Konteyner gemileri, Kızıldeniz'de ABD’nin de taraf olduğu güvenlik riski nedeniyle Süveyş Kanalı'ndan büyük ölçüde kaçınıyor. Geçen yol bir ayda 550 geminin geçtiği kanaldan son 4 ayda 647 gemi geçti.
ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan gemilerinin Panama ve Süveyş kanallarından serbest geçişine izin verilmesi istemiş, Mısır ve Panama’dan olumsuz yanıtlar almıştı. Akdeniz ile Kızıldeniz’i birbirine bağlayan Süveyş Kanalı, yük taşımacılığı ve turizm açısından stratejik bir noktada bulunuyor.
Yemen’i merkez üs olarak kullanan Husiler, Kızıldeniz’in çıkışında bulunan Aden Körfezi’nden gecen gemilere saldırarak buradaki taşımacılığı olumsuz etkiliyor. Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere, gemiciliği ve ticareti korumak amacıyla Husilere karşı misilleme saldırıları başlattı. ABD ordusu, 15 Mart'tan bu yana Yemen'de Husilere karşı düzenledikleri hava saldırılarında 800'den fazla hedefin vurulduğunu duyurdu.
Husiler, İngiltere, ABD ve İsrail bağlantılı gemilere saldıracaklarını duyururken, denizcilik sektörü kaynakları tüm gemilerin risk altında olabileceğini söylüyor.
Öte yandan, Donald Trump; Aralık 2024’te yaptığı açıklamada da Çin'i Panama Kanalı'nın yönetiminde nüfûzunu artırmakla suçlamış ve yetkilileri “fahiş fiyatlar ve geçiş ücretleri” talep etmekle eleştirmişti.
Kanal’dan gemi geçişleri yüzde 75 azaldı
Konteyner sahipleri ve kaptanlar, Kızıldeniz'de devam eden çatışmalar ve güvenlik riskleri nedeniyle Süveyş Kanalı’nı kullanmamaya çalışıyor. Ocak ve nisan ayları arasında 647 gemi Kanal'dan her iki yönde de geçiş yaptı. Kızıldeniz krizinden önce Süveyş Kanalı'ndan geçiş sayısı tek bir ayda 550'yi aşmıştı.
Süveyş ve Panama kanallarından geçen gemi trafiği üzerinde kapsamlı izleme kabiliyeti bulunan Alphaliner'ın verilerine göre, yılın başından bu yana kanaldan geçen tüm konteyner gemilerinin yüzde 70,6'sını 4.000 TEU'dan az kapasiteye sahip Panamax altı gemiler oluşturdu. Bu filonun Ekim 2023'ten önce Süveyş Kanalı'ndan geçen toplam konteyner gemisi trafiği geleneksel olarak yüzde 10 ila 15'ini oluşturuyordu.
Yıl başından bu yana 4.000 ile 7.500 TEU arasındaki gemiler 125 kez kanaldan geçerken, aynı dönemde 7.500 ile 18.000 TEU arasında kapasiteye sahip 65 konteyner gemisi kanaldan geçiş yaptı. Her iki rakam da ilgili filo segmentleri için zaten büyük ölçüde bastırılmış olan 2024 sayımlarından daha zayıf bir trafiği ortaya koyuyor. ULCS 18.000+ TEU kapasiteli megamax konteyner gemileri, bu tipteki son geminin Süveyş Kanalı'ndan son geçişinden bu yana tam bir yıl geçti.
Panama Kanalı, Karayip Denizi ile Pasifik Okyanusu'nu birbirine bağlıyor. Süveyş Kanalı ise Akdeniz ile Kızıldeniz'i birbirine bağlıyor. Her ikisi de küresel ticaret için çok önemli, nakliye süresini ve maliyetlerini azaltırken aynı zamanda ordulara okyanuslar arasında hızlı bir şekilde hareket etme imkanı vererek jeopolitik etkiyi güçlendiriyor.
