KfW IPEX-Bank Denizcilik Departmanı Global Başkanı Dr. Carsten Wiebers Avrupa’nın denizcilik teknolojisinde uluslararası düzeyde rekabetçiliğini sürdürebilmesi için yenilikçi finansman çözümlerinin kilit önemde olduğunu belirtti. SMM Gemi İnşa Finansman Forumu (Ship Finance Forum) ve GMEC (Küresel Denizcilik Çevre Kongresi) sırasında açıklamalarda bulunan Wiebers, tersanelerin gemi inşa finansmanı konusunda soruları cevaplandırdı.
2012 yılında gemi inşa sektörünün finansman sıkıntılarına dikkat çekmiştiniz. Şimdiyse sektörde yeni bir başlangıçtan söz ediliyor. 2012 yılından bu yana armatörler ve bankalar açısından sektörde ne gibi değişiklikler yaşandı?
2012 yılına göre armatörler ve finansörler için önemli ilerlemeler yaşanıyor. Küresel ekonomi toparlanıyor. Birçok banka bilanço tablolarını temizledi ve tekrar kredi vermeye başladı. Gemi almak isteyenlerin, klasik banka finansmanının dışında, sermaye piyasasından veya Asya finansal kiralama şirketleri gibi yeni finansman kaynaklarına erişimi giderek artıyor. Sağlam konumlandırılmış şirketlerin krediye ulaşması tekrar mümkün olmaya başladı. Ancak endüstrinin görünümünün incelikli bir şekilde incelenmeye ihtiyacı var ve bu herkes için çok kalay değil.
Düşük navlun fiyatlarından dolayı deniz taşımacılığındaki gergin durum hâlâ devam ediyor. Geniş sipariş defterine baktığımızda, toparlanması orta vadede gerçekleşmesi mümkün görünmüyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli deniz armatörlük şirketleri için rekabet baskısı artıyor. Büyük deniz taşımacılığı şirketleri filolarındaki verimsiz gemilerden kurtularak uzun vadeli rekabet güçlerini garantiye alırken, küçük ölçekteki şirketler bu tip yatırım projelerini gerçekleştirmek için gerekli finansmana ulaşmakta zorluk çekiyor. Birçok banka, özellikle deniz taşımacılığı sektöründe, geçmişteki hatalarından ders alarak kredi şartlarını zorlaştırarak risk alma konusunda daha temkinli davranıyorlar.
Diğer yandan, kruvaziyer gemileri, offshore petrol ve gaz gemileri gibi özellikli gemi taşımacılığı sektöründe yeterli kira oranlarından dolayı piyasa düzgün şekilde çalışıyor. Bu piyasada çalışan bütün gemi işletmecileri geleceğe güvenle baktığından tüm bankalar finansman konusunda istekli davranıyor.
Sizce Alman tersaneleri ve tedarik şirketleri için hangi sektör daha çok satış yapma potansiyeline sahip?
Offshore petrol ve gaz endüstrisi için Almanya’nın büyük bir ihracat potansiyeli bulunuyor. Offshore petrol ve gaz altyapısının genişlemesi için ultra-derin su kaynakları ve geniş iş sahaların olgunlaştırlması için dev yatırımlara ihtiyaç duyuluyor. Sadece Brezilya’da 2020 yılına kadar 140 milyar dolar yatırıma ihtiyaç var. Bu yatırımların büyük bir kısmı en yüksek teknoloji gerektiren FPSO (Yüzer Üretim Depolama ve Boşaltma) gemilerine, platformlara, boru hattı döşeme ve destek gemilerine gidecek. Benzer teknik gereklilikler geniş ölçekli yatırım progamları açıklanan Batı Afrika’daki offshore kaynaklarının keşfi için de geçerli. Bura da Alman teknoloji ihracatçıları önemli bir pay kazanacaktır.
Karmaşık gemi tipleri için başta gelen tersaneler genellikle Asya’da olmasına rağmen; sondaj, navigasyon ve ayırma ekipmanlarının teknolojisi büyük oranda Avrupa ülkelerinde (öncelikle Norveç, Almanya, İngiltere ve Fransa) bulunuyor. Offshore gemileri için sağlanan Alman ve Avrupa kaynaklı ekipman tüm inşa masrafının yüzde 60’ından fazla (bir FPSO gemi projesi 2-3 milyar dolar civarında) olduğunu hesap edebiliriz. Offshore petrol ve gaz endüstrisinde geminin ihracı yapılacak ülkeden sağlanacak finansmanının satış potansiyeline etkisi nedir?
Offshore petrol ve gaz gemileri genelde bütyük ölçekli yatırmlar oldukları için satın alma kararında finansman olanakları her zaman büyük rol oynar. Bu tip gemilerin siparişini veren şirketler satın alma konusunda bazı ülke içi pazar kotaları uyguladığı için, o ülkeden finansman kaynaklarına ulaşmak büyük önem taşımaktadır. Fiyat ve kalite gerekliliklerinin yanında, ihracatın yapılacağı ülkeden uzun vadeli, uygun finansman bulabilmek satın alma kararını etkileyen faktörlerin başında gelmektedir.
Bu tip gemi siparişlerinin verildiği ülkelerin başında gelen Norveç’te devlet finans kurumları ve denizcilik tedarik endüstrisi onyıllardır birlikte hareket etmektedirler. Almanya’da ise bu tip finansman imkanları yakın zamanda KfW IPEX Bank’ın katkısıyla ortaya çıkmıştır.
KfW IPEX-Bank’ın sunduğu finansman kaynaklarının özellikleri nelerdir?
Alman gemi sanayini güçlendirmek için KfW IPEX-Bank, bu ülkeden ürün tedarik edecek olan son müşterilere (gemi sahibi veya tersanelere) uzun vadeli ekipman finansman imkanı sağlamaktadır.
Bu ekipman bazlı finansman yaklaşımı duruma veya projeye özel olarak tasarlanabilir. Finansman, projenin detaylarına göre ECA kapsamlı veya sadece ticari maksatlı olarak oluşturulabilir. Kredi sağlanacak projenin en düşük finansman miktarı 30 milyon dolar civarında olmalıdır. KfW IPEX-Bank’ın projelere katılımı; sadece Alman ekipmanlarıyla sınırlı değildir, Avrupa kıtasından sağlanacak tüm ekipmanlar için geçerlidir. Kredi vadesi, ekipman finansmanı kısmı için 12 yıla kadar çıkarılabilir. Projelerde, uluslarası finans konsorsiyomu oluşturmak gibi lider rol oynamak için gerekli kapasite ve know-how’a sahibiz. Ayrıca Alman ve Avrupa kaynaklı ekipman katılımına bağlı olarak da projelerde daha basit roller de üslenilebilir. Toplam yatırım miktarı genellikle 50 milyon dolar ile 2 milyar dolar arasındadır.
Tersaneler, müşterileri için KfW IPEX-Bank’tan finansman sağlamak için neler yapmalıdır?
Tüm büyük ölçekli projeler duruma özel finansman gerektirir. Tedarikçiler ve tersaneler gerçekleştirecekleri yeni projelerinde bizimle ne kadar erken temas kurarlarsa teklifimizi tamamlayıp alıcılara projeyi finanse edebileceğimiz yönünde o kadar hızlı cevap verebiliriz. Şu an içinde Alman makina ve ekipman katılımı olan projelerde deniz taşıma şirketlerini, armatörleri ve tersaneleri gelecek yatırım projelerinde potansiyel finansman çözümleri konusunda davet ediyoruz ve önümüzdeki dönemde bu artarak sürecek.
Kaynak sağlayabilecğeimiz gemi inşa projelerinde önem verdiğimiz konuların başında şeffaflık geliyor. Deniz taşımacılığı şirketlerinin veya offshore sektöründe çalışan şirketlerde teknik departmanlar finans departmanlarıyla çoğunlukla çok yakın veya birlikte çalışıyor. Inşa edilecek geminin tersaneyle birlikte belirlenen teknik özellikleri çoğunlukla finansman kaynakları konusunda da belirleyici olabiliyor. Geminin kullanılacağı, inşa edileceği ve teknik ekipmanı tedarik edecek ülkeler finansman konusunda alternatiflerin artmasını sağlıyor.
