Küresel finans krizinin reel sektör üzerinde olumsuz etkisinin en büyük ispatı gerçekleşti. Uluslararası ticaretin hızının ve hacminin ölçülmesinde önemli bir gösterge olarak kabul edilen ve kuru yük gemi ücretleri üzerinden hesaplanan Baltic Dry Index (Baltık Kuru Yük Endeksi), 2002 yılından bu yana ilk defa 1 000 puanın altına düştü. Bir kuru yük gemisi için günlük ortalama ödenen fiyat bu yılın başındaki 90 bin dolar seviyesinden ortalama 7 bin dolara geriledi. Bir kuru yük gemisinin günlük masrafı ise bugünkü fiyatlarla ortalama 6 bin dolar şeklinde hesaplanıyor.
Uluslararası emtia ticaretinde önem taşıyan 28 rota üzerinde seyreden kuru yük gemilerinin günlük ücreti üzerinden hesaplanan endeks, bu yılın haziran ayında 11 bin puanı gördü. Hemen ardından krizin etkilerinin reel sektöre sıçramasıyla yük bulmakta zorlanan gemi sahiplerinin fiyatları aşağı çekmesiyle düşüşe geçmeye başladı.
Hız kesiyorlar
Baltic Dry Index’in gerilemesiyle ortaya çıkan bir başka sonuç ise gemi hızlarında görüldü. Temmuz ayında denizlerde seyreden gemilerin ortalama hızı 10,33 deniz miliydi. Bugün ise hız, 8,55 deniz miline düştü. Düşen ücretlerin günlük maliyetlere yaklaşmasıyla denizcilik şirketlerinin yakıt gibi kalemlerden tasarruf etmeye çalışması gemi kaptanlarının hız kesmesine neden oluyor. Uzmanlara göre gemilerin tasarruf nedeniyle hızlarını düşürmeleri Çin’den Avrupa ve ABD pazarları ulaşmayı geciktirmesi, bu pazarlarına yakın ülkeler için avantaj olacak. Siparişlerin sürekli düştüğü bir dönemde pazara yakınlık, teslimat hızı bakımından önem taşıyacak.
Ofer tasarrufta
Küresel ticaretin hız kesmesiyle zor duruma düşen uluslararası çaptaki gemicilik şirketleri ise gemilerini limanlara bağlamaya başladı. Türkiye’de gerçekleştirmek istediği Galataport Projesi’yle gündeme gelen ve gemicilikte dünyanın önde gelen şirketlerine sahip olan Ofer ailesi ise 20 büyük kapasiteli gemilerini bu ay sonunda seferden kaldırmayı plandıklarını açıkladı. Sadece denizcilik ve enerji sektörüne yatırım yapan yatırım bankası Fearnly Fonds son yayımladığı analizinde iki yıl içerisinde mevcut koşulların devamı halinde ciddi sayıda iflasla karşılaşılacağını bildirdi. İlk büyük iflas ise Ukrayna’dan 55 gemilik filosuyla Industrial Carriers oldu. İngiliz denizcilik şirketi Britannian Bulk Holdings de borçlarını ödemekte zorlandığını açıkladı.
Kore yüzde 50 geriledi
Türk tersanelerinin en büyük şikâyeti haline gelen siparişlerin düşmesi, dünyanın en büyük tersanecisi Koreli Hyundai’nin açıkladığı rakamlarla daha belirgin hale geldi. Hyundai siparişlerde yüzde 15 gerileme olduğunu açıkladı. Bütün Kore tersanelerinde yaşanan sipariş kaybı ise yüzde 50’yi buldu. Çin tersanalerinin ise kaybı yüzde 65 olarak açıklandı.
Hyundai’den yapılan açıklamada 2006 ve 2007 yıllarının tersanecilik sektörü bakımından beklenmeyen başarılarla geçmesinden dolayı sipariş kaybının mali etkisinin şimdilik düşük seviyede olacağı bildirildi.
