Firmaların faaliyet alanlarının AB normlarına göre sayısal şekilde kodlanması olan NACE sistemi, odalarda kavga çıkardı. Seçime hazırlanan odalarda kodlama yüzünden meslek gruplarının sayısı azalınca tepki geldi.
NACE sistemi, odalarda kavga çıkardı
Şubat ayında seçim sürecine girecek olan sanayi ve ticaret odalarında NACE sistemi krizi yaşanıyor. Firmaların faaliyet alanlarının Avrupa Birliği (AB) normlarına göre sayısal şekilde kodlanması olan NACE sistemi, odalarda kavga çıkardı. Birçok odada bu kodlama yüzünden meslek gruplarının sayısı azalınca tepki geldi. Bazı İstanbul Sanayi Odası (İSO) üyeleri toplantı yaptı ve “14 grup ortadan kalktı. Bu 14 gruba baktığımızda bunların İSO içinde değişimi arzu eden gruplar olduğu görülmektedir” diye tepki gösterdi. TOBB Başkan Yardımcısı ve İTO Başkanı Murat Yalçıntaş ise “NACE sisteminin kuralları neyi gerektiriyorsa, o yapıldı” dedi.
Üç kere tebliğ edildi
Yazılı bir açıklama yapan ve NACE sisteminden evvel şirketlerin faaliyet kodlarını tespit eden, hangi ticari faaliyeti yaptıklarını gösteren objektif ve somut kriterler olmadığını belirten Yalçıntaş, “Farklı kurumlarda, farklı faaliyet sınıflandırmaları vardı. Dolayısıyla bir şirket, farklı kurumlarda farklı faaliyet alanında iş yapıyor gözükebiliyordu. Şirketlerin envanteri bilinemiyordu, dış ticaret ilişkilerimizde hangi sektörde kaç firmamız var, bunlar kimlerdir, bilinmiyordu. Şimdi, bütün ilgili kurumlarımızın müşterek olarak tamamladığı bu faaliyet ile, hangi firmanın, hangi sektöre ait faaliyet kodunda yer alacağı, şirketin resmi ciro rakamına dayalı hale getirilmiştir. Maliye Bakanlığı tarafından şirket bazında tespit edilen en yüksek cironun sağlandığı sektör, o şirketin esas faaliyet kodu olarak belirlenmiştir. Artık devletin tüm kurumları, bu kodları baz alacaktır. Kurumlar arasındaki uyumsuzluk giderilmiş olacaktır” diye konuştu.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın bu sürecin gerçekleştirilmesi görevini TOBB’a verdiğini kaydeden Yalçıntaş şöyle devam etti: “Süreci TOBB, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, TÜİK, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri ve SGK ile birlikte yürüttü. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından şirket bazında tespit edilen en yüksek cironun sağlandığı sektör, o şirketin esas faaliyet kodu olarak belirlendi. TOBB kimseye NACE kodu atamamıştır. Firmalar en yüksek ciro yaptıkları faaliyet alanlarına göre Maliye Bakanlığı’na bildirimde bulunmuşlardır. TOBB Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan bildirilen kodları firmalara tekrar tebliğ etti. İtiraz süresi verildi. Yapılan haklı itirazlar da Maliye Bakanlığı ile birlikte düzeltildi. Adreslerinde bulunamayan yaklaşık 520 bin şirketin ticaret sicil adreslerine ikinci kez tebligat yapıldı. Burada da bulunamayan 64 bin şirkete telefonla ulaşılarak adresleri bulundu ve üçüncü defa tebligat gönderildi. Herkes TOBB sitesinden NACE koduna baksın diye 26 ulusal gazetede de ilan verildi. Sonuç olarak yaklaşık 18 bin itiraz geldi. Yani itirazların oranı yüzde 2’nin bile altında kaldı. Bunların hepsini Gelir İdaresi Başkanlığı ile TOBB değerlendirdi. 15 bin itiraz haklı bulunarak NACE kodları değiştirildi. İtirazlar doğrultusunda oluşan nihai faaliyet kodları üzerinden Odaların/Borsaların meslek grupları belirlendi.”
‘Şeffaf ve teknik bir süreç oldu’
Komitelerin oluşturulmasında AB tarafından da kullanılan dikey ve yatay faaliyet bağlantılarını gösteren matrislerin kullanıldığını ifade eden Yalçıntaş meslek grubu kurmak için gereken minimum üye sayısının Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yükseltildiğini belirterek “Eskiden 100 üye ile grup kuran Odalarımızın, grup kurması için gereken üye sayısı 150’ye çıktı. 25’le kuran Odalarımız 50’ye çıktı. Bu nedenle bazı meslek grupları doğal olarak yeter sayının altında kaldı. O gruplar da en yakın gruplar ile birleştirildi. Burada şöyle bir mantık son derece yanlış. 100 bin üyeli bir Oda 250 üye ile meslek grubu kurabiliyor. Bu odada 400 meslek grubu olsun, oda meclisi de 800 kişiden oluşsun demek son derece yanlış. NACE sisteminin kuralları neyi gerektiriyorsa, o yapıldı. Meslek grupları TOBB’un ve tüm odalarımızın web sitelerinde yayınlandı. Burada bakanlık tarafından belirlenmiş çok şeffaf ve teknik bir süreç yürütüldü. Örneğin; İstanbul Ticaret Odası’nın grup sayısı 90 iken şimdi 71 oldu. 19 meslek grubu kapandı. Aynı şekilde İzmir Ticaret Odası 87 meslek grubundan 76 meslek grubuna düştü. İstanbul Sanayi Odası, 56 meslek grubundan 42 meslek grubuna düştü. 252 Ticaret ve Sanayi Odamızın 111’inde meslek grubu sayısı azaldı. 102 tanesinde aynı kaldı. Sadece 39 Odamızda meslek grubu sayısı arttı” dedi.
