ABD Merkez Bankası FED’in faiz artırımına 2015 yılı ortasında başlayacağı beklentilerinin artması ve faiz artırımının aralıksız iki yıl boyunca süreceği yorumları, tüm gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de endişeye yol açtı
Dolar ve faiz tırmanışa geçerken, borsalar da düşüşler yaşanıyor. Kurumların yılsonu dolar tahmini 2.25 TL’ye çıkarken, 2015 yılsonu dolar tahminleri için 2.45 TL’ler telaffuz edilmeye başlandı. Zaten halihazırda forward işlemlerinde de fiyatlamalar bu seviyelerden geçiyor.
Mevcut tabloda özellikle finansal cephede bu gibi sıkıntılar gözükse de, Türkiye’de de faaliyet gösteren dünyanın alanlarında en büyük iki kurumunun son yayımladığı araştırmalar ise adeta yüreklere su serpen cinsten. Bu kurlardan ilki Türkiye’de dahil 170’den fazla ülkede faaliyet gösteren, 55 binden fazla çalışanı olan dünyanın en büyük sigorta şirketlerinden biri Zurich’in, Türkiye dahil 19 ülkede 3 bin 800 şirketin katılımıyla gerçekleştirdiği 2014 KOBİ Araştırması. KOBİ’lerin küresel ekonomideki toparlanma eğiliminden yararlanmaya başladığını ortaya koyan araştırmaya göre KOBİ’lerin yüzde 23’ü yönünü iç pazara çevirerek ayakta kaldı.
Yüzde 21’i ihracatı artırıcı faaliyete girdi
Yüzde 21’i ise ürün ve serviste çeşitlenme sağlayarak ekonomik durgunluk ortamında farklılık yaratma seçeneğiyle dikkat çekti. Türk KOBİ’leri ise ürün ve hizmet çeşitliliğinde öne çıktı. Türkiye’de araştırmaya katılan KOBİ’lerin yüzde 28’i son 12 ayda bu yönde çalışmalarda bulunduklarını aktarırken yüzde 26’sı iç pazarda yeni müşteri arayışını hızlandırdı. Bununla birlikte azımsanmayacak oranda (yüzde 21) KOBİ ihracatı artırmak için yeni faaliyetler içinde olduğunu belirtti. Yüzde 20’si maaşları, yüzde 21 ise çalışan sayısını artırdı. KOBİ’lerin yüzde 16’sı ise varlık ve faaliyet yatırımlarında bulundu. İşyerlerini kapatmayı düşünen KOBİ’lerin oranı ise sadece yüzde 4. Bir çok Avrupa ülkesindeki KOBİ’lerin beklemede olduğunu gösteren araştırmada, Türk KOBİ’lerinin geçen 12 ay ve önümüzdeki 12 aya yönelik faaliyet ve beklentileri adeta düşman çatlattı.
Bir diğer önemli moral kaynağı rapor ise HSBC’nin Eylül ayında dünya genelinde 5.200 ihracatçı ve ithalatçı KOBİ ile yaptığı araştırması oldu. Raporun Türkiye bölümünde yer alan bilgiye göre, Türk ihracatçılar, Avrupa Birliği’ndeki ticaret ortaklarının toparlanmasının faydasını görse de, güçlenen para birimi ve Türkiye’nin önemli ticaret ortaklarından Irak’taki belirsizlik yüzünden, ihracattaki büyümenin 2015 yılında hız kesmesi halen muhtemel. Buna karşın raporda, 2016 yılında ihracatta yaşanacak toparlanma ile bu durumun fazla sürmeyeceği öngörülüyor. Mevcut ticaret pozisyonunda her ne kadar Türkiye’nin Ortadoğu ile ticari bağlantılarını son dönemde güçlendirdiğine dikkat çekilse de, Avrupa’nın Türkiye için ana ihracat pazarı olmaya devam ettiğinin altı çiziliyor. Raporda, “Euro Bölgesi’ndeki görünümün iyileşmesi ve daha rekabetçi bir Türk Lirası, yurt içindeki koşullarda kötüleşme olmaması şartıyla, Türk ihracatçılara önümüzdeki yıl operasyonlarını genişletmeleri için gerçek fırsatlar sunacak” deniliyor.
Öte yandan araştırmaya katılanların yarısından fazlası, kilit ticaret ortaklarındaki büyümenin desteği ile ticaret hacimlerinin önümüzdeki altı ay içinde artmasını, yüzde 40’a yakını ise aynı düzeyde kalmasını bekliyor. Euro Bölgesi’nde büyümenin nihayet ivme kazanmaya başlaması beklenirken, katılımcıların yaklaşık yüzde 45’i yakın vadede ticari büyüme için en iyi fırsatı Avrupa’nın sunacağını öngörüyor.
