Hidrokarbon gelirleri dışında gelir kalemlerini çeşitlendirmek için üretim altyapısına büyük yatırımlar yapan Katar, düşen petrol fiyatlarına rağmen projelerine hızla devam ediyor. 2030 Ulusal Vizyonu doğrultusunda imalat, denizcilik, inşaat ve turizm sektörüne yönelik bir çok projeler açıklayan ülke, bölgedeki çalkantılara rağmen orta ve uzun vadede ekonomisini güçlendirecek adımlar atıyor
11.521 kilometrekarelik yüzölçümü (Konya ilimizin dörtte biri kadar), 2 milyona yakın nüfusu ve sahip olduğu hidrokarbon kaynaklarıyla dünyanın en zengin ükeleri arasında yer alan Katar, ekonomik sürdürülebilirliği sağlama açısından önemli adımlar atıyor. 2015 yılında yüzde 6,7 büyüme yakalayan Katar’ın petrol fiyatlarındaki dramatik düşüşe rağmen son yıllarda yakaladığı ortalama yüzde 7 büyüme oranı, 120 milyar doları aşan gayri safi milli hasılası, 95 bin dolar civarında kişi başına düşen milli geliri ile güçlü bir ekonomiye sahip olduğunu gösteriyor. Katar, 2022 Dünya Kupası ev sahipliğini alarak da büyük bir altyapı yatırım hamlesi başlattı.
‘Kardeş ülke Türkiye’
Petrol ve doğal gaz ihracatından kazandığı gelirleri imalat sanayine yatırmayı 2030 Ulusal Vizyonu’yla açıklayan Şeyh Tamim bin Hamad es-Sani, gelecekte petrol dışı alanlardan önemli gelir elde etmek ve ekonomik altyapısını sağlamlaştırmak için gerekli finansal güce sahip olduklarını belirtti.
1915 yılında Osmanlı Devleti’nden ayrılan Katar, bir dönem İngiliz himayesine girdikten sonra 1971 yılında tam bağımsızlığına kavuştu. Sahip olduğu doğal gaz kaynaklarıyla dünya doğal gaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 15’ini karşılayan Körfez ülkesi, Rusya’nın ardından dünyanın en büyük ikinci doğal gaz ihracatçısı konumunda. Özellikle sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) piyasasının en önemli aktörü olarak öne çıkan Katar, LNG ticaretinin yüksek miktarlara ulaşmasıyla lojistik altyapısını geliştirerek yeni liman projelerine yöneldi.
Türkiye ile yıllık 1,3 milyar dolar ticaret hacmine sahip Katar’ın ülkemize en büyük ihracat kalemlerini LNG, petrol ve petrol ürünleri, işlenmemiş alimünyum, plastik ve plastik mamulleri ve kimyasal maddeler oluşturuyor. Türkiye ise, Katar’a inşaat malzemeleri, ev tekstil, mobilya ürünleri, gıda malzemeleri, kuyumculuk, seramik, cam, beyaz eşya ve oto yan sanayi gibi ürünleri ihraç ederek ülkede önemli bir rol oynuyor. Yeni liman ve LNG taşıma gemilerinin inşasına önemli bir kaynak aktarılırken dünyadaki birçok firmanın yanı sıra özellikle Türk gemi inşa firmaları, LNG tankeri armatörleri, sualtı inşaatçıları ve turizm yatırımcıları için de önemli bir iş potansiyeli bulunuyor.
İnşaat ve altyapı yatırımlarının oldukça önemli miktarlara ulaşmasınının ardından halihazırda birçok Türk firması Katar pazarında güçlü bir şekilde yer alıyor. İki ülke ilişkilerinin hızla gelişmesiyle birlikte Katar şirketleri de Finansbank, Digitürk, Boyner, gibi önemli şirketleri satın alıp Türkiye’ye yüklü miktarda yatırım yaptı. Geçtiğimiz günlerde Yalova’da bir otel projesine de yatırım yapan Katarlı Retaj Grup da Türkiye’ye 10 yıl içinde 500 milyon dolarlık otel yatırımı yapacaklarını açıkladı.
Türkiye ile Rusya arasında yaşanan kriz esnasında açıklamalarda bulunan Katar Ankara Büyükelçisi Salim Mübarek Al-Şafi; ‘’Kardeş ülke Türkiye ne kadar LNG isterse tedarik etmeye hazırız” açıklamasında bulunarak iki ülke ilişkilerinin geldiği nokta hakkında ipuçları vermişti.
2030 Ulusal Vizyonu’ndaki sürdürülebilir ekonomi politikası ve Daimi Anayasası çerçevesinde dört ana ilkeyle yola çıkan Katar; insan gelişimi, ekonomik kalkınma, çevre ve sosyal gelişime odaklanarak, yerli ve yabancı yatırımı teşvik ediyor.
Açıklanan lojistik plan doğrultusunda Katar’da dünyanın en büyük liman geliştirme projesinin inşasına devam ediliyor. Doha’nın güneyinde 7,4 milyar dolara mal olacak 27 kilometre kare alanı kaplayacak liman, Katar Donanması’nın ve bağlı ekonomik bölgenin yeni merkezi olacak. Ulaştırma Bakanı Saif Ahmad Al Sulaiti “Yeni limanın yıllık elleçleme kapasitesi yıllık 2 milyon konteyner olacak ve proje tamamlandığında yıllık kapasite 6 milyon konteynere ulaşacak. Bu liman bölgeyle olan demiryolu, deniz ve karayolu ile aktarma bağlantılarıyla desteklenecek. Limana bitişik ekonomik bölge imalat endüstrisini geliştirerek petrol ürünü olmayan ihracatın artmasını sağlayacak. Bakanlık tüm paydaşlarla birlikte çalışarak Doha’ya yapılacak olan kruvaziyer turizmin de artmasını bekliyor“dedi. Katar Turizm Otoritesi ülkeye gelen yıllık turist sayısındaki yıllık yüzde 15,9 artışı da göz önüne alarak turizm altyapısına yaklaşık 20 milyar dolar yatırım yapmayı planlıyor. Katar’ın 2022 yılında ise toplam 3,7 milyon turist ağırlayacağı tahmin ediliyor. Bu hızlı gelişim diğer alanlarda da önemli yatırım fırsatlarını da ortaya çıkarıyor.
2022 Dünya Kupasına ev sahipliği yapacak olan Körfez ülkesi, petrol fiyatlarındaki düşüşlerden kötü etkilenen ekonomisine turizm yoluyla katkı sağlamayı planlıyor. Bu organizasyon için 200 milyar dolar bütçe ayırırken Katar, bu rakamın 140 milyar dolarını ulaşıma, 20 milyar dolarını da turizme harcayacağı açıklandı.
2030 Ulusal Vizyonu’ndaki sürdürülebilir ekonomi politikası ve Daimi Anayasası çerçevesinde dört ana ilkeyle yola çıkan Katar; insan gelişimi, ekonomik kalkınma, çevre ve sosyal gelişime odaklanarak, yerli ve yabancı yatırımı teşvik ediyor. Katar’ın doğal gaz konusunda ExxonMobil, Total ve Shell gibi yabancı şirketlerle özellikle teknolojik ve deneyimsel açıdan entegre mega projelere yönelik çalışmaları bulunuyor.
İnşa alanında tüm yol, altyapı ve üstyapı uluslararası ihalelerini yabancı firmalara da açan Katar Bayındırlık İdaresi Ashghal; 2019 yılına kadar toplam 700 projeyi hayata geçireceğini belirtmişti. 2012 yılında başlayan ve 2019 yılında tamamlanması öngörülen IDRIS Doha Projesi ve Expressway yol inşası programı ülkenin gelecekte hidrokarbon dışında gelir elde edeceği önemli yatırımlar olarak değerlendiriliyor.
Türk denizcileri için büyük potansiyel
Katar Gas, A.P. Moller-Maersk Grubu ve Katar Shell’in, sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) deniz yakıtı olarak kullanım imkanını araştırmak üzere mutabakat zaptı imzaladığı bildirmesi, önümüzdeki dönemde ülkenin yeni pazarlara açılmak için fırsatları değerlendireceğine işaret ediyor.
Artan üretim kapasitesi nedeniyle yeni LNG tankerlerine ihtiyaç duyan Katar’ın Türkiye’den gelecek çeşitli yeni inşa projelerine açık olduğu biliniyor. Bilindiği gibi 2014 yılında ARES Denizcilik, Katar Sahil Güvenlik için görüşmelerini yürüttüğü 17 gemilik ihracatta anlaşma sağlamıştı. 48 aylık sürede teslimi öngörülen askeri gemilerin inşasına devam ediliyor.
Ayrıca birçok Katar firmasının son dönemde liman operasyonları için römorkör ihtiyacı olduğunu biliniyor. Katarlılar römorkör ihtiyaçlarını Güney Kore, Japonya ve Romanya gibi ülkelerden karşılıyor. Römorkör inşası konusunda oldukça başarılı olan Türk tersanelerinin Katarlılar’ın bu siparişlerinden daha yüksek pay alması, Körfez Bölgesi’ndeki diğer ülke pazarlarına girmek için de önemli bir anahtar. Devletimizin de diğer ülkelerin yaptığı gibi çeşitli kurumlar aracılığıyla Türk denizcilik sektörüne destek vererek sektörün büyümesi için katkı sağlaması büyük önem arz ediyor.
