Erzincan İliç’te yaşanan maden göçmesinin ardından, ülkemizde daha önce yaşanan iş kazaları akla gelirken, yaşananlardan ne gibi dersler çıkartıldığı merak konusu oldu. Peki çalışanların can güvenliğini sağlamak için neler yapılmalı
Türkiye’de önlenebilir iş kazaları nedeniyle her yıl birçok insan hayatını kaybediyor. Doğruluk Payı’nın 2023 yılında yayınladığı rapora göre Türkiye’de iş kazaları 2002-2022 yılları arasında yüzde 686 arttı.
İş Sağlığı ve Güvenliği Meclisi’nin raporlarına göre, Türkiye’de 2022 yılında iş kazalarında en az 1.843 kişi hayatını kaybederken 2023 yılının ilk dokuz ayında da en az 1409 işçi hayatını kaybetti.
Güvenliksiz koşullarda çalışan işçilerin yaşadığı kazaların ardından birçok soru cevapsız kalırken konu hakkındaki önlemler yetersiz kalmaya devam ediyor.
Yapay zekâ ve giyilebilir teknolojilerin geliştiği günümüzde iş güvenliği sorunları için çözüm üretmek geçmişe göre çok daha kolay. Teknolojilerin yaygınlaştığı ve maliyetinin azaldığını göz önünde bulundurarak kanun yapıcıların yeni düzenlemelere gitmesi iş kazalarının önlenmesi konusunda hayat kurtarıcı olabilir.
Teknoloji nasıl kullanılabilir
Teknolojinin iş güvenliğinde kullanım örneklerinin başında HAVELSAN tarafından geliştirilen “Teamaware” geliyor. Bu proje, acil müdahale ve sağlık ekiplerini takip eden, yerlerini belirleyen, giyilebilir sensörler ve yapay zeka ile aktivitelerini tespit eden, giyilebilir kimyasal biyolojik radyolojik nükleer (KBRN) sensörler, akustik sensörler, drone’lar içeren bir sistem. Böylelikle acil durumlarda ekiplerin yerlerinin tespit edilebilmesi sağlanırken ısıya dayanıklı materyaller kullanılarak üretilen malzemelerle zor şartlarda kullanıma devam edilebilmesi planlanıyor.
Buradan elde edilen gerçek zamanlı veriler ile taktiksel bir plan oluşturabilecek ve en yaygın durumlara dair istatistiklerle gerekli önlemler alınarak kazaların önüne geçilebilecek.
Benzer sistemler madencilik ve inşaat sektöründe de kullanılabilir. Türkiye’de iş kazalarında ölüm oranı en yüksek sektörler arasında gelen madencilikte bu tür teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması önem arz ediyor.
Bu konu üzerine geliştirilen tek proje Teamaware projesi değil. Gemi inşa sektörü iş güvenliği konusunda başı çeken sektörlerden biri. Çalışanların birçok güvenlik önlemi almasının zorunlu tutulduğu sektör iş kazalarında son derece arka sıralarda.
İş güvenliği teknolojileri üzerine oldukça çalışılan bir alan. Yurt dışında da birçok firma bu konu üzerinde çalışıyor ve iş güvenliği için teknolojiler geliştirmeye devam ediyor. Bu teknolojiler arasında görüntü işleme teknolojileri aracılığıyla güvenlik sağlama ve şeylerin interneti teknolojini kullanarak nesnelerden veri toplama gibi gelişmeler yer alıyor.
Görüntü işleme teknolojileri termal ve hareket sensörlü kameraların kullanılmasına dayanıyor. Bir çalışanın vücut ısısı düşer veya kaza geçirirse sistem acil müdahale ekiplerini yönlendirebiliyor veya sistem yöneticisine bilgi gönderebiliyor.
Şeylerin interneti
Bu teknolojiler ağ altyapısına sahip nesnelerden veri almaya dayanıyor. Giyilebilir teknolojiler de bu kategoriye giriyor. Akıllı saatler gibi nesneler bireyin sağlık durumuna dair verileri depolarken normalin dışına çıkan bir durumda acil arama yapabiliyor ve sahip olduğu GPS ile kişilerin yerlerinin tespit edilmesini kolaylaştırıyor.
Konu hakkında gazetemizin danıştığı bir uzman, bu alandaki teknolojilerin aktif şekilde kullanılabileceği ve bunun hızlı bir biçimde geliştirebileceği görüşünde. Konu hakkında İliç felaketi sonrasında hükûmet yetkililerinin ne gibi önlemler alacağı ve yasalar çıkaracağı merak konusu.
AAHD
