Afrika’nın en büyük sorunu olan gıda güvenliğinin önü geçilmesi için çalışmalar yürütülüyor. Bu anlamda dünyanın en büyük ekonomisi haline gelen Çin ile ortaklıklar geliştiriliyor. Son dönemlerde Kıta’ya yaptığı yatırımlarla dikkat çeken Çin’in Afrika ile yürüttüğü ortaklık ve Afrika’nın tarımsal politikalarının geliştirilmesi üzerine Kenya Afrika Politika Enstitüsü Çin-Afrika Merkezi Yönetici Direktörü Dennis Munene bir yazı kaleme aldı.
Munene’nin Afrika’daki tarımsal üretimin ekonomiye kazandırılması hakkındaki değerlendirmelerinin bulunduğu yazısı:
Afrika, Kıta’da yapılan altyapı yatırımlarının giderek artmasına rağmen dünyanın en az sanayileşmiş bölgesi olmaya devam ediyor. Afrika Kalkınma Bankası verilerine göre ekonomisi hâlâ hammadde gelirlerine bağlı olan Kıta’nın küresel üretimdeki payı sadece yüzde 1,9 civarında.
Hâlihazırda oldukça kırılgan bir ekonomiye sahip olan Afrika Kıtası, pandeminin yarattığı sosyoekonomik etkilerden ve bütün dünyada gıda ve ekonomi krizine neden olan Ukrayna-Rusya savaşından gıda güvenliği ve ekonomik büyüme konularında en çok etkilenen kıta oldu.
İlginizi çekebilir: Yüce Yöney-Afrikalılar neden ölüm yolculuğuna çıkıyor?
Bu açıdan Çin-Afrika iş birliğinin geliştirilmesi ve kırsal sanayileşmenin teşvik edilmesi adına iki ortağın Kıta’nın kırsal alanlarını öncelik vererek buralarda çeşitlendirilmiş ve dengeli ekonomiler yaratması ve bu anlamda Çin’in rekabetçi endüstrilerinden ve Afrika’nın yüksek sanayileşme potansiyelinden faydalanmaları gerekiyor.
Afrika Kalkınma Bankası, yakın bir zamanda Ukrayna-Rusya savaşı, küresel iklim değişikliği ve Covid-19’un Afrika’nın gıda güvenliği üzerindeki etkilerini azaltmak amacıyla 1,5 milyar dolar yatırımla Afrika Gıda Üretim Tesisi projesini başlattı.
Program, 20 milyon Afrikalı küçük çiftçinin sertifikalı tohuma ve tarımsal gübrelere erişim sağlamasını amaçlıyor. Proje ayrıca Afrika’da tarım sektörü yatırımlarının artırmak amacıyla yönetim ve politika reformlarını da destekleyecek. Tesis, Afrikalı çiftçilerin önümüzdeki iki yıl içerisinde 12 milyar dolar değerinde 38 milyon metrik ton ek gıda üretmesini sağlayacak.
Burada ortaya bir soru çıkıyor. Afrika’nın kırsal bölgelerindeki küçük çiftçiler tarafından üretilen gıdalar ne olacak? Hammadde olarak ihraç mı edilecek yoksa katma değere dönüştürülmesi mi sağlanacak?
Kenya’nın Kenjuri şehrindeki çiftçilerin, Aralık 2019’da yaşanan şiddetli yağış nedeniyle yolların erişime kapanmasına bağlı olarak fiyatlarda düşüş yaşanması ve pazara erişimlerinin engellenmesi sebebiyle sütlerini sokaklara döktükleri bildirilmişti. Yine milyonlarca Kenyalının açlıkla karşı karşıya kaldığı 2009 yılında ülkenin Nyandarua ilçesindeki çiftçiler tam bir hasar geçirmiş ancak bölgede üretilen gıdayı işleyecek ve koruyacak bir tarım endüstrisinin olmaması, düşük fiyatlar ve ulaşım sıkıntılarıyla karşı karşıya kalması nedeniyle ürettikleri gıdalarla hayvanlarını beslemeyi tercih etmişlerdi.
Kenya’da yaşanan bu senaryolar, Afrika’nın en büyük sorunu olan özellikle kırsal alanlarda yeterli tarımsal ürün işlemeye yönelik bir endüstri olmamasının ve yollar gibi altyapı eksikliklerinin olduğunu gösteriyor. Bu duruma çözüm getirmek isteyen Afrika hükûmetleri, gereken yerlere krediler sağlayarak Çin-Afrika ortaklığı adı altında 100 bin kilometreden fazla yol inşa etti.
Çin’in yaşadığı 1978 reformu ve dışa açılma kararının ardından kırsal alanlarda endüstrilerini hızla geliştirmesi refah ve kalkınmasında bir motor işlevi görmüş durumda.
Kent merkezli bazı endüstrilerinin merkezini kırsal bölgelere çeken Çin, marjinal kalmış bölgeleri üretime açarak yerel çiftçilere ülkedeki gıda güvenliğini artırmada kilit rol oynamaları için yetki verdi.
Afrika’nın da benzer bir şekilde hızla büyüyen nüfusunu beslemek ve gıda ithalatına olan bağımlılığını azaltmak adına gıda yönetimini artırması ve çiftlik üretimlerinin pazarlanması için kırsal endüstrilerini geliştirmesi gerekiyor.
Kıta’nın topografyasını incelediğimizde 2019 yılında Afrika’nın 1,1 milyar hektar tarım arazisi bulunduğunu ve bu arazilerin Kıta’daki toplam arazilerin yüzde 40’ını oluşturduğu görülüyor. Buna karşın, tarım arazilerinin olduğu kırsal alanlarda oldukça az tarımsal ürün işleme endüstrisi bulunuyor.
Tüm bu nedenlerle, Afrika Kalkınma Bankası, Afrika Acil Gıda Üretim Tesisi’nin kurarken Kıta’daki kırsal sanayinin eksikliği Afrika’da gıda güvenliğine ve ekonomik büyümeye ulaşma konusundaki en büyük engel olarak görülüyor.
Bunun yanı sıra kırsal alanlarda endüstriyel yatırımların artırılması çevreye olumsuz bir etki yaratabilir ve tarım arazilerinin azalmasına neden olabilir. Bu nedenle, Çin-Afrika ortaklığının çevre üzerindeki olumsuz etkileri azaltmak adına yeşil enerjiyle desteklenen akıllı ve özel ekonomik bölgelerin geliştirilmesine odaklanması gerekiyor.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
