Ne Türkiye diğer ülkelerden ne de denizcilik sektörü diğer sektörlerden farklı durumda aslında. Bu krize global unvanı verilmesinin nedeni de bu ya! Moralleri bozan işin tam da bu global yanı zaten, kısa vadede bir çıkış olmayacağı endişesi. Geçen ay düzenlenen Europort Fuarı’nda da genel kanı bu yöndeydi: Kriz 2009 boyunca sürecek. Ve işin doğrusu, birçok firma temsilcisi krizin etkilerinin kendi sektörlerinde 2010 yılında da hissedileceğini, plan yapılacak vadede krizin sonunun görünmediğini vurguluyordu. Türkiye’de çalışanlar da, yurtdışıyla iş yapanlar da sektöre hakim olan moral bozukluklarını gizlemediler. Yine de umut olmadan yaşanmıyor tabii, herkesin aklının bir yerinde şu sıralar belli belirsiz görünen kıpırdanmanın gerçek bir hareketliliğe dönüşüp dönüşemeyeceği sorusuna yanıt aranıyordu.
Öte yandan krizle yaşamasını çabuk öğrenenler arasında soğukkanlı olanlar, sektörün ayakta durabilmesinin sırrını keşfetmişe benziyor. Çoğunluk değilse de kayda değer sayıda firma temsilcisi kurumların yaşamasının önemine dikkat çekiyor ve bunun için sektör içinde birbirine destek olmanın zorunluluğunu anlatıyordu. Hatta aralarında, tam da bu nedenle ödemelerde kolaylık sağladıklarını söyleyenler bile vardı.
Fuarın varlığı sektörü biraraya toplaması açısından çok önemli tabii. Ancak bu değerli özelliğine ve başarılı organizasyona rağmen bu sene herkesin tatmin olduğunu söylemek zor. Özellikle de ziyaretçi sayısı konusunda. Elbette hemen herkes aynı noktaya bağlıyor bu durumu: kriz; moraller bozuk, motivasyon az, vakit kaybı… 
Yaygın kanı, ziyaretçi sayısının iki yıl önceki fuarla kıyaslanmayacak düzeyde düşük olduğu yönünde. Neyse ki katılımcı sayısında bu kadar belirgin bir düşüşten bahsedilmiyor, bu da sektörün kendi varlığını sürdürme çabasının en önemli göstergesi herhalde. Hemen her firmanın yaşadığı iptallere, ödeme zorluğuna, faiz baskılarına ve durgunluğun her gün daha fazla hissedilen ağırlığına rağmen, sektör krize belli ki teslim olmayacak. Alınan yaralar da zamanı gelince sarılacak elbette; mesele o güne kadar sektör içi dayanışmanın sürmesi, herkesin aynı gemide olduğunun unutulmaması.
Seyfettin Tatlı
ABS
“Balon mu değil mi bilmiyorum ama piyasada kıpırdanmalar var”
Aslında fuar benim beklediğimden daha iyiydi. Bazıları negatif diyebilir ama ben daha diplerde bekliyordum, doğruyu söylemek gerekirse. Umduğumun üzerinde. SMM hiç iyi geçmemişti çünkü. Belki yerinden dolayı, belki zamanından dolayı, belki iyi tanıtım olmadığından dolayı ama bu fuar SMM’den çok daha iyi. Yalnız biz çok daha iyilerini gördük. Bundan bir önceki fuar daha iyiydi ama bu fuar da diplerde değil. Benim burada gelen gidenden ayaküstü aldığım bilgilere göre birtakım kıpırdanmalar var. Balon mudur değil midir, onu önümüzdeki aylarda göreceğiz. O yüzden biraz moralimi toplamış gibiyim. Yani ne kadar proje yapılırsa biz de o kadar iş yapacağız.
2009 çok da iyi olmayacak. Aynı şekilde devam edecek, o garanti artık. Çünkü yılın birinci çeyreği bitti. Üç ay sonra pat diye düzelmez. Bu yıl böyle geçecek ama 2010’da eğer bu konuşulan projeler olursa iyi olacak diye tahmin ediyorum.
Yasin Kara
Viking
“Dibe vurduk mu, vurmadık mı kimse bilmiyor. Ama ortayı bulacağız.”
Antares Denizcilik olarak yeni inşa gemilere ekipman ve servis sağlıyoruz. Viking İstanbul olarak Danimarkalı Viking firmasının kendi şubesi olarak faaliyet gösteriyoruz. Viking İstanbul Türkiye’de ilk defa ‘safety’ konusunda hizmet veren bir üretici. Cansallarının satışı ve servisi, bütün safety ekipmanlarının satışı ve servisi konusunda faaliyet gösteriyoruz. Europort’ta ana tanıtım amacımız Viking İstanbul’du ama Antares olarak da eski kontaktlarımızın devamı, müşterilerimizi ağırlamak, sohbet etmek, sorunlar varsa onları konuşmak amacıyla bulunduk. Bence iki yıl öncesine göre çok daha zayıf bir fuardı. Katılımcı olarak çok küçük bir artma var ama insanlar fuara katılma kararını krizden önce almıştı. Eğer peşinatlar olmasaydı fuara katılımı iptal eden çok olurdu.
2008 yılında aslında krizi çok fazla hissetmedik. Çünkü 2006 ve 2007’de aldığımız siparişler devam ediyordu. 2008’in sonuna doğru, 2009 ve 2010 için almış olduğumuz siparişlerde iptaller ve ertelemeler başladı. Belki var olan o iyi dönemler de normalin üstündeydi, sipariş fazlası vardı. Şu anda kendine gelmeye başladı sektör. Dibe vurdu mu, vurmadı mı kimse bilmiyor. Ama ortayı bulacaktır.
Mihail Mistillioğlu
Aqua Jet
“Ben de oradaydım demek için buradayız”
Aqua Jet olarak Europort Fuarı’na ilk defa katılıyoruz. Beklentimiz ilk önce firmayı tanıtmaktı. Herkesin söylediği lafı, ‘ben oradaydım’ı biz de söylemek istedik. Su raspası ve iskele kurulumu hizmetleri veriyoruz. Yani tersanelerin içinde, gelen gemilere tamir amaçlı ve yeni inşalarda bu hizmetleri sunuyoruz. Fuarda organizasyon gayet güzel, katılımcılar gayet güzel. Biraz ziyaretçiler zayıf. Krize bağlı olabilir.
Remzi Aykut Çankaya
Aras Makina
“Krizin olup olmaması o kadar önemli değil, çünkü biz hep burada olacağız”
Aras makina 2003’den beri Yanmar Japon ana makina ve yardımcı makina jeneratör firmasının Türkiye’deki temsilcisi. Son on aydan beri Aras Makina’da satış müdürü olarak çalışıyorum. Biz yakında yüksek devirli ana makinalarla ilgili bir piyasa olacağını düşünüyoruz. O yüzden bu makinayı bu fuarda teşhir ettik ve epey de ilgi gördü. Zaten hali hazırda satılmış bir makina olduğu için o da bizim için iyi bir referans oldu. Bu makinayı Dentur’a sattık. Ama dediğim gibi, firma olarak bizim kişisel öngörümüz artık bu makinalara ilginin olacağı; çünkü piyasa küçüldükçe imal edilecek gemilerin ebadı küçülüyor. Küçüldükçe makinaların da tipi değişiyor. Şu anda bu makinalar bizim için revaçta.
Fuarı iki yıl öncesiyle kesinlikle karşılaştırmıyorum. İki yıl önce farklı konjonktür vardı ama bugün itibariyle insanların bu fuara gereken önemi verdiğini söyleyebilirim. En azından şu ortamda herkes ayakta kaldığını kanıtlamak için burada kendini göstermeyi tercih ediyor. Biz de zaten geçen yılın haziranından beri fuara olan ilgimizi göstermiştik. Krizin olup olmaması o kadar önemli değil, çünkü biz hep burada olmaya niyetliyiz. Bundan sonra da bu fuara katılmak istiyoruz.
Ayhan Yıldızel
Artı Denizcilik
“Memur zihniyetiyle hareket ettiğimiz için tedbirliyiz”
2008 başlangıçta çok büyük bir değişim göstermedi, 2007’nin rüzgarıyla devam etti. Hatta SMM Hamburg’a kadar çok büyük bir değişim algılayamadık. Eylül ay›ndan sonra beklenmeyen bir tempoyla düşüş oldu. Bizim en iyi ürünlerimizi sattığımız Souver; eylül ay›ndan bu yana hemen hemen yarıya yakın iptaller oldu, ertelemeler oldu. 2009’da da pek bir değişim göremiyorum ben. Sakin bir dönem geçiriyoruz. Biz memur zihniyetiyle hareket ettiğimiz için tedbirliyiz. Kendimizi bir iki sene daha idare ederiz. Ama iki sene sonra da bu sektör canlanamazsa o zaman ne yaparız, onu bilmiyorum.
Son altı ayda hiç yeni satış yapmadık. Ama bizim, benzeri firmalardan bir farkımız var; biz deniz kuvvetleri projeleriyle de ilgileniyoruz. Yani şu anda bizi bir anlamda rahatlatan da deniz kuvvetleri projeleri oldu ve bu projeler öngörülen süre içinde devam edecek. Milgem’e sağladığımız ürünler var. 16 avcı bota sağladığımız ürünler var, 8 tane jeta var. Yani bayağı bir deniz kuvvetleri projesi var ve onların hepsini biz takip ediyoruz.
Bahri Durmaz
Bamar Ticaret
“Temasımızı kaybettiğimiz bazı müşterilerimizle görüştük”
Biz fuara esasen mal satmak için gelmedik. Firmamızın temsil edilmesi için geldik. Ziyaretçi eski fuarlara göre biraz daha azdı ama yine de özellikle 2, 3 ve 4. günlerde fazla miktarda ziyaretçiyle karşılaştık. Temasımızı kaybettiğimiz bazı müşterilerimizle görüştük. Memnunuz. Bundan sonraki fuarlara yine katılacağız.
İbrahim Tayfun Yılmaz
Can Makina Elektrik
“Şu an için geçen seneden elimizde olan projeler üzerinde çalışıyoruz”
Bu fuara katılma amacımız, krizden sonra biraz hareketlenmenin olması için çalışmaktı. Biz de krizden etkilendik, herkes kadar. İptallerimiz çok olmadı ama şu an için sadece geçen senelerden elimizde olan, imzalanan projelerin devamı oluyor. Bu sene sonuna kadar da böyle idare edebiliriz gibi gözüküyor ama bundan sonrası için çok olumlu konuşamıyoruz şu aşamada.
Fuar bana göre iyiydi. Farklı sebepleri olabilir, sektördeki durgunluktan dolayı insanlar daha çok vakit ayırıp gelmiş olabilir veya gerçekten hareketlenmeler olduğundan dolayı kalabalık olabilir ama bunu tamamen fuardan sonraki geri dönüşlerde anlayacağız. Bizim bu fuarda özellikle sergilediğimiz mümessili olduğumuz Konzberg Maritime’ın otomasyon sistemleri. Özellikle son zamanlarda çok revaçta olan Offshore Supply Vessels otomasyon ve kontrol sistemleri, dynamic position sistemleri ve bu aralar gene bizim piyasayı çok ilgilendiren askeri ihale; moship ve sismik araştırma gemisinin sistemleri de bu firma tarafından ağırlıklı olarak yurtdışında imal edilen sistemler. Müşterilerimizin ilgisini çekeceğini düşündüğümüz için standımızda bunlara yer verdik.
Kaan Tunçelli
Dop & Envac
“2010 yılının ikinci yarısında düzelme başlayacak”
Krizi öngörebildik, iptaller de yaşadık. Ama bu da ölüm değil sonuçta. Benim tahminim 2010 yılının ikinci yarısında düzelme başlayacak. Bu fuar organizasyonu sonuç olarak krizden çok daha önce ayarlandığı için katılım iyi oldu. Bir sonraki fuar krizin atlatılmasından sonra, dolayısıyla daha iyi olacak. İnsanlar kriz edebiyatı yapmaktan sıkıldılar.
Ben ilk başladığımda Tuzla’da hiç gemi inşa edilmiyordu. Bugün ne kadar kriz de var deseniz, baktığınızda yine 60-70 tane gemi inşa ediliyor. İşler devam ediyor. Tabii ki silkelenmeler, elekten düşenler olacak. Ama bence sektörümüz devam edecek.
Fuarda özellikle ön plana çıkardığımız ürünlerin birincisi balance water treatment system, ekolojik denge için çok önemli. 2011’den itibaren yürürlüğe girecek kurallar çerçevesinde bu ünitelerin de gemilerde kullanılmaya başlaması gerekiyor. Bir de yeni uzaktan kumandalı valf sistemini getirdik. Konvansiyonel sistemlerde uzaktan kumanda için borulama gerekiyor, şimdiki sistemde ise boru falan yok. Her bir ünite, her bir valf kendi üzerinde kendi pompasını, kendi sistemini içeriyor. Çok daha basit.
Necmettin Oflu
Enka
“Özel sektör şu anda durmuş vaziyette”
Enka’da marin departmanında satış müdürü olarak görev yapıyorum. Enka’da deniz motoru olarak Mitsubishi, Fiat boat rain teknoloji ve Hanshin motorların distribütörlüğünü yapıyoruz. 2008’de krizden etkilenmedik. 2008’de ciro olarak istediğimiz ciroyu yaptık. 13 milyon Euro civarında ciro yaptık marin olarak. Krizi öngöremedik. Zaten kriz bir anda geldi. Ama göstergelere baktığınızda 2008’in sonunda böyle bir şey yaşanacağı belliydi. Öyle bir şey belirleseydik zaten stok tutmazdık. Epey bir stoğumuz var şu anda. Sadece bizim değil, bütün üreticilerin elinde stoğu var.
Kriz dolayısıyla insanların yapacak bir şeyi olmadığı için fuara ilgi yok. Baktığınızda herkesin standında genelde yurtdışından gelen, temsilcilikleri olan firmaların temsilcileri vardı. Bizde de aynı şekilde, ama ufak tefek daha önceden takip ettiğimiz projeler var. Daha çok satınalmacıları görmek isterdik ama satınalmacılar bize uğramadan transit geçiyor. “Bir şey satarlar bize deyip” korkudan kaçıyorlar. Özel sektör şu anda durmuş vaziyette. Devlet projeleri kısmında birazcık hareket var. Biz askeri projelerde yokuz. Ama diğer kıyı emniyeti projeleri olsun, İDO projeleri olsun, onların içerisinde olduğumuz için, oralarda ufak tefek hareketler var.
Gökhan Şen
Promar
“İleriye ötelenen çok proje var”
Beklenti fazla olmadığı için fuara “niye katıldık” diye düşünmeden geldik açıkçası. Sektörün durumu belli. Çok fazla iptal var. Biz biraz daha profesyonel tarafta, sadece römorkör tarafında çalıştığımız için çok fazla etkilenmedik, iptaller çok fazla değildi; ama ileriye ötelenen çok proje var. Kötüye dönmedi beklentilerimiz, bekliyoruz sadece.
Organizasyon güzel, yabancıların ilgisi çok düzgündü, özellikle katılımcı firmaları destekleyen yabancılar çok yoğunluktaydı ziyaretçi olarak. Gördüğüm kadarıyla, kimse emin değil ne olacağından.
Eski ürünlerle devam ediyoruz fuarda, çok büyük bir yenilik yok. Ama bizim önceden ice radar olarak adlandırılan bir özel radarımız vardı; yeni denemeler sonrası oil spil için, yani yakıt ve yağ döküntüleri için de kullanılabilirliği farkedildi, onun uygulamalarıyla ilgili bazı bilgiler verdik. Daha çok sahil güvenlik veya sahildeki kirlilikten sorumlularla platformlar kullanıyor. Bizim ülkemizde çok yaygın kullanımı olmasa da en azından bir yenilik olarak insanların kulağında bulunabilecek bir ürün. Türkiye’de piyasasının çok olduğunu düşünmüyorum açıkçası, ama yine de var.
Levent Arslan
Heinen Hopman
“Çarkın dönmesi önemli”
Yabancı armatörler gemi inşa pazarının motoru; yani Türkiye’deki yeni inşa gemilerin büyük bir bölümü yabancılara satıldığı ve onlar da olmadığı için fuarın sönük geçtiğini söyleyebiliriz. Genel olarak gemi inşa sektörü Türkiye’de ihracat ağırlıklı çalışan bir sektör olduğu için yabancı müşterilerin burada olmaması bir eksiklik getiriyor. Bunun haricindeki diğer sorun da halâ morallerin düzelmemiş olması. Çok fazla sipariş iptali gördük. Bu da kısa vadede ileriye iyi şekilde bakmamızı engelliyor. Şubat ayında dünya üzerinde kontrat olarak yeni gemi siparişi sayısı toplam 7 adet. Bunun dört tanesi Çin’de verilmiş. Sayı çok düşük olduğu için kısa vadede toparlanma çok çabuk olmayacak, 2010’a kadar sarkacak diye düşünüyorum. Şu anda yeni inşa siparişleri olmadığı için ve 2009’un sonuna doğru marketteki, piyasadaki yeni inşa sayısı azalacağı için kontrat sayımızın düşeceğine inanıyorum.
Özellikle geçen senenin son çeyreğinde geri ödemelerle ilgili sıkıntılar yaşadık. Ama biz tersanelere bu konuda yardımcı, destek olunması gerektiğini düşünüyoruz. Şu anda bu desteği göstermezseniz, ileride siz de kendi işinizi devam ettiremezsiniz. Çarkın dönmesi önemli.
Kpt. Cengiz Karabüber
International Paint & Akzo Nobel
“İmzaların fuara denk getirilip atılması moralleri düzeltti”
International olarak 2009 içinde kaybettiğimiz ciddi proje olmamakla beraber projelerin hız kesmesi, finansman sıkıntısı nedeniyle zamana yayılması, doğal olarak satışlarda düşmeye sebep oldu. 2010’da daha derinden göreceğiz. Sadece biz değil, diğer firmaların da 2010 için herhangi bir projeleri kalmayacak. Yılın geri kalan son üç çeyreğinde umudumuz yeni projelerin başlaması ve sektörün yeniden canlanması. Mesela bugün şahit olduğum bir şey; tabii ki sektöre umut vermesi, insanların morallerini düzeltmesi adına imzaların fuara denk getirilip atılması, Beşiktaş Denizcilik ve İtalyan Gas & Heat Firması arasında yapılan anlaşma biraz moralleri düzeltti. Sanıyorum, takip edecek yeni anlaşmalarla sektör, içinde bulunduğu kötü psikolojiden kurtulacaktır.
Fuar organizasyonu iyiydi. Tabii ki hiçbir organizasyon mükemmel değil, eksiklikleri var; ama her geçen gün NTSR Fuarcılık’ın bu hususta biraz daha yol aldığını, taş üstüne taş koyduğunu görmekteyiz. Katılımcılara ilgileri çok iyiydi. Gerek anketlerle, gerek anlık ihtiyaçların karşılanması yönünde gösterdikleri duyarlılıkla oldukça başarılı buldum.
Kaan Boncuk
Ünoks
“Fuarda özellikle yurtdışı kaynaklı birçok müşteriyle bağlantıya geçtik”
Ünoks olarak on senedir gemilere endüstriyel mutfak imalatı yapmaktayız. Tersanelere, bir gemi mutfağının A’dan Z’ye donatımını yapabiliyoruz. Senede ortalama 40-45 gemi mutfağı yapıyoruz fakat son zamanlarda sektörün zayıflamasından, nabzının düşmesinden dolayı elimizde olan bazı projelerin iptal edilmesi söz konusu oldu. Fakat yine de bizim için 2008 yılı herhangi bir küçülme yaşamaksızın oldukça başarılı geçti. 2009 yılında projelerde biraz azalma olmuş olsa da, bu fuarda özellikle yurtdışı kaynaklı birçok müşteriyle bağlantıya geçtik. Yurtiçindeki ufak tefek kayıpları bu şekilde kapatmayı hedefliyoruz. Onun dışında zaten 2008 yılı sonunda Kazakistan’da, Hazar Denizi’nde yapmış olduğumuz birkaç projeyle yurtdışına açıldık.
Fuar, bir ihtisas fuarı olduğu için çok ciddi bir yoğunluk beklemiyorduk. Sektörün içinde bulunduğu durumdan dolayı da bir tenhalık söz konusu. Fakat bizim için fuar›n yararlı geçtiğini düşünüyorum. Amacımıza ulaştık. Hem mevcut müşterilerimizi burada ağırlamak hem de yeni kontaklar yakalamak konusunda hedeflediğimiz başarıyı elde ettiğimizi düşünüyorum.
Fuat Oral
Ormar
“Ortada proje yoksa bir şey satmanız mümkün değil”
Fuar bence katılımcı yönünden çok zengindi. İki sene öncekinden de daha iyi durumda gibi geliyor bana. Ama aynı şeyi ziyaretçi sayısı için söyleyemeyeceğim. Bu durum eminim ki fuar organizasyonunun tanıtım eksikliğinden kaynaklanmıyor; sektörün durumundan kaynaklanıyor. Bizim yoğun olarak temas kurduğumuz kişiler satın almacılar ya da firma sahipleridir. Bunlar iki sene önceki fuar esnasında çok yoğun olmalarına rağmen, takip etmeleri gereken bir sürü proje ve iş olmasına rağmen “şu siparişi de bitirelim” ya da “şu teknik konuyu halledelim” diyerek zaman bulup, zor da olsa, geç saatte de olsa fuara gelmişlerdi. Bu sene aynı kişilerin, tabiri caizse, yapacak yoğun işleri yok, müsait zamanları var ama fuara gelmek için de bir sebepleri yok; çünkü ortada bir proje yok. Teklif konusunda ya da teknik konuda danışacağı bir konu yok. “Buna rağmen gideyim, yeni ürünler görürüm, yeni bir firmayla tanışırım, bilgimi artırırım” diye de düşünmüyorlar. Çünkü bu iş için de motivasyonları yok ne yazık ki.
Kriz doğal olarak bizi de etkiledi. Ortada proje, gemi yoksa bir şey satmanız mümkün değil. Aslında krizi bekliyorduk ama bu kadar ani beklemiyorduk. Sektörün tavan yaptığını herkes biliyordu ve artık yavaş yavaş inişe geçeceğini tahmin ediyordu. Ama bu gobal kriz parelelinde yumuşak bir inişe geçiş yerine, tabiri caizse aşağı düştü.
Kutsal Mehmet Ak
Pe-gü
“Global kriz denizcilik sektörünü fazlasıyla etkiledi”
Biz yine her zamanki gibi bütün katılımcılarımızla birlikteydik bu fuarda. Son dört aydır yaşanan ekonomik kriz herkesin moralini bozdu aslında. Yeni inşa gidişine bakarsanız normal bir düşüş bekleniyordu zaten, ama global bir krizin gerçekleşmesi tabii denizcilik sektörünü çok fazla etkiledi. Biz zaten 2008’in başından itibaren düşüş gerçekleşeceği için bütün sipariş takiplerimizi ona göre yapmıştık. Yani opsiyon gemilerde de çok fazla beklentimiz yoktu. Bizim temsilciliklerimiz arasında şu ana kadar yapılan iptallerden etkilenen yok. Sadece uzatmalardan etkilenenler var. Bir iki ayda teslim alınacaklarda on aylık bir öteleme gerçekleşti.
Fuarda ise çok sessizlik görmüyorum, önceki fuarlarda herkes daha çok iş konuşuyordu, çok yoğun olması veya yoğun gözükmesi oradan kaynaklanıyordu; devamlı sipariş takibi veya yeni siparişler konuşuluyordu. Ama bence bu fuar da çok güzel geçti. Tersaneler mal aldığı kişilerle ticari koşullar haricinde de görüşebildiler. Ekonomik veya politik görüşmeler olabilir ama bence karşılıklı olarak birbirlerini daha iyi tanıdılar.
Andaç Solak
Özsay
“Uzun süredir görüşmekte olduğumuz projeleri burada neticeye vardırdık”
Açıkçası 2008’in ilk yarısı çok başarılıydı. Ancak haziran ayından itibaren finansal krizden dolayı sektördeki durgunluk bizi de etkiledi. Yeni projelerin azalmasından dolayı tersanelerle olan diyaloğumuz o süreçte azaldı. Devam etmekte olan projelerimiz vardı, montaj aşamasında olan projelerimiz vardı. Onlar üzerine görüşmelerimiz devam ediyor. Ancak yeni proje olmadığı için bu süreçte bir durgunluk söz konusu oldu.
Fuar organizasyonu da kesinlikle başarılıydı. Açıkçası biz bu şekilde bir organizasyon olacağını ya da bu şekilde bir katılım olacağını düşünmüyorduk 2009 yılı içerisinde. Ancak yine de başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Açıkçası fuardan yeni projeler, yeni tersaneler, yeni müşteriler açısından çok büyük bir beklentimiz yoktu. Ancak şunu da söyleyebilirim ki, bu iki sene önceki fuar için de geçerli; yeni inşa üzerine olan bütün fuarlar için de geçerli, projeler uzun soluklu olduğu için burada oturup projeyi sonlandırmak zaten fuar esnasında çok mümkün olmuyor. Ancak biz bu sene yine de bu konuda biraz daha şanslıydık. Uzun süredir görüşmekte olduğumuz bazı projeleri burada neticeye vardırma durumumuz oldu.
Erhan Ak
Senkron Elektromekanik
“Bir ağacı sallarsınız, çürükler dökülür ve sağlam meyveler üzerinde kalır”
Erhan Ak: Şu anda devam etmekte olan dokuz tane projemiz var. Hedefimiz daha fazla projeydi ama kriz sebebiyle hedeflerimizi yakalama şansımız sanırım olamayacak. Ama Noris Türkiye’de bilinen bir firma ve ürünün kalitesinden herkes emin. Yeni projeler almakta Noris’in bize büyük katkısı olacağına inanıyoruz. Bu finans krizi zamanında bile Senkron hâlâ ayakta ve krizlerin güzel yanı da bu, küçüklerin hepsi silinecek sadece güçlü firmalar, köklü firmalar kalacak ayakta. Ben 3-4 tane kriz yaşadım ve biliyorum. Bir ağacı sallarsınız, üzerindeki çürükler dökülür ve sağlam meyveler ağaçta kalır, aynen öyle bir durum.
Satış Müdürü Tahir Bey: Bu krizin içine girince biz de sıkıştık. Bütün şirketler parasını alamamaktan korkuyor. Evvelden yatırım yapmak oluyor bu. Konuştuğumuz paralar da yüksek rakamlar. Biz kapora gibi bir ön para almayı düşünüyoruz. Ama işte kriz geldi. Herkes parasını sıkı sıkı elinde tutuyor. Ama Senkron da güçlü bir firma ve Noris sistemleri Almanya’da çok tanınmış sistemler. 2009’dan çok umutluyuz. Çünkü biz Almanya’da proje kazanıyoruz. Aslında kriz Almanya’yı da vurdu. Mesela Caterpillar ABD ve Almanya’da 1200 tane işçi çıkarttı. 20 bin tane daha çıkartmayı düşünüyorlar. Şimdiye kadar satışları yüzde 75 geri çektiler. 1000 tane motor yapacakları yerde “300 tane yapmayı düşünüyoruz” diyorlar. Piyasalar durgun. Satılmış projeleri yapıyorlar ama ileriki projeleri durdurdular.
Emre Gören
Siemens
“Şehir hatları projesi bizim için önemli bir referans oldu”
Elektrik propulsion denilen, Türkçe’ye de elektrikli tahrik sistemleri şeklinde tercüme edebileceğimiz uygulamaları tanıtmak için bu fuardaydık ve ilgi gayet iyiydi. Bu fuarda biz asıl yeni referanslarımızı tanıttık. 2008 güzel bitti açıkçası. Çünkü şehir hatları projesi bizim için ciddi, önemli bir referanstı. Ama tabii ki denizcilik sektörü etkilendi krizden. İptaller oldu. Özellikle Gelibolu Tersanesi’ndeki proje ertelendi. Bu sene ortasında onu devreye alacaktık, sene sonuna kaldı. Ama dediğim gibi özel projeler devam ediyor. Askeri birçok proje var şu anda, yine elektrik tahrik sistemi olarak. Onlar yine hayata geçecek. Yani proje bazlı olduğumuz için sektör kadar etkilenmedik diyebiliriz.
Organizasyon gayet iyiydi. Biz ilk defa katılıyoruz bu fuara. İki sene önce ziyaretçi olarak gelmiştik. Çok verimli geçmişti. Fuardan çok memnun kaldık. Sadece ilgililerin itibar ettiği çok yoğun bir ihtisas fuarı. Dolayısıyla çok memnun kaldığımız için stand açmak istedik; hem prestij anlamında hem de bulunmak, dostları görmek anlamında. Güzel bir fuar oldu, çok memnun kaldık. Biz denizcilik sektöründe çalışıyoruz ama bu fuardaki diğer firmalardan yerimiz biraz farklı. Çünkü biz biraz daha proje bazlı çalışıyoruz, biraz daha uygulama bazlı çalışıyoruz. Denizcilik sektörünün sürekli bir tedarikçisi anlamında değiliz.
Barış Genç
Wartsila
“Sıkıntıları da, güzel günleri de beraber yaşayacağız”
Fuarı sevdim. Çünkü tedarikçiler katılımda bulundular. Bu moralman çok önemli. Belki buradaki birçok firma bu seneyi kâr etmek bir yana, zararla kapatacaklarını biliyorlar. Ama moralman önemliydi ve bu tür firmaların hepsini burada görmek güzel. İşin müşteri ayağına gelince, gemi işleten, armatörlük yapan firmaların birçoğunu burada göremedik. Görsek güzel olurdu çünkü ticari olarak belki sıkıntılar var tedarikçilerle armatörler arasında, ama sanmıyorum ki kimse bunları bu fuar ortamında dile getirirdi. Türkiye’de denizcilik camiası küçük bir aile, küçük bir çember içerisinde hep beraber yaşıyoruz. Sıkıntıları da beraber yaşayacağız, güzel günleri de beraber yaşayacağız. Fuar çok güzel hazırlanmış, keşke herkesi burada görseydik.
2007 ve 2008 sektördeki tüm firmalar için çok başarılı geçti ama hiç kimse krizden “etkilenmedik” dememeli. Bu büyük bir yalan olur. Hazırlığı başlamış tüm projeler şu anda sürüyor ve yanlış bilmiyorsam bu sene sadece Türkiye’deki tersanelerde 50 tane proje tamamlanacak Wartsila adına.
Cenk Boyar
Wartsila
“2009’dan fazla bir şey beklemiyorum”
2008, 2007’nin devamıydı. Krizi çok fazla hissetmedik ilk başlarda ama haziran itibarıyla “geliyorum” diyordu kriz. Bunu maalesef biz öngöremedik. Piyasamız öngöremedi. Bizim için aslında bu krizin gelmesi bir avantaj da oldu. Çünkü teslim sürelerimiz 2011 başına uzadığı için makine zaten satamıyorduk. Makine satamadığımız için de böyle bir kriz olması diğer firmaların piyasaya girmesine sebebiyet verdi, özellikle Japon firmaların. 2009’da değil de, 2008’de iptaller yaşadık. 2008 Ekim’inde başladı. Halâ arkası kesilmiyor, tam oturmuş değil. Fuarı iyi bulduk. Ben çok da fazla birşey beklemiyorum 2009 yılından. Fuardan da hiçbir şey beklemiyorum. Amaç, sadece insanlarla beraber olmak. Zaten artık bizim gibi yerleşik firmalar piyasadaki firmalarla kardeş gibi oluyor. Her gün beraberiz, yediğimiz içtiğimiz ayrı gitmiyor. Burada da onları bir nevi ağırlıyoruz tekrar. Onlar bizi ağırlıyor piyasada satıcı firma olarak, sonra da biz onları ağırlıyoruz burada. Amaç bu.
Maurizio Nigito
Rina
“Eğitimli kadromuzla sektörün kalitesini artırıyoruz”
Rina İstanbul olarak bu fuarı genel olarak başarılı buldum. Fuar katılımcısı olarak daha fazla ziyaretçi ile buluşmayı isteriz tabii. Ben fuara ilk defa katılıyorum. Europort ‹stanbul’dan genel olarak beklentimiz yeni kontratları görmek tabii ki… Fakat dünyada genel yaşanan bu durağanlıkta devam eden projelerin yanı sıra sektörün personel eğitimi ihtiyaçlarına yönelik çalışmalarımıza önem veriyoruz. Kendi eğitimli kadromuzla sektörün insan kaynağı eğitim kalitesini artırmaya yönelik programları periyodik olarak düzenlediğimiz seminerlerle başarılı olarak sürdürüyoruz. Umarız sektör yakın zamanda kendini tekrar toparlayıp bu durağanlıktan kurtulacak.
