Somalili korsan saldırıları son aylarda yüksek artış gösteriyor ve bu durum uluslararası deniz ticareti için sorun yaratmaya devam ediyor
Afrika Boynuzu çevresindeki korsanlık faaliyetleri son aylarda tekrar artış gösterdi. Kızıldeniz’de Husi mensubu isyancılar nedeniyle zor günler geçiren Somalili korsanlar da yeniden saldırıya geçti.
Bağımsız bir düşünce kuruluşu olan Royal United Services Institute’a (RUSI) göre son üç ay içinde Afrika Boynuzu bölgesinde geçtiğimiz altı yıl içinde hiç olmadığı kadar korsanlık vakası yaşanırken, denizciler ve gemiler için yüksek fidyeler ödeniyor.
Somali açıklarında korsanlık, Somalili korsanların 212 saldırı düzenlediği 2011 yılında zirve yaptıktan sonra son yıllarda düşüşe geçmişti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) Aralık 2010 ile Mart 2022 arasında Somali korsanlığını hedef alan yedi karar almış, yabancı deniz ve hava kuvvetlerinin Somali sularına girmesine ve devriye gezmesine izin vermişti. ABD liderliğindeki bir görev gücüyle birlikte çalışan Avrupa Birliği Deniz Gücü Atalanta Operasyonu’na denizde korsanlık ve silahlı soygunu bastırmak için gerekli tüm araçları kullanma yetkisi verilmişti
Korsanlığın küresel ekonomiye maliyeti ise çok yüksek. Dünya Bankası’nın 2013 yılında yaptığı ve bugün hâlâ yaygın olarak atıfta bulunulan bir araştırmaya göre korsanlığın küresel ekonomiye maliyeti yılda yaklaşık 18 milyar dolar.
BMGK’ya göre Somali kıyılarında seyrüsefer serbestisini uygulamak için yürürlükte olan korsanlıkla mücadele tedbirleri, 3 Aralık 2021’den sonra üç ay süreyle son kez yenilenmesinin ardından sessizce sona erdi.
Korsanlık dünya genelinde yükseliyor
2023 yılına ait veriler, birçok temel ölçüye göre korsanlığın küresel denizcilik hatlarında artışına işaret ediyor.
Uluslararası Denizcilik Bürosu’nun (IMB) yıllık Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygun Raporu’na göre, 2022’de 115 olan deniz haydutluğu ve gemilere yönelik silahlı soygun vaka sayısı 2023’te 120’ye çıktı. IMB ayrıca mürettebatın güvenliğine yönelik tehditlerin de arttığını tespit etti. Rehin alınan mürettebat sayısı 2023’te 41’den 73’e, kaçırılan mürettebat sayısı ise ikiden 14’e yükseldi.
Denizcileri temsil eden Uluslararası Denizcilik Örgütü’nden (IMO) bir sözcü CNBC’ye gönderdiği e-postada, “Tüm dünya uluslararası denizciliğe ve denizcilere bağlıdır ve bu nedenle gemiler ve yükler hiçbir tür saldırının konusu olmamalıdır. Denizcilerin güvenliği her şeyden önemlidir, onlar sadece çok zorlu koşullarda işlerini yapan masum kurbanlardır” ifadelerini kullandı.
BMGK, CNBC’nin Somali ile ilgili korsanlık karşıtı kararların yeniden yürürlüğe konulması konusundaki yorum talebine yanıt vermedi.
IMO, kapasite geliştirme, ulusal mevzuat, bilgi paylaşımı ve bölgesel koordinasyon yoluyla korsanlığı ele almak ve herhangi bir tırmanışı önlemek için Cibuti Davranış Kuralları aracılığıyla bölgedeki ülkelerle çok yakın çalıştığını söyledi.
Deniz güvenliği firması Dryad Global’e göre, Afrika Boynuzu kıyılarından Hindistan kıyılarına kadar uzanan bölge deniz taşımacılığı için yüksek riskli bölge olarak kabul ediliyor. Bölgede deniz kuvvetlerine sahip 25 ülke bulunsa da alanın büyüklüğü göz önüne alındığında güvenli seyir için garanti sağlayamıyor.
Afrika’nın Batı Kıyısındaki Gine Körfezi’nde gerçekleşen korsanlık vakalarında da daha küçük ölçekli artış kaydedildi. Bölgede 2022’de 19, 2021’de 35 ve 2020’de 81 korsanlık olayına kıyasla 2023’te 22 korsanlık olayı yaşandı. IMB’ye göre bu sularda 2023 yılında küresel çapta rapor edilen dört gemi kaçırma olayından üçünde 14 mürettebat kaçırıldı.
Singapur Boğazları, bölgede meydana gelen çok sayıda olay nedeniyle endişe duyulan bir başka alan. IMB bu olayları düşük seviyeli fırsatçı suçlar olarak değerlendirirken, rapor edilen olayların %95’i başarılı olmuştur.
Hellenic Shipping News
