Dün­ya kö­mür ha­re­ket­le­ri

Mar­vel Da­n›fl­man­l›k, Tür­ki­ye de­niz­ci­lik sek­tö­rü­ne de­ğer kat­mak ama­c›y­la bir il­ke im­za ata­rak, ön­gö­rü­le­ri­ni ve bi­lim­sel ça­l›fl­ma­la­r›­n› tüm de­niz­ci­lik sek­tö­rüy­le pay­lafl­ma­n›n mut­lu­lu­ğu­nu ya­fl›­yor. Bun­dan böy­le, bi­lim­sel bir ba­k›fl aç›­s›y­la yo­rum­la­d›­ğ›­m›z pe­ri­yo­dik sek­tör ha­re­ket­le­ri­ni Ma­ri­ne De­al News ga­ze­te­si­nin bi­ze ay›r­d›­ğ› bu kö­fle­de sek­tö­rü­mü­ze du­yur­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz.
Ga­ze­te­nin ilk sa­y›­s›n­da ko­nu ola­rak dün­ya­da kö­mür ti­ca­re­ti ha­re­ket­le­ri­ni ve kö­mür ko­nu­sun­da­ki ön­gö­rü­le­ri seç­tik. Bu­nun ana ne­de­ni, dün­ya kö­mür pi­ya­sa­s› ha­re­ket­le­ri­nin, ku­ru yük ta­fl›­ma­c›­l›­ğ› ve nav­lun­lar üze­rin­de önem­li bir et­ki­ye sa­hip ol­ma­s›. Ay­r›­ca bun­dan böy­le her ay ku­ru yük pi­ya­sa­s›n­da önem arz eden ürün­le­rin dün­ya­da­ki do­la­fl›m­la­r›­n› ve bu­na bağ­l› ola­rak ya­p›­lan tah­min­le­ri içe­re­cek bir ra­por su­na­ca­ğ›z.

Kok­kö­mü­rü son 20 yı­lın re­ko­ru­nu kır­dı
Kö­mür yük­le­me­le­rin­de, 2007 y›­l› için­de Avust­ral­ya’da ger­çek­le­flen ge­cik­me­le­re rağ­men, de­niz kok­kö­mü­rü ti­ca­re­ti son 20 y›­l›n en yük­sek se­vi­ye­de­ki y›l­l›k ar­t›­fl› ya­fla­d›. Avust­ral­ya ti­ca­re­tin­de­ki ar­t›fl­lar­da, 2000’le­rin ba­fl›n­da or­ta­ya ç›­kan Ka­na­da ve ABD’de­ki çok yük­sek mon­tan­l› kö­mür ih­ra­cat­la­r›­n›n et­ki­si ol­du. Avust­ral­ya’n›n ih­ra­ca­t›n­da­ki bü­yü­me as­l›n­da ta­ma­men As­ya ta­ra­f›n­dan be­lir­len­me­si­ne rağ­men, Ku­zey Ame­ri­ka’n›n Av­ru­pa yük­le­me­le­ri, Avust­ral­ya ti­ca­re­tin­de önem­li bir et­ken ol­du.

Ko­re, As­ya’da önem­li bir et­ken
2007 y›­l›n­da As­ya kö­mür it­ha­la­t›n­da, kuv­vet­li böl­ge­sel çe­lik üre­ti­mi­ni yan­s›­tan, ge­nel bir ar­t›fl gö­rül­dü. Bun­da as›l et­ke­nin Ko­re ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­ruz. Öy­le ki, Ko­re’nin 2007 y›­l›n­da­ki Ha­zi­ran-Ağus­tos it­ha­la­t› 2006 y›­l›y­la k›­yas­lan­d›­ğ›n­da top­lam ola­rak yüz­de 18,5 art­t›. Avust­ral­ya’dan Ka­na­da’ya uza­nan ek arz, As­ya’da­ki ge­lifl­me­le­ri et­ki­le­yen un­sur­lar ara­s›n­da di­ğer önem­li bir et­ken ol­du.

Kok­kö­mü­rü Av­ru­pa’yı ha­re­ket­len­dir­di
Av­ru­pa’da ka­zan kö­mü­rü it­ha­la­t›n­da­ki yu­mu­fla­ma­ya rağ­men, kok­kö­mü­rü ti­ca­re­ti özel­lik­le Al­man­ya’da ve ‹n­gil­te­re’de mey­da­na ge­len ha­re­ket­le­re is­ti­na­den bü­yük bir ar­t›fl gös­ter­di. Al­man it­ha­lat bi­rim­le­ri Avust­ral­ya’dan Ka­na­da’ya uza­nan ti­ca­ret aya­ğ›n­da ve ABD’den ya­p›­lan yük­sek mon­tan­l› tran­sat­lan­tik it­ha­lat­la­r›­na dik­kat çe­ki­yor.

Ka­zan kö­mü­rün­de kır­mızı alarm
Ka­zan kö­mü­rü ih­ra­cat pi­ya­sa­la­r›, arz an­la­m›n­da s›­k›­l›k­la ve dar­l›k­la ka­rak­te­ri­ze edi­li­yor. En son Avust­ral­ya ve­ri­le­ri­ne gö­re, Avust­ral­ya­l› ih­ra­cat­ç›­lar 2006 ra­kam­la­r›­na eri­fle­bil­mek için cid­di ça­ba sarf edi­yor­lar.

As­ya’da ka­zan kö­mü­rü tah­min­le­ri zor­lu­yor
Ko­re ka­zan ve ant­ra­sit kö­mü­rü it­ha­lat­la­r›, En­do­nez­ya’n›n pi­ya­sa­da­ki en bü­yük te­da­rik­çi ol­ma­s›y­la bir­lik­te yüz­de 7’lik bir ar­t›fl gös­ter­di. Çin it­ha­la­t› ise 2007’nin üçün­cü çey­re­ğin­de ra­hat­la­d› ve 2008’e ya­k›n, k›fl ay­la­r›n­da tek­rar bir ar­t›fl bek­len­ti­si­ne sa­hip. Fa­kat bu tah­min, be­lir­ti­len Çin kö­mür pi­ya­sa­s› ve ye­rel kö­mür üre­ti­mi göz önün­de bu­lun­du­rul­du­ğun­da, en bü­yük tah­min ris­ki­ni olufl­tu­ru­yor. Vi­et­nam’da plan­lan­m›fl kö­mür ih­ra­ca­t›n­da or­ta va­de­de olu­fla­bi­le­cek ke­sin­ti­ler, Çin’in ant­ra­sit te­da­ri­ki­ni cid­di ola­rak teh­dit edi­yor.

Av­ru­pa’nın ka­zan kö­mü­rü ta­le­bi ar­ta­cak
2007’de­ki kö­tü­lefl­me­den son­ra, Av­ru­pa it­ha­la­t›n­da önü­müz­de­ki y›l­da bir­ta­k›m ge­ri tep­me­ler bek­le­ni­yor. ‹n­gil­te­re’nin bu y›l­ki za­y›f spot ora­n›, üçün­cü çey­rek­te­ki yüz­de 25’lik y›l­l›k dü­flüfl­le bir­lik­te de­ğifl­me­den ka­l›­yor. ‹n­gil­te­re’nin Gü­ney Af­ri­ka it­ha­lat­la­r›n­da özel­lik­le bir dü­flüfl ya­flan­d› ve bu dü­flüfl, 2000 y›­l›n­dan be­ri ‹n­gil­te­re’nin en dü­flük top­lam mik­ta­r›­n› sim­ge­li­yor. Fa­kat bu ra­kam­la­ra rağ­men, Av­ru­pa’n›n ka­zan kö­mü­rü ko­nu­sun­da­ki ta­le­bi­nin azal­ma­dan zi­ya­de art­ma­s› bek­le­ni­yor.

Dü­zen­siz­lik 2009’a ka­dar sü­re­cek
Kö­mür pi­ya­sa­s› ko­nu­sun­da mey­da­na ge­len ha­re­ket­ler­den yo­la ç›­ka­rak ya­p›­lan pro­jek­si­yon­la­r› ak­tar­ma­dan ön­ce ulus­la­ra­ra­s› pi­ya­sa­lar­da­ki fi­yat­la­ra de­ğin­mek­te fay­da var. Ulus­la­ra­ra­s› kö­mür fi­yat­la­r› dü­zen­siz bir fle­kil­de yu­ka­r› doğ­ru sey­ret­ti. Av­ru­pa’da bu­lu­nan önem­li kay­nak­lar bu ar­tan gi­di­fla­t›n en az 2009 y›­l›­na ka­dar sü­re­ce­ği­ni be­lir­ti­yor.
Ja­pon Chu­bu’nun EDF Tra­ding ile ifl­bir­li­ği ne­ti­ce­sin­de y›l­l›k 4 mt’l›k bir sa­t›fl olufl­tur­ma­s› ön­gö­rü­lü­yor. Bu an­lafl­ma­n›n Ja­pon kö­mür te­da­ri­kin­de ye­ni bir yön olufl­tur­ma­s› bek­le­ni­yor.
Av­ru­pa pi­ya­sa­s› ise yük­sek sül­fü­re kar­fl› bir eği­lim gös­te­re­rek önü­müz­de­ki y›l­lar için bir­çok an­lafl­ma­ya im­za at­m›fl du­rum­da. Bu bağ­lam­da, Av­ru­pa­l› tüc­car­la­r›n 2008 y›­l› için to­tal ola­rak ha­t›­r› sa­y›­l›r bir to­naj bağ­la­d›­ğ›­n› söy­le­ye­bi­li­riz.

Hin­dis­tan’ın kö­mür ih­ti­ya­cı ar­ta­cak
Hin­dis­tan kok­kö­mü­rü ko­nu­sun­da­ki ih­ti­ya­c›­n› gi­der­mek için, Na­ti­onal Mi­ne­ral De­ve­lop­ment Cor­po­ra­ti­on (NMDC), the Ste­el Aut­ho­rity of In­dia Ltd (SA­IL), Co­al In­dia Ltd (CIL), Rasht­ri­ya Is­pat Ni­gam Ltd (RINL) ve Na­ti­onal Ther­mal Po­wer Cor­po­ra­ti­on’nin (NTPC) bir­lefl­me­siy­le “spe­ci­al pur­po­se ve­hic­le”› kur­mufl bu­lu­nu­yor.
Bu­nun d›­fl›n­da, Hin­dis­tan aç›­ğ›­n› ka­pa­mak için ha­li ha­z›r­da y›l­l›k 25 mt kok­kö­mü­rü it­ha­la­t› ya­p›­yor ve bu al›­m›n 2012’ye ka­dar iki­ye kat­lan­ma­s› bek­le­ni­yor. Ay­r›­ca, Hin­dis­tan’›n Avust­ral­ya’da or­tak­l›k­lar kur­ma­s› da ön­gö­rü­len tah­min­ler ara­s›n­da. Bu an­lam­da bek­le­nen ge­lifl­me, Hin­dis­tan eko­no­mi­si­nin y›l­l›k or­ta­la­ma yüz­de 9’luk bü­yü­me­si de göz önü­ne al›n­d›­ğ›n­da, kö­mür ih­ti­ya­c›­n›n da­ha da ar­ta­ca­ğ› söy­le­ne­bi­lir çün­kü Hin­dis­tan kö­mü­re bü­yük öl­çü­de bağ­l› bir ül­ke. Bu yüz­den de Hin­dis­tan’›n kö­mür ih­ti­ya­c›­n›n ön­ce­ki y›l­la­ra gö­re çok da­ha faz­la ola­ca­ğ› dü­flü­nü­lü­yor. Özet­le Hin­dis­tan en bü­yük üçün­cü kö­mür üre­ti­ci­si ola­rak ar­tan ta­le­bi­ni ko­ru­yor. Bü­yü­yen eko­no­mi­siy­le bir­lik­te ar­tan ih­ti­ya­c›­n› ken­di için­de kar­fl›­la­ya­ma­yan Hin­dis­tan’›n kö­mür it­ha­la­t› 2007’de ön­ce­ki y›l­la­ra na­za­ran iki ka­t›­na ç›k­t›. Kö­mür kul­la­n›­m›y­la el­de edi­len ener­ji­de­ki ge­nifl­le­mey­le bir­lik­te 2010’dan iti­ba­ren Hin­dis­tan’›n it­ha­la­t› da­ha da ar­ta­cak. Bu du­rum or­ta ve uzun va­de­de Gü­ney Af­ri­ka ve En­do­nez­ya için önem­li bir ta­lep ola­rak gö­rü­nü­yor. Hin­dis­tan geç­mifl­te kö­mür ko­nu­sun­da da­ha çok Çin’e yö­nel­mifl­ti, fa­kat 2007’de or­ta­ya ç›­kan so­run­lar­la bir­lik­te Hin­dis­tan bafl­ka kay­nak­la­ra yö­nel­di.
Kok­kö­mü­rü için de Hin­dis­tan’›n ar­tan il­gi­si­nin de­vam et­me­si bek­le­ni­yor. Çe­lik üre­ti­min­de kul­la­n›l­mak üze­re it­hal edi­len kö­mür, ar­ta­cak olan çe­lik üre­ti­mi da­hi­lin­de ar­t›fl gös­te­re­cek ve 2019 ve 2020’de iki ka­t›n­dan faz­la ola­cak (110mt). Bu kar­go­la­r›n ço­ğun­lu­ğu hâ­lâ Avust­ral­ya kay­nak­l›.
Di­ğer önem­li bir ak­tör ola­rak, Avust­ral­ya pa­za­r› in­ce­len­di­ğin­de, Avust­ral­ya kö­mür li­man ge­cik­me­le­ri ve dün­ya fi­nans pi­ya­sa­la­r›n­da­ki tür­bü­lan­s›n­da et­ki­siy­le, kö­mür spot oran­la­r›­n›n dal­ga­la­n­ma­s›.

Mar­vel Da­n›fl­man­l›k De­part­ma­n›
Tol­ga Ka­ra­çe­lik
Tuğ­ba Çek­mez