Türkiye’de özellikle iktidar çevrelerinde sıkça dile getirilen Filistin ve Gazze hassasiyeti, ticarete yansımamış görünüyor. Ülkemiz, her gün onlarca masum Filistinliyi katleden İsrail’e 2024 yılında en çok mal satan 5‘inci ülke konumuna yükseldi
Türkiye’nin özellikle siyasi iktidar çevrelerinden Gazze’de yaşanan katliamın ardından İsrail’e karşı sert söylemler duyulurken, iki ülke arasındaki ticaretin artarak devam etmesi, söylem ile eylem arasındaki çelişkiyi bir kez daha gözler önüne serdi.
El Cezire’nin paylaştığı Birleşmiş Milletler (BM) verileri, Türkiye'nin İsrail’e en çok mal satan 5’inci ülke olduğunu ortaya koydu. BM’nin Ticaret Veritabanı (UN Comtrade) verilerine dayandırılan verilere göre, Türkiye 2024 yılında İsrail’e 2,86 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu veri, Türkiye’yi Çin, ABD, Almanya ve İtalya’nın ardından İsrail’e en çok mal satan beşinci ülke konumuna yerleştirdi.
İsrail’in 2024 yılında toplamda yaptığı 91,5 milyar dolarlık ithalatın büyük kısmının Çin (19 milyar dolar), ABD (9,4 milyar dolar) ve Almanya (5,6 milyar dolar) gibi ülkelerden geldiği, 4’üncü İtalya’nın hemen ardından ise Türkiye’nin geldiği belirtildi.
İsrail limanlarına giden Türk gemileri de gündem olmuştu
El Cezire'nin ilgili haberine ait bir görsel tabloyu sosyal medyada paylaşan Gazeteci Metin Cihan, Türkiye’nin İsrail’le olan ticari ilişkilerini bir kez daha kamuoyunun gündemine taşıdı.
Metin Cihan, daha önce de Türkiye’den İsrail limanlarına düzenli olarak gönderilen yük gemilerini uluslararası denizcilik platformlarından belgeleyerek kamuoyuna duyurmuştu. Hükümet yetkilileri ise bu ticaretin özel sektör tarafından yürütüldüğünü, devlet politikalarıyla doğrudan ilişkilendirilemeyeceğini savunmuştu.
Türkiye’deki bazı muhalefet partileri ile bazı STK’lar da iktidar çevrelerinin hükümetin Filistin’e destek söylemleriyle, gerçekteki ticari ilişkilerin çok ciddi farklılıklar gösterdiği yönünde eleştirilerini dile getiriyor. Bu arada, yurtiçindeki çeşitli etkinliklerde Türkiye'nin İsrail ile ticaretini protesto edenler gözaltına alınmıştı.
Bakanlıktan ‘Mayısta ticareti sıfırladık’ açıklaması
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı 2 Mayıs 2024'ten bu yana İsrail ile ticaretin sıfır olduğunu açıkladı. Yazılı açıklamada, İsrail'in, Gazze-Batı Şeria-Lübnan ve Suriye'ye yönelik saldırılarına ve Gazze'deki soykırımına karşı, Türkiye'nin, dünyada, diplomasi, ticaret, hukuk, sağlık ve insani yardımlar alanında en yiğitçe mücadeleyi veren ülke olduğu savunuldu.
Açıklamada, Türkiye'nin 7 Ekim 2023'ten 2 Mayıs 2024 tarihine kadar olan 7 aylık dönemde, bölgede ateşkes sağlanır ve durum düzelir çabaları devam ederken İsrail ile ticaretini yüzde 30 civarında azalttığı da hatırlatıldı.
“Türkiye-Filistin devleti protokolü” uyarınca, özgün bir kontrollü ticaret mekanizmasının geliştirildiğinin belirtildiği açıklamada, “Sınırlı izin verme uygulaması uyarınca yapılan Türkiye'den Filistin'e ihracat da 2024 yılı toplamında 797 milyon dolardır” denildi.
