NATO, Baltık Denizi’ndeki kritik altyapıya yönelik sabotajları engellemek amacıyla “Baltık Nöbeti” adını verdiği yeni bir operasyon başlattı. Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de 14 Ocak’ta yapılan zirvede alınan karar uyarınca, NATO güçleri bölgede ucu açık bir süre boyunca deniz ve hava unsurlarıyla görev yapacak.
Baltık Nöbeti’nin kapsamı
Operasyon kapsamında, fırkateynler, devriye uçakları ve insansız deniz araçları görev alacak. NATO’nun yeni üyesi İsveç, üç savaş gemisini bu operasyona tahsis ederken, Alman donanması da katkı sağlayacak. Finlandiya medyasına göre, bölgede yaklaşık on NATO savaş gemisi konuşlandırılacak. Operasyonun yalnızca kritik altyapıyı korumakla kalmayıp, şüpheli deniz unsurlarına karşı eyleme geçme hakkı da bulunacak.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, gemi kaptanlarının NATO altyapısına yönelik tehditlerin ciddi sonuçları olacağını anlamaları gerektiğini belirterek, “Olası gemiye çıkma, el koyma ve tutuklama gibi adımlar atılabilir” dedi.
Rusya’nın gölge filosu suçlanıyor
Baltık Denizi’ndeki sabotajların arkasında Rusya’nın olduğu yönündeki iddialar, zirvede ön plana çıktı. Liderler, Rusya’nın ambargo altındaki petrol ürünlerini taşıyan gemilerine atfen “gölge filo” ifadesini kullandı ve bu filonun deniz ve çevre güvenliğine tehdit oluşturduğunu belirtti.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya’nın sabotaj faaliyetlerine karşı NATO ülkelerinin adım atmayı sürdüreceğini ve mevcut yaptırımların genişletilebileceğini ifade etti. Sabotaj iddialarını reddeden Rusya ise konuya ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı.
Sabotajların artışı ve altyapının önemi
Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşın ardından Baltık Denizi’ndeki elektrik ve iletişim kabloları ile doğalgaz boru hatları sık sık hedef alınmaya başladı. Son iki ayda Litvanya-İsveç ve Almanya-Finlandiya arasındaki kablolara yönelik sabotajlar gerçekleşti. Finlandiya ile Estonya arasındaki Estlink 2 elektrik kablosu ve dört iletişim kablosunun zarar görmesi dikkat çekti. Finlandiya polisi, olayla bağlantılı olduğu düşünülen Rus petrolü taşıyan bir tankeri inceleme altına aldı.
NATO Genel Sekreteri Rutte, denizaltı altyapısının korunmasının sadece enerji tedariki için değil, aynı zamanda internet trafiği ve finansal işlemler açısından da hayati önemde olduğunu belirtti. Rutte, “1,3 milyon kilometre uzunluğundaki denizaltı kabloları her gün 10 trilyon dolar değerindeki finansal işlemleri güvence altına alıyor” dedi.
Caydırıcılık vurgusu
Operasyon, NATO’nun tüm operasyonlarının planlanmasından sorumlu Müttefik Harekât Komutanlığı tarafından yönetilecek. NATO’nun en üst düzey askeri yetkilisi General Christopher G. Cavoli, Baltık Nöbeti’nin caydırıcılık sağlayacağını ve istikrarsızlaştırıcı eylemlere karşı bir yanıt niteliği taşıyacağını söyledi.
Cavoli, “Bu operasyon, NATO’nun bu tür tehditlere hızla yanıt verebilme kapasitesini ve ittifakın birliğini gösterecektir” diye konuştu.
Ortak bildiri: Kararlı karşılık mesajı
Zirve sonrasında yayımlanan ortak bildiride, sabotaj girişimlerini caydırmak ve bu tür girişimlere karşı kararlı bir şekilde karşılık vermek için NATO’nun hazır olduğu ifade edildi. Ayrıca, denizaltı altyapısını koruma ve dayanıklılığı artırma konusunda ülkelerin bireysel ve ortak çabalarla hareket edeceği belirtildi.
Sabotajlara karşı daha sıkı yaptırımların uygulanacağı, zarara neden olan tarafların hesap verebilirliğinin sağlanması için adımlar atılacağı vurgulandı. Baltık Denizi’ndeki altyapının korunması, NATO’nun bölgedeki önceliklerinden biri olmaya devam edecek.
BBC