ABD ve Rus yetkililer, Ukrayna’da bir ateşkes sağlanmasını görüşmek üzere Suudi Arabistan’da bir araya geliyor. Washington, daha geniş kapsamlı bir anlaşmaya zemin hazırlamak amacıyla öncelikli olarak Karadeniz’de denizcilik ateşkesi sağlanmasına odaklanıyor. Görüşmeler, Riyad’da gerçekleştirilen ABD-Ukrayna müzakerelerinin ardından başladı.
Diplomatik ilişkiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın üç yıldır süren savaşı sona erdirmeye yönelik çabalarını hızlandırdığı bir dönemde ilerliyor. Trump, geçen hafta hem Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy hem de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Beyaz Saray, öncelikli hedefin şu anda yoğun askerî çatışmaların yaşanmadığı bir Karadeniz’de güvenli deniz ulaşımını sağlamak olduğunu vurguladı. Rusya’yı müzakerelerde temsil eden isimler arasında kıdemli milletvekili ve eski diplomat Grigory Karasin ile Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) danışmanı Sergei Beseda bulunuyor.
Trump, görüşmelerin ilerleyişinden genel olarak memnun olduğunu belirterek, Putin’in sürece katılımını övdü. Cumartesi günkü açıklamasında, gerginliğin önlenmesine yönelik çabaların “kısmen kontrol altında” olduğunu ifâde etti. Avrupa’daki kilit ülkeler ise Putin’in ‘taviz' verme konusundaki isteksizliğine şüpheyle yaklaşıyor. Batılı yetkililer, Putin’in taleplerinin 2022’deki işgâlden bu yana değişmediğini ve Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi ile dört tartışmalı bölgeden asker çekmesini içermeye devam ettiğini düşünüyor.
Karadeniz denizcilik görüşmeleri
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, ABD, Rusya ve Ukrayna temsilcilerinin Riyad’da aynı konumda bir araya geldiğini doğruladı. Görüşmelerin Karadeniz’deki ateşkesin ötesine geçerek, Ukrayna ile Rusya arasındaki “kontrol hattının” belirlenmesini, doğrulama önlemlerini ve potansiyel barış gücü düzenlemelerini de kapsadığını belirtti.
Kremlin, görüşmelerin odağının “Karadeniz’de seyir güvenliğiyle ilgili iyi bilinen bir girişimin uygulanma ihtimalinin değerlendirilmesi” olduğunu açıkladı. Bu temaslar, 2022’de Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğuyla imzalanan ancak 2023’te Rusya’nın çekilmesiyle sona eren Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın ardından gerçekleştiriliyor. Rusya, anlaşmadan ayrılmasının sebebini kendi tarım ihracatına yönelik kısıtlamalar olarak göstermiş olsa da, Karadeniz üzerinden tahıl ihracatına büyük aksaklıklar olmadan devam ediyor.
Ukrayna Savunma Bakanı ve Ukrayna heyetinin başkanı Rustem Umerov, ABD ile yapılan görüşmelerin enerji altyapısının ve diğer kritik tesislerin korunmasına yönelik önlemleri de kapsadığını belirtti.
