Krizi yenen Türk ekonomisini yükselen siyasi tansiyon yatağa düşürdü
Dünya iki yıldır küresel krizle yerle bir olurken, gösterdiği performansla krizden en az etkilenen ülkelerden biri olarak dosta düşmana parmak ısırtan Türkiye, son haftalarda artan siyasi tansiyonla âdeta yatağa düştü. Krizin en ağır günlerinde bile yerinde sayan dolar, şubat ayının son iki haftasında 8 kuruş birden artışla 1.56 liraya fırlarken, 2009 yılında yüzde 104 ile dünyanın en fazla yükselen dördüncü borsası olan İMKB sadece 22-26 şubat arasında yüzde 11 çakıldı. Gazetemiz baskıya girdiğinde kayıpların artması artmamasından daha yüksek bir olasılık olarak gösteriliyordu.
Açık pozisyon riski büyüyor
Finansal piyasalar yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelere her zaman ilk reaksiyonu verir. Hisse senedi ve menkul kıymet piyasası yatırımcılarının attığı adımlar, genellikle ekonomide karar alıcı olan iş dünyası ve yatırımcılar açısından da en önemli indikatörler olarak gösterilir. Alacakları yatırım kararlarında bu gelişmeler etkili olur. Türkiye’de de yükselen siyasi tansiyonun ekonomik hedeflere olumsuz yansıması da kaçınılmaz olarak gösteriliyor. Durumun ciddiyeti, uzun yıllardır Türkiye’de yaşanan siyasi gelişmelere tepki vermeyen yabancı bankaların son günlerde yayımladığı raporlarda da açıkça görülüyor. Aralarında Goldman Sachs, JP Morgan, Barclays’in bulunduğu dünyanın önde gelen beş bankası yatırımcılarına Türkiye’de artan siyasi tansiyon ve erken seçimden dolayı risklerin arttığı bilgisini geçti. Citibank Türkiye hisselerinde tavsiyesini düşürünce borsa kayıpları ve doların tırmanışı hızlandı. Bu gelişmeler Türkiye’den para çıkışını hızlandırırken, artan dolar kuru, 140 milyar dolar civarında açık pozisyonu bulunan özel sektör şirketleri için önemli risk oluşturuyor.
Fitch: Siyasi gerilim notu etkiler
Krizin en ağır hissedildiği 2009 yılında Türkiye’nin notunu iki kademe birden artıran kredi derecelendirme kuruluşu Fitch ise siyasi gerilimi artıracak gelişmelerin kredi notunu etkileyebileceğini belirtti. Ekonomistler, son 3 ayda bütün kredi derecelendirme kuruluşlarının notunu artırdığı ve ‘yatırım yapılabilir ülke’ olmaya bir adımı kalan Türkiye’ye Fitch tarafından geçilen bu uyarının hiç de hafife alınmaması gerektiğini belirtiyor. Tam da bu noktada, dünyanın ekonomik krizden çıkış stratejilerini konuştuğu bu dönemde, iş dünyası ve meslek örgütlerinden gündemin yeniden ekonomiye odaklanması gerektiği yönünde çağrılar geliyor.
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, “İktidar ve muhalefet gerginlik üretmemeli, çözüm üretmeli” derken, TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner, “Bir an önce toplumsal uzlaşı sağlamalı ve rota ekonomiye dönmeli” çağrısında bulunuyor. TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu da “Tansiyonu düşürün” diyor. Milyarlarca lirayı yönetip Türkiye ekonomisine yön veren bu kurumların başkanlarının çağrılarından anlaşıldığı gibi, küresel krizi yenerek okyanusu geçen Türkiye’nin ırmakta boğulmaması gerekiyor. Ekonomistler orta vadeli programını yürürlüğe koyan Türkiye’nin, IMF ile sağlanacak bir anlaşmanın da gücüyle 2010 yılında yüzde 5 büyümeye ulaşması ve yüzde 14.5 oranında beklenen işsizliği bir an önce düşürmenin yollarını araması gerektiğini kaydediyor.
Dünyada yangın büyüyor
Türkiye iç siyasi tartışmalarla boğuşurken yanı başımız Yunanistan’da, Avrupa ve dünyada da yangın büyüyor. Milyarder yatırımcı George Soros geçtiğimiz günlerde İngiliz Financial Times’a yazdığı makalede “Yunanistan’a yapılacak bir yardım bu ülkeyi kurtarmak için yeterli olacak. Ancak Avrupa’nın karşı karşıya olduğu daha büyük sorunlar yüzünden Euro’nun geleceği belirsiz” diyerek riske dikkat çekti. ABD Merkez Bankası eski başkanı Alan Greenspan de “ABD ekonomisindeki toparlanma aşırı dengesiz” diyerek ABD’de durumun ciddiyetini koruduğunun altını çizdi.
Dünyada ikinci dip endişesinin zirveye çıktığı bir dönemde yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’nin siyasi istikrarının sorgulanır hale gelmesi ve bu durumun para çıkışlarını tetiklemesi, Türkiye’nin 2010 ekonomik hedeflerine ulaşmasının önünde önemli engel olarak duruyor.
