Suriye’de önce güvenlik haritası değişti, sonra ‘iç savaş’ çığlıkları başladı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio tartışmalı bir yorum yaparak kafaları karıştırırken, açıklamanın Trump’ın Orta Doğu ziyaretinin ve Suriye’nin 5 güvenlik bölgesine ayrılma hazırlığının ardından gelmesi dikkat çekti
ABD ve AB Suriye'ye uyguladıkları yaptırım kararlarını kaldırmaya hazırlanırken ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio tartışmalı bir açıklama yaparak kafaları karıştırdı.
Orta Doğu ve Suriye'ye dair dikkat çeken açıklamalarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Suriye'deki geçici yönetim potansiyel bir çöküşe ve destansı boyutlarda tam ölçekli bir iç savaşa belki birkaç ay değil, belki birkaç hafta uzakta” dedi.
Senato'da konuşan Rubio, Suriye'deki geçici yönetimin olası çöküşünde ülkede ciddi boyutta bir iç savaş çıkabileceğini iddia ederek, “Geçici yönetim figürleri FBI taramasından geçemedi” şeklinde konuştu.
Senato Dış İlişkiler Komitesi'ni bu konuda uyaran Dışişleri Bakanı açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Bizim değerlendirmemiz şu ki, açıkçası, karşı karşıya oldukları zorluklar göz önüne alındığında, geçici yönetim belki haftalar içinde – aylar değil – çöküşün eşiğine gelebilir ve ülkenin fiilen parçalanacağı, devasa boyutlarda bir iç savaş başlayabilir.”
Suriye’de 5 yeni güvenlik bölgesi ne getirir?
Esad sonrası Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunup korunamayacağı artık daha çok merak konusu olacak. Uzmanlar, Suriye Geçici Yönetiminin ülkede beş ayrı güvenlik bölgesini ilan etmeye hazırlandığı ifade ediyor.
Geçiş sürecini yöneten Ahmed Şara liderliğindeki geçici yönetimin, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu ziyaretinin hemen sonrasında ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun ‘iç savaş ve bölünme’ açıklamalarının hemen bir adım öncesinde Suriye’yi 5 güvenlik bölgesine ayıran yeni bir plan hazırlamaları dikkatlerden kaçmadı.
Hazırlanan haritanın 2011’de Suriye’de iç savaşın başlamasının ardından ABD, Rusya ve Suudi Arabistan tarafından masada konuşulan bölünme planlarıyla benzerliği konuşuluyor. Haritanın coğrafi bölgeler esas alınarak hazırlandığı öne sürülse de söz konusu bölgelerin etnik yapıları da farklılık gösteriyor.
PKK uzantısı SDG’ye özel bölge
Halen PKK’nın uzantısı SDG’nin kontrol ettiği Haseke, Rakka, Deyrizor haritada “Doğu Bölgesi” olarak adlandırıldı. Türkmen nüfusun ağırlıkta olduğu ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin üsleri bulunan Fırat’ın batısındaki Halep ve İdlip “Kuzey Bölgesi” adını alacak.
Yıllardır Rusya’nın müttefiki Arap Alevilere bırakılması düşünülen Lazkiye ve Tartus “Kıyı Bölge”, Sünnilerin hakimiyetindeki Humus ve Hama “Merkez Bölge”, Dürzilerin yaşadığı Dera, Süveyda, Kuneytra “Güney Bölgesi” olarak isimlendirildi.
ABD ve İsrail etkisi iddiası
Başkent Şam’ın Merkez Bölge’de değil, Güney Bölge’de yer aldığı düzenlemenin ABD ve İsrail’in talepleri doğrultusunda şekillendiği iddia ediliyor. Suriye İçişleri Bakanlığının hazırladığı 5 bölgeli güvenlik planlamasında merkezi yönetimin yetkilerinin elinden alınmayacağı, operasyonları daha kolay yönetmek için böyle bir yapılanmanın planladığı savunuldu. Ancak, bunun sağlanabilmesi için öncelikle PKK’nın uzantısı olan SDG gibi örgütlerin silah bırakması ve Suriye Ulusal Ordusunun oluşturulması gerekiyor.
Kalın’ın Suriye ziyaretinde ‘toprak bütünlüğü’ vurgusu
MİT Başkanı İbrahim Kalın da dün Suriye’de Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ve İstihbarat Başkanı Hüseyin Es-Selame ile görüştü. Görüşmede Suriye’nin toprak bütünlüğü, egemenliği ve siyasi istikrarının öneminin altı çizildi. Ayrıca Türkiye’nin her zaman Suriye’nin yanında olacağı teyit edildi.
Diğer gruplar gibi YPG’nin de silah bırakarak yeni Suriye’ye entegre olması, sınır güvenliği ve gümrük kapıları ile DEAŞ üyelerinin bulunduğu cezaevleri ve kampların yönetime devri konuları da görüşmede ele alındı. Türkiye’nin Şam yönetimine ihtiyaç duyduğu her türlü desteği vermeye hazır olduğu da vurgulandı.
