Zor günler geçiren Türk gemi inşa sanayini canlandırmak için harekete geçen sektör temsilcileri Ekonomi Bakanlığını, 13 gemi yapım projesini yatırım teşviği kapsamına alması konusunda ikna etti.
Ekonomi Bakanlığı yatırım teşvik belgesi uygulaması kapsamında gemi inşa sanayinde geliştirilen projelere muhtelif destekler vermeyi kararlaştırdı.
Destekler için sektörden yapılan başvuruları değerlendiren bakanlık şubat ayında 13 projeyi yatırım teşviklerinden yararlandırmaya karar verdi. Söz konusu projeler, KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği gibi teşviklerden yararlandırılacak.
Buna göre, desteklenecek yatırımlar arasında kimyasal tanker, balık işleme fabrika gemisi, feribot, buz kıran çapa elleçleme ve platform destek gemisi, asfalt taşıma tankeri gibi deniz araçları bulunuyor.
Sabit yatırım tutarı 531 milyon 585 bin 776 lirayı bulan gemi inşa projeleri için 189 milyon 763 bin 821 dolarlık makine ve teçhizat ithalatı yapılması planlanıyor. Projelerin inşa sürecinde bin 744 kişinin istihdam edilmesi öngörülüyor.
Desteklerden yararlanacak en yüksek yatırım tutarına sahip projeyi Tersan Tersanecilik gerçekleştirecek. İnşa edilecek destek gemisinin boyu 89,1 metreyi, genişliği 22 metreyi, derinliği ise 9 metreyi buluyor. Geminin yatırım tutarı 85 milyon lira olarak öngörülüyor. Geminin yapımı için 26 milyon 50 bin 742 dolarlık makine ve teçhizat ithalatı planlanıyor. İnşa sürecinde 250 personelin istihdam edilmesi bekleniyor. Tersan Tersanecilik, ayrıca 3 projesiyle daha yatırım teşviklerinden yararlanmaya hak kazandı.
Türk gemi inşa sanayinin desteklenmesi Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının da gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Bakanlığın 2014-2018 yıllarını kapsayan stratejik planına göre, küresel kriz nedeniyle üretim ve dış satım seviyesinde düşüş yaşanan Türk gemi inşa sanayinin rekabet gücünün bulunduğu alanlarda, Ar-Ge çalışmalarıyla gemi tasarımı ve üretiminde dünya piyasalarından alınan payın artırılması yönündeki politikalara ağırlık verilecek.
Sektörün gelişmesi için öneriler
Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) verilerine göre, gemi inşa endüstri, ehemmiyet verildiği tüm ülkelerde ihracatla beraber döviz girdisi sağlayan, beraberinde taraf endüstri sağlayan ve geliştiren, teknoloji transferini cezbeden, memleket savunmasına kattığı yeni gemilerle gelen değerle stratejik ehemmiyet taşıyan, bakım-tamir hizmetleriyle deniz ticaret filosunu destekleyen, istihdama ağırbaşlı katkı sağlayan bir sektör olarak dikkati çekiyor.
GİSBİR’in rekabet koşullarının eşitlenmesi ve gemi siparişinde yatırımcıların finansmana erişim sorununun ortadan kaldırılması amacıyla bulunduğu öneriler arasında; ihracat primi sistemi getirilerek “gemi odaklı” teşvik sağlanması ile yaşı 25’in üzerinde olan koster filosu ve başka gemi cinslerinin yenilenmesi için kaynak yaratılması bulunuyor. GİSBİR’in Avrupa Birliği’nin gemi inşa sektörüne destek müktesebatına tam ahenk sağlanması ve uygulanması önerisi dikkat çekerken yerli tersanelerin, rekabet gücünün artırılmasının gerekliliği vurgulanıyor.
Sektörde çalışanlardan muhtasar vergi, SGK primi alınmaması; tersanelere verilmiş kullanma izni, irtifak hakkı sözleşmelerinin süresi 49 seneye uzatılması; Eximbank’ın gemi inşa sanayine düşük faizli ve uzun vadeli kredi sağlaması; Türkiye’den gemi siparişi vermeyi düşünen yabancı armatörlere, benzerleri başka ülkelerde uygulanmakta olan 10-15 sene vadeli Gemi İşletme Dönemi Finansmanı sağlanması gibi öneriler de GİSBİR tarafından bakanlığa iletilen öneriler arasında bulunuyor.
