Avrupa’da gözler İspanya’ya çevrilirken, S&P’nin İspanya’nın kredi notunu iki kademe birden indirerek ‘yaralı boğa’ya bir hançer daha saplaması kaygıları zirveye çıkardı. Fransa’daki seçimlerde yaşanabilecek kaos ve Hollanda’da hükümet krizi Avrupa’da kriz kabusunu yeniden hortlattı
Uzun süredir Yunanistan sorunuyla boğuşan ve yaptığı pansumanla kanayan yarayı durdurmaya çalışan Avrupa’da kriz kabusu geri döndü. Yunanistan, Portekiz, İrlanda derken artık kriz Euro Bölgesi’nin merkezine kadar ulaştı. Adeta bir kanserli tümör gibi ülke ülke sıçrıyor ve her defasında daha büyük sıkıntıları da beraberinde getiriyor. Avrupa’nın bu kez karşı karşıya olduğu senaryo öncekilere kıyasla tam bir korku filmi. Çünkü kriz bu kez Avrupa’nın boğası İspanya’yı sarmış durumda. Ve ekonomistlerin İspanya’daki kriz için birleştiği ortak bir yorum var: “Kurtarılamayacak kadar büyük.” Yani İspanya’nın batışı Avrupa’nın da batışı demek. Son olarak kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor’s’un İspanya’nın uzun vadeli kredi notunu iki kademe birden indirerek “A”dan “BBB”ye düşürmesi ‘yaralı boğa’ya bir hançer daha sapladı. S&P yaptığı açıklamada, İspanya’nın bütçe sorunlarının zayıf ekonomisi nedeniyle muhtemelen kötüleşeceği gerekçesiyle İspanya’nın notunu düşürdüğünü açıkladı. Kuşkusuz Avrupa’da tek sıkıntı yaşayan ülke İspanya değil. Bir başka Avrupa devi Fransa da ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalabilir. İspanya’nın resesyona girmesinin yanı sıra Fransa’da seçimlerde, getireceği vergiler nedeniyle piyasaların çok da sıcak bakmadığı Sosyalist aday François Hollande’nin Sarkozy’e karşı kazanma ihtimali Avrupa’da piyasalarda korkuları artırıyor.
“Bu tablo en az 10 yıl devam eder”
Bunlar yetmiyormuş gibi Hollanda’da hükümetin bütçe açığına çözüm konusunda uzlaşmaya varılamaması nedeniyle istifa etmesi Avrupa genelinde kaygıları iyice tırmandırdı. Bütün bu gelişmeler ışığında dünya piyasalarını ve dünya ticaretini önümüzdeki dönemde pek de parlak günler beklemiyor.
Peki bu durum daha ne kadar devam eder?
ING Bank Global Başekonmisti Rob Carnell, Avrupa’daki borç krizinin etkilerinin 10 yıl gibi uzun bir süre daha devam edebileceğini söylüyor. G10 ülkelerinde de sorumlu olan Carnell, hem ABD Merkez Bankası’nın hem de Avrupa Merkez Bankası’nın piyasalara para basmasına rağmen felaketin henüz savuşturulamadığının altını çiziyor. Carnell, Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden ayrılmasının daha büyük bir yıkıma neden olacağını savunarak, sadece Almanya’nın yaşayacağı kayıpların bile Lehman Brothers iflasının etkililerinden daha büyük olacağını belirtiyor.
ABD ekonomisinin Avrupa’ya göre daha iyi bir performans göstereceğini düşünen Carnell, euro’yu zor günlerin beklediğini ve önümüzdeki 12 aylık süre içinde euro/dolar paritesinin zayıf seyredeceğini öngörüyor. Peki Avrupa’da başka ne gibi terslikler olabilir? Carnel Avrupa’da yaşanabilecek sıkıntıları şöyle sıralıyor: Avrupa Merkez Bankası politikarında hata, Portekiz’in borçlarının yeniden yapılandırılmasının gündeme gelmesi, Fransa’daki seçimlerde yaşanabilecek olası bir kaos, mali sıkılaştırmanın başarısızlığa uğraması, banka batması, Yunanistan’ın euro’dan çıkması ve Avrupa’da resesyon dalgası.
AB’nin borçluluk oranı arttı
Avrupa’da kötü senaryo tekrar konuşulmaya başlanırken, Euro Bölgesi ve AB’de geçen yıl bütçe açığı gerilerken, toplam borç seviyesi arttı. Avrupa istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, 17 üyeli Euro Bölgesi’nde 2010 yılında yüzde 6.2 olan bütçe açığının GSYH oranı 2011 yılında yüzde 4.1’e gerilerken, 27 üyeli AB’de önceki yıl yüzde 6.5 olan bu oran geçen yıl yüzde 4.5’e indi. Euro Bölgesi’nde 2010 yılında yüzde 85.3 olan toplam borcun GSYH’ye oranı ise 2011 yılında yüzde 87.2’ye, AB’de önceki yıl yüzde 80 olan oran, 2011 yılında yüzde 82.5’e yükseldi.
