BIMCO, Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş sonrası sözleşmelerdeki tarafların yükümlülüklerini ve haklarını etkileyebilecek bazı önemli konuları değerlendirdi.
Olası her durumda tarafların mevcut ve gelecekteki takvimleri için sözleşme şartlarını dikkatlice gözden geçirmeleri gerektiğini vurgulayan yazı her hangi bir şüphe harekete geçilmeden önce hukuki tavsiye alınması önerildi.
İlginizi çekebilir: Ukrayna savaşı küresel ticaret krizini büyütecek
BIMCO’nun önerileri:
Charter partilerinin çoğu zaman ‘Savaş Riskleri’ maddesi içerir ve bazılarında ayrıca ‘Savaş İptali’ maddesinin bulunmaktadır. Bu maddelerin bazıları onlarca yıl öncesinde yazıldığı için çoğu zaman modern savaşların doğasını yansıtmamaktadırlar. Savaş Riskleri ve Savaş İptali maddelerinin ne söylediğine yakından bakılmalı, ifadenin ne yapma yetkisi verdiğini ve vermediğini anlamak oldukça önemli.
BIMCO olarak Savaş Riskleri hükümlerinin en son sürümleri olan time charter’lar için CONWARTIME 2013 ve sefer kiralamaları için VOYWAR 2013’ün kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Bu maddeler devletler tarafından savaş ilanı gerektirmeyen savaş benzeri operasyonları ve düşmanlıkları içeren oldukça geniş kapsamlı bir ‘Savaş Riskleri’ tanımı içeriyor. Hükümler ayrıca sözleşmeden önce oluşmuş Savaş Riskleri için de geçerli sayılmaktadır ki bu da maddeyi yürürlüğe koymak için risk durumunun artışına gerek duyulmadığını göstermektedir.
Ayrıca, taraflar tarafından kararlaştırılan iki veya daha fazla ülke arasında bir ihtilaf olması durumunda karşılıklı iptal hakkı tanıyan BIMCO Savaş İptali Madde 2004’ün de eklenmesini tavsiye ediyoruz.
Gemi sahipleri, Ukrayna ve Rusya’nın Karadeniz ve Azak Denizi sularından geçiş yapmayı reddedebilir veya bu limanlara uğramayı talep edebilir mi?
BIMCO’nun CONWARTIME 2013 ve VOYWAR 2013 maddeleri, gemi sahibine, kaptanın/sahibin makul kararına göre gemiyi, mürettebatı ve kargoyu “ Savaş Riskleri” kapsamında bir alana ilerletme veya devam etme emrini reddetme hakkı tanır. 202 “Savaş Riskleri” Maddesi’nin tanımı geniş kapsamlıdır ve Rusya’nın Ukrayna’daki askeri harekâtı BIMCO maddesi bağlamında “savaş” anlamına gelmektedir.
Maddenin yürürlüğe girmesi için gerekli olan ‘Savaş Riski’ eşiği, bir savaş ihtimalinin olup olmadığını belirlemek ve ardından gemi için somut bir tehlike ortamını oluşturan risk ve tehlike düzeyini değerlendirerek belirlenir. Risk derecesinin ve meydana gelme olasılığının belirlenmesi için karmaşık bir analize gerek duyulmaz. Bir durumun tehlikeli olup olmadığı, her bir gemi için; tehlikenin niteliğine, ciddiyetine, boyutuna ve yaygınlığına bağlıdır. Bu nedenle mevcut koşullar altında gemi sahiplerinin Ukrayna ve Rusya’nın Karadeniz ve Azak Denizi sularından geçişi reddetme veya o bölgedeki limanlara uğrama hakkına sahip olduklarına inanıyoruz.
Gemi sahipleri alternatif siparişler isteyebilir mi?
Bu durumu sözleşme belirler. BIMCO Savaş Riski maddeleri, gemi sahiplerine, kiracılardan yükleme ve boşaltma aralığında alternatif bir güvenli liman belirlenmesini talep etme hakkı veriyor. Ancak, bu talep mevcut alan/limandaki risk seviyesi gemi için gerçek bir tehlike oluşturacak kadar ise yapılmalıdır. Ukrayna’daki mevcut durumda mal sahipleri bölgedeki herhangi bir limanın güvensiz hale geldiğini iddia edebilirler.
Bir sefer sözleşmesi ve time charter partisi kapsamında Savaş Riski primlerindeki artışı kim öder?
Bu durum da sözleşmeye bağlıdır. BIMCO’nun VOYWAR 2013 ve VOYWAR 2004 maddeleri, gemi sahiplerinin gemileri Savaş Riski tehlikelerine ve buna bağlı ek sigortalara karşı sigortalayabileceklerini ve bunlara ilişkin primleri ödemek zorunda olduklarını belirtmektedir.
Ancak, kiracılar tarafından bir Savaş Riski alanından geçilmesi emredilirse, gemi kiralayanlar ödedikleri ek primleri gemi sahiplerine geri ödemek zorundadır. CONWARTIME 2013 uyarınca, kiracılar, gemi sahiplerinin Savaş Riskleri kapsamında doğal olarak ihtiyaç duyacakları ve normal savaş riski sigortası kapsamını aşan her türlü ek prim ve sigortaları gemi sahiplerine tazmin etmelidir.
Bir gemi sahibi, Savaş Riski primlerinde yaşanan yüksek bir artış nedeniyle bir seferi iptal edebilir mi?
Bir sözleşmenin ifasını kârsız hale getiren maliyetlerdeki önemli bir artış, normalde gemi sahiplerine charter partisini feshetme hakkı tanımaz. Bir sözleşmeyi ifa etmenin daha külfetli veya daha pahalı bir hale gelmesi, sözleşmenin iptali için yeterli değildir. Bir sözleşmenin bozulması için tek koşul sözleşmenin haksız yapılmış olmasıdır.
Bir gemi sahibi mevcut durum nedeniyle bir charter partiyi iptal edebilir mi
BIMCO’nun VOYWAR 2013 savaş riski hükümleri, mal sahiplerine, gereksinimlerinin karşılanması koşuluyla charter partiyi iptal etme hakkı tanır. Bir savaş maddesinin yokluğunda, gemi sahipleri charter partileri veya seferlerini iptal etme ya da sonlandırma konusunda ciddi sorunlar yaşayacaklardır.
Akılda tutulması gereken genel unsurlar:
- VOYWAR 2013’e uygun olarak sefer emirlerini reddedebilmek veya bir sefer tüzüğü olması durumunda çarter partisini feshedebilmek için BIMCO CONWARTIME 2013’ün de sözleşmeye dahil edilmeli.
- En son bilgi ve gelişmelerden haberdar olunmalı. Mevcut durumlar ve alınacak önlemler hakkında rehberlik ve bilgi almak için BIMCO’nun web sitesi düzenli olarak ziyaret edilmeli.
- Time charter partileri altındaki ticaret alanlarını gözden geçirin, Karadeniz ve Azak Denizi’ni hariç tutulmalı.
- Hak ve yükümlülüklerin uyumlu olmasını sağlamak için charter tarafları sıralamasında arka arkaya hükümler kullanılmalı.
- F veya yeni sefer takviminde sigorta primindeki artışı ele alınmalı.
- BIMCO savaş riskleri maddeleri navlun sözleşmeleri için kullanılıyorsa, savaştan yalnızca bir sefer etkilendiğinde sözleşmenin feshedilmesini önlemek adına Savaş Riskleri Maddesi’nde sözleşme veya charter tarafın yapılan herhangi bir atıfın seyahat olarak değiştirilip değiştirilmediği kontrol edilmeli.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
