ABD ile Çin arasında, eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin 2022’de Çin ile egemenlik ihtilaf sorunu bulunan Tayvan’ı ziyareti nedeniyle kesilen askerî görüşmelerin yeniden başlatıldığı bildirildi.
İki ülkenin savunma bakanlıklarından yapılan açıklamalara göre, Çin-ABD Savunma Politikası Eşgüdüm Görüşmeleri’nin 17’ncisi, 8-9 Ocak’ta Washington’da yapıldı. Görüşmede, ABD heyetine Çin, Tayvan ve Moğolistan ile bağlantılı konulardan sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Michael Chase, Çin heyetine ise Çin Merkezi Askerî Komisyonu Uluslararası Askerî İşbirliği Dairesi Başkan Yardımcısı Tümgeneral Song Yançao başkanlık etti.
Görüşmeye ilişkin Pentagon’dan yapılan açıklamaya göre, Bakan Yardımcısı Chase, “ABD ile Çin arasındaki rekabetin çatışmaya dönüşmesini önlemek için askeri iletişim kanallarının açık tutulmasının gerektiğini” belirtti. Hint-Pasifik bölgesinde operasyonel güvenliğin önemine dikkati çeken Chase, “ABD’nin uluslararası hukukun izin verdiği her yerde hareket etmeyi, uçmayı ve yelken açmayı sürdüreceğini” ifade etti. Chase, ayrıca ABD’nin Hint-Pasifik bölgesindeki ve küresel düzeydeki ittifaklarına bağlılığını yineledi.
Çin’in Güney Çin Denizi’nde yasal olarak seyreden Filipinler gemilerini taciz etmesinden duyulan rahatsızlığı dile getiren Chase, açık denizlerde seyrüsefer serbestisinin uluslararası hukuka uygun olarak güvenceye alınmasının öneminin altını çizdi.
ABD tarafı, Tayvan konusunda “tek Çin” ilkesine bağlılığını teyit ederken Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın korunmasının önemini vurguladı. Görüşmede taraflar küresel ve bölgesel güvenlik sorunlarında da görüş alışverişinde bulundu. Toplantıda Rusya-Ukrayna savaşı ve Kuzey Kore’nin füze denemelerinin yarattığı güvenlik kaygıları gündeme geldi.
Askerî diyaloğun yeniden başlatılması Pelosi’nin Ağustos 2022’de Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’a yaptığı ziyaret, Ada’yı topraklarının parçası olarak gören Çin’in tepkisini çekmiş, Pekin yönetimi savunma alanında, Çin ile ABD arasındaki Savunma Politikası Eşgüdüm Görüşmeleri ve Askerî Deniz İstişare Anlaşması Görüşmeleri ve Cephe Komutanları Görüşmeleri’nin iptal edildiğini bildirmişti. ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 15 Kasım 2023’te San Francisco’da Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi’nin marjında yaptıkları yüz yüze görüşmede, askerî iletişimin yeninden kurulmasını kararlaştırmıştı. Kararın ardından, ABD Genelkurmay Başkanı Charles Quinton Brown Jr, Çinli mevkidaşı Liu Cınli ile 21 Kasım’da video konferans yöntemiyle görüşmüştü. Görüşme, askerî diyaloğun kesildiği Ağustos 2022’den bu yana iki ülke orduları arasında ilk üst düzey temas olmuştu.
(AA)
