemilerde AB Geri Dönüşüm Düzenlemesi’nde yer alan zararlı maddelerin tespiti/düzeyi veya çokluğuna göre herhangi bir ceza uygulanmayacaktır. Ancak Zararlı Madde Envanteri’nin gemide bulundurulmaması ve/veya klas kuruluşu tarafından uygunluk denetimi yapılarak sertifikalandırılmamış olması, Avrupa limanlarında yapılacak Liman Devleti denetimlerinde sırası ile ihtar, uygunsuzluk, seferden alıkoyarak acilen envanter hazırlatma/onaylatma sonuçlarına yol açacaktır. Bu yaptırımlar işletmeci ve gemi sahipleri nezdinde navlun kaybına yol açabilecektir.
AB Geri Dönüşüm Düzenlemesi 2013 yılında yayımlanmış olup 2021 yılına değin uygulanması için yeterli süre olduğu esas kabul edilmektedir. Bununla beraber Covid-19 kısıtlamalarından dolayı gemiden zararlı madde örneği toplama, analizler veya denetim sörveylerinde yaşanması muhtemel aksamaları dikkate alarak, AB tarafından 30 Haziran 2021 tarihine kadar yapılacak liman denetimlerinde istisnai bir uyum süreci benimsenmiştir. Bu istisnai süreçte Zararlı Madde Envanteri’ni tamamlayamamış gemiler, Envanter hazırlığına başlamış ve gecikme mazeretlerinin Covid-19 kısıtlamaları ile ilgili olduğunu belgeli olarak kanıtlamaları gerekmektedir.
Gemi üzerinde zararlı maddelerin tespit edilerek Envanterde kayıt altına alınması halinde; tespit edilen zararlı madde yasaklı (ilk) grupta yer alıyorsa gemiyi tescil eden bayrak devletinden bu maddenin bertaraf edilmesi için gemi sahibi tarafından 3 yıl süre istenmelidir. Bertaraf etme işlemi bu konuda yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.
Zararlı maddenin yasaklı olmayan (ikinci) grupta yer alması durumunda gemi sahibi tarafından bertaraf etme yükümlülüğü ve herhangi bir yaptırımı yoktur.
Zararlı Madde Envanterinin güncel tutulması için ISM sistemi içerisinde Zararlı MaddeEnvanteri sorumlusu atanmış olmalıdır. Gemiye tadilat ve ikmal amaçlı malzeme alımı esnasında üreticilerden zararlı madde içerip içermediğini belirten beyan ve analiz raporları alınarak Envanter’e ilave edilmelidir.
Cem Melikoğlu / Türk Loydu Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
‘Tespit edilen tehlikeli maddeye göre yaptırımlar değişkenlik göstermektedir’
‘Tespit edilen tehlikeli maddeye göre yaptırımlar değişkenlik göstermektedir’
Envanterde bulunması gereken maddeler EMSA (European Maritime Safety Agency) IHM Hazırlama Kılavuzu ve IMO(International Maritime Organization) IHM Hazırlama Kılavuzu MEPC.269(68)’de belirtildiği haliyle insan sağlığı veya çevreye, doğrudan veya dolaylı olarak zarar verme potansiyeli olan biyolojik, kimyasal veya fiziksel maddelerdir.
Bu maddeler asbest, ozon delici maddeler (ODS), PCB (Poliklorlu bifeniller), organotin içeren zehirli boyalar, PFOS(Perflorooktan sülfonik asit), HBCDD (Hekzabromosiklododekan), kadmiyum, civa, kurşun gibi ağır metaller, radyoaktif maddeler, PBB, PBDE, PCN gibi diğer kimyasal maddeler olarak sıralanabilir.
EMSA IHM Hazırlama Kılavuzu EK-B’de her tehlikeli madde için ayrıntılı olarak sınır değerler tanımlanmıştır. Örneğin sınır değeri asbest için yüzde 0.1, PCB için 50 mg/kg, PFOS için 10mg/kg olarak tanımlanırken, ozon delici maddeler ve radyoaktif maddelerin tamamen yasak olduğu belirtilmektedir.
Tespit edilen tehlikeli maddeye göre yaptırımlar, tâbi oldukları uluslararası konvansiyon, yönetmelik vs. nedenleriyle değişkenlik göstermektedir. Örneğin, asbest maddesi gemilerde SOLAS ile düzenlenmektedir. 2002 öncesi inşası tamamlanan gemilerde asbest bulunabilir ancak asbest kaydı tutulmalı ve asbest yönetim planı gemide bulundurulmalıdır. 2002-2012 arasında inşası tamamlanan gemilerde kısıtlı kullanıma izin verilmekte, 2012 sonrası inşası tamamlanan gemilerde asbest bulundurulması tamamen yasaktır. Tespit edilen asbestin en geç 3 yıl içerisinde bertaraf edilmesi öngörülmektedir. Benzer şekilde organotin içeren boyalar AFS, ozon delici maddeler MARPOL, PCB Stockholm Sözleşmeleri ile düzenlenmektedir.
AB Komisyonu, Covid-19 salgını nedeniyle, 31.12.2020 öncesi IHM dokümanının hazırlanması ve/veya sertifikasının alınmasının mümkün olmadığı durumlar hakkında 30 Haziran 2021 tarihine kadar geçerli olan bir uygulama kılavuzu (2020/C 349/01) yayınlamıştır. İlgili kılavuz;
- Geçerli bir IHM ve/veya sertifikası/uygunluk beyanı (SoC) olmayan gemiler,
- Geçerli IHM sertifikası/uygunluk beyanı (SoC) olmasına rağmen numune alma işlemi olmaksızın hazırlanmış bir IHM’ye sahip gemiler için Liman Devleti Kontrolleri (PSC) sırasında uygulanacak talimatları içermektedir.
Gemi sahibi/kaptan IHM’nin tamamlanması ve ilgili sertifika/uygunluk beyanının alınması için gereken tüm önlemleri aldığına dair bazı kanıtları sunabilmelidir. Bu kanıtlar; IHM hazırlanmasına, sörveyine, sertifika/uygunluk belgesi verilmesine dair kontrat ile ilgili kurumlardan alınacak, seyahat kısıtlamaları nedeniyle gemiye çıkılamadığına ve mümkün olan kısa zaman içerisinde ilgili planın yapıldığına dair beyandır.
Sunulan kanıtların yeterliliğinin PSC yetkilisi tarafından değerlendirilmesi ile gerekliliklerin tamamlanması için 4 aylık ek süre tanınabilir. Ayrıca uyarı kaydı EMSA THETIS-EU modülüne işlenir.
Yapılan PSC esnasında duruma göre uyarı, tutuklama, limana kabul etmeme veya limandan çıkarma gibi yaptırımlar uygulanabilir. EMSA Gemi Geri Dönüşüm Tüzüğü Denetleme Kılavuzu’nda geminin tutuklanmasını gerektirebilecek durumlar ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Muhtemel tutuklanma nedenlerinden birkaçı, idare veya yetkilendirilmiş bir kuruluş tarafından verilmiş geçerli bir sertifikanın ve o gemiye ait IHM’nin bulunmaması veya gemideki mevcut durumu yansıtmaması olarak sıralanabilir.
AB Gemi Geri Dönüşüm Tüzüğü, henüz yürürlüğe girmemiş olan Hong Kong Sözleşmesi (IMO HKC) ile temelde benzerdir. AB Gemi Geri Dönüşüm Tüzüğü, IMO IHM Hazırlama Kılavuzu MEPC.269(68)’da tanımlanan maddelere ek olarak PFOS (Perflorooktan sülfonik asit) ve HBCDD (Hekzabromosiklododekan) isimli iki adet maddeyi içermektedir.
Önemle altını çizmek isterim ki dünyada gerek yöntem gerek regülasyon olarak bir çok değişikliğin olduğu ve olacağı bir dönemdeyiz. Artık değişimler global çapta gerçekleşmekte, uluslararası lojistik zincirlerinde mücadele eden denizcilik sektörümüzü de doğrudan etkilemekte. Bu nedenle tüm denizcilik sektörümüzü gelişmeleri yakından takip etmeye davet ediyor ve etkilenecek olan denizci şirketlerimizin dünya pazarlarında daha fazla yer kapabilmek için rekabetçi önlemlerini bazı müşterek önlemlerle almaları gerektiğine inanıyorum.
Engin Yazıcıoğlu / Lloyd’s Register Türkiye Müdürü
‘AB bayraklı olmayan gemilerin SoC’ye sahip olmaları gerekmektedir’
‘AB bayraklı olmayan gemilerin SoC’ye sahip olmaları gerekmektedir’
IHM sertifikası almak için bazı bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Mevcut gemiler için; Lloyd Register (LR) plan onayı, gemide IHM doğrulama sörveyi ve nihai sertifikasyon öncesinde bazı belgelerin asgari olarak sağlanmasını talep ediyoruz.
LR şablonunda tamamlanmış bir IHM; geminin yapısı, sistemleri ve üzerindeki ekipman içindeki tüm tehlikeli maddeler için bir Tehlikeli Madde Uzmanı Numune Alma raporu (IHM’yi başlangıçta tam HKC ve AB SRR uyumluluğu için hazırlıyorsanız) veya geminin HKC ve AB standartlarına göre inşası sırasında IHM’ye uyumlu olarak inşa edilmiş olması durumunda, inşa sürecinden ve gemi hizmete girdikten sonraki dönemde toplanan dokümanlar (IHM’nin HKC standartlarına göre hazırlandığı ve geminin AB bayraklı olduğu durumlarda, AB’nin gerektirdiği ek uygulanabilir tehlikeler için bir uzman numune alma raporu da isteneceği unutulmamalıdır) temin edilmelidir.
Eğer mevcutsa aşağıdaki belgeler sağlanmalıdır:
- İnşada asbest kullanılmadığını gösteren sertifika,
- PCB içermediğini gösteren sertifika,
- Uluslararası Hava Kirliliği Önleme (IAPP) Sertifikası ve IAPP Sertifikasına Ek (MARPOL Ek VI’nın gerektirdiği şekilde Ozon Tabakasını İncelten Maddeleri (ODS) içeren makine ve ekipmanı gösteren),
- Antifouling sertifikası,
- Yürürlükte olan bir satın alma prosedürünün kanıtı (mevzuatta tanımlanan tehlikelerin gemiye getirilmesinin kısıtlanması). Mevcut gemiler için LR, inşa aşamasından itibaren eksiksiz bir evrakın olmaması durumunda, tehlikelerin mevcudiyetini ve kapsamını belirlemek için gemide örnekleme yapmak üzere bir tehlikeli malzeme uzmanı çalıştırılmasını önemle tavsiye etmektedir. Bu hem HKC MEPC.269 (68) hem de AB SRR EMSA Kılavuzu ile uyumludur.
IHM onayının tatmin edici bir şekilde tamamlanmasının ardından, sertifika düzenlenmeden önce IHM gemide doğrulanmalıdır. Onaylama ile gemide doğrulama arasında mevzuatta belirtilen süre sınırı bulunmamakla birlikte, doğrulama sörveyinin onaydan sonra mümkün olan en kısa sürede tamamlanmasını tavsiye etmekteyiz. Bu tavsiyemiz, IHM’nin olası bir güncellenmesiyle sonuçlanabilecek yapısal ve ekipman üzerindeki tamir ve modifikasyonların olasılığını da minimize etmektedir. Onayın tamamlanması ile gemide doğrulama sörveyleri arasında altı aya kadar olan süre, “makul bir süre” olarak kabul edilir ve bu süreyi aşan gemi işletmecisinin, IHM’nin (görsel ve örnekleme kontrol planının) hazırlandığı tarihten itibaren gemide yapısal olarak ve/veya ekipmanda tehlikeli malzemelerin mevcudiyetine ilişkin hiçbir değişiklik olmadığına dair kanıt olmak üzere uygun bir beyanda bulunması gerekir.
AB bayrağı olmayan gemiler, bayrak adına düzenlenmiş bir Uygunluk Beyanı’na (SoC) ihtiyaç duyacak mı? diye sorarsak. IHM için mevcut EMSA kılavuzu, AB bayraklı olmayan gemilerin uyumlu olabilmeleri için bayrak adına düzenlenmiş bir SoC’ye (Statement of Compliance-Uygunluk Beyanı) sahip olmaları gerektiğini belirtmektedir. LR olarak AB Liman Devleti Kontrollerinin bu özel gereksinimi uygulamasını bekliyoruz ki bu durumda sadece RO (yetkilendirilmiş kuruluşlar) adına onay/doğrulama sağlayan bir SoC yeterli olmayacaktır.
Bu, üçüncü ülke bayraklarını taşıyan gemilere sahip birçok gemi sahibi için bir zorluktur.
Bu bayrakların çoğu henüz RO’lara kendi adlarına bir AB SoC çıkarma yetkisi vermemiştir.
Armatörlerin, bu ayrıntıları IHM sağlayıcıları ile kontrol etmelerini ve seçtikleri RO’ları henüz IHM’leri için sertifika sağlama yetkisine sahip değilse doğrudan bayraklarıyla iletişime geçmelerini şiddetle tavsiye ederiz. Çoğu durumda, bayrak RO’larının tümüne yetki vermiş veya hiçbirine yetki vermemiş olacaktır.
Henüz sertifikasyon sürecini başlatmamış olan gemi sahiplerinin, bayrağının bu iş için RO’lara yetki vermesini beklerken bunu geciktirmemelerini tavsiye ederiz (bayrağın kendisi tüm işleri son teslim tarihinden önce tamamlamayı taahhüt etmiyorsa). Bir RO kullanılması, gerekli çalışmalarının son teslim tarihinden önce tamamlanmasını sağlayacaktır.
Seyfettin Tatlı / ABS Türkiye ve Hazar Bölgesi Direktörü
‘Tehlikeli madde içeren ekipman, ayrıntılı bir incelemeye neden olabilir’
‘Tehlikeli madde içeren ekipman, ayrıntılı bir incelemeye neden olabilir’
AB Gemi Geri Dönüşüm Yönetmeliği, Hong Kong Sözleşmesi’nin (HKC) yapısını, kavramlarını ve tanımlarını yakından takip eder. Bununla birlikte, Yönetmelik ayrıca HKC’de belirtilenlerin ötesine geçen bir dizi ek gereklilikler ortaya koyar ve Ek I’de Perflorooktan Sülfonik Asit (PFOS) ve Ek II’de Bromlu Alev Geciktirici (HBCDD) olmak üzere iki ek tehlikeli madde içerir.
AB Yönetmeliği 1257-2013 ve IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) kararı MEPC.269 (68), uygunsuzluğa neden olacak bir tehlikeli madde seviyesi için bir tanım sağlamaz gibi görünse de bizim anlayışımız, IHM/Tehlikeli Maddeler Envanteri’nde yer almayan tehlikeli maddelerin uygunsuzluğun nedeni olabileceğidir ve MEPC 269 (68) ‘deki tablolar birçok madde için bir sınır değeri sağlar. Sınır değerden daha büyük miktarlarda mevcutlarsa, bu maddeler IHM’de tutulmalıdır.
1257-2013 sayılı AB Yönetmeliği kapsamındaki uyumsuzluğun “cezai yaptırımlar” ile ilişkili olacağına dair herhangi bir belirtinin farkında değiliz. Bu düzenlemeler kapsamında IHM ile ilgili sorunlar, diğer yasal sertifikalar kapsamındaki uyumsuzluğa benzer şekilde ele alınacaktır.
Tespit edilen maddelerin seviyesi ve miktarına göre uygulanan cezalarda uyumsuzluğun ciddiyetine bağlı olarak bir ‘kayan ceza ölçeği’ öneren herhangi bir yayınlanmış bilgi görmedik. Bununla birlikte, AB üye devletleri arasında cezaların uygulanmasında değişkenlik olabileceğine dikkati çekiyoruz çünkü AB Yönetmeliği 1257-2013, hangi cezaların olması gerektiğini detaylandırmıyor ve bunun yerine her üye devleti kendi ulusal düzenlemeleri dahilinde cezalar için hükümler uygulamaya çağırıyor.
Avrupa Komisyonu, Covid-19’un neden olduğu aksamaları göz önünde bulundurarak, AB üye ülkelerine, AB limanlarına uğrayan mevcut AB bayraklı ve AB bayraklı olmayan gemiler için 31 Aralık 2020’den 30 Haziran 2021’e kadar altı aylık sınırlı bir süre için gemi denetimleri sırasında yaptırıma yönelik uyumlu bir yaklaşım uygulamasını önerdi.
Avrupa Komisyonu Bildirimi 2020 / C 349/01, AB üye devletlerinin uyumlaştırılmış yaklaşımın sınırlı uygulama süresi boyunca izlemesi gereken “genel kılavuz ilkeler” olarak AB SRR Uygunluk Denetimi için EMSA Kılavuzu’na atıfta bulunmaktadır. Uygunsuzluk tespit edilirse, AB Üye Devleti denetleme uzmanları uygun eyleme karar verecektir. Denetleme uzmanları, gemileri kontrolleri esnasında ortaya çıkan herhangi bir gemi geri dönüşümü ile ilgili uygunsuzluğun AB SRR’ye göre düzeltildiğinden veya düzeltileceğinden emin olmalıdır.
Bir gemi, ilgili makamlara ilgili sertifikanın suretini uygun şekilde veya söz konusu makamların talebi üzerine ibraz etmekte başarısız olması durumunda uyarılabilir, alıkonulabilir, ihraç edilebilir veya bir Üye Devletin yargı yetkisi altındaki limanlarına veya açık deniz terminallerine sokulmayabilir. Tehlikeli maddeler içeren ve IHM’de listelenmeyen ekipman gibi uyumsuzluklar, PSC tarafından ayrıntılı bir incelemeye neden olabilir.
AB SRR, HKC’nin yapısını, kavramlarını ve tanımlarını yakından takip eder ancak belirli gemi aşamasına, AB veya AB dışı bayraklılara bağlı olarak gereksinimlerin uygulanması için farklı zaman çizelgelerine sahiptir ve onaylı gemi geri dönüşüm tesisleri için ek gereklilikler belirler.
Bununla birlikte, Yönetmelik ayrıca HKC’de belirlenenlerin ötesine geçen bir dizi ek şartlar da ortaya koymaktadır. Belirtilen iki ek tehlikeli maddeye ek olarak, 31 Aralık 2018’den sonra gemide HCFC (Hidrokloroflorokarbonlar) içeren yeni kurulumlar yasaklanmıştır (MARPOL Ek VI, 31 Aralık 2019’a kadar HCFC içeren kurulumlara izin verir).
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
