Üretimde yapılan kesintilere rağmen demir cevherinde arz fazlalığı bekleniyor
Daralan talep nedeniyle, dünya çelik üreticileri geçen yılın üçüncü çeyreğinden itibaren üretimlerinde kesintiye gitti. Bu yıl da devam etmesi beklenen kesintiler nedeniyle dünya çelik üretiminin geçen yıla göre yüzde 5 civarında azalacağı, bunun sonucunda da dünya demir cevheri talebinin 80 milyon ton eksileceği tahmin ediliyor.
Arz cephesinde ise üç büyük demir madencisi, pazarı kendi lehine çevirmek için toplamda yüzde 10 civarında üretim kesintisi planladığını açıkladı. Bu yıl Rio Tinto 17 milyon ton, Vale 30 milyon ton, BHP Billiton 15 milyon ton üretimlerinde kesinti yapacak. Diğer üreticiler ile birlikte toplam üretim kaybının 72 milyon ton civarında olması bekleniyor.
Demir cevherinde spot ve kontrat fiyatları arasındaki fark kapanıyor. Fiyatların düştüğü seviye ise üreticiler için halen yeterince kârlı. Bu nedenle ekonomik durum daha kötüye gitse de demir cevheri üretiminde ilave bir kesinti beklenmiyor. Kesintilere rağmen 2009 yılında talebe nazaran önemli miktarda demir cevheri arz fazlası oluşacağına inanılıyor.
Çin’in ham çelik üretimi hız kesti
Çelik fabrikalarının eylül ayında aldığı kısıtlama kararı nedeniyle Çin Demir Çelik Birliği ekim ayı sonu itibariyle 2008 yılı ham çelik üretim tahminini 520-540 milyon tondan 500 milyon tona indirdi. Navlun fiyatlarının lokomotifi olan Çin konut inşaatının 2009 yılında yüzde 29 azalacağı tahmin ediliyor. Bu durumun çelik üretimini olumsuz etkileyeceği aşikâr. Çinli endüstri uzmanları tarafından 2009 yılında çelik üretiminde 2008 yılına göre sadece yüzde 4’lük bir artış olacağı tahmin ediliyor.
Çin’in demir rezervleri eriyor ama yeterince hızlı değil
Çelik fabrikalarının ithalatlarını kısmaları ve bunun yerine stoklardan ham madde kullanmaları nedeniyle Çin’in 19 büyük limanındaki demir cevheri stoklarının kasım ayında kaydedilen rekor seviyesinden yüzde 23 civarında azaldığı Umetal Research Center tarafından açıklandı. Araştırma merkezinin ocak 2009 ayı ortasında açıkladığı bilgilere göre stoklar 74 milyon tonluk rekor seviyeden 57 milyon tona geriledi. Ancak yine de bu miktar geçen yıl aynı döneme göre 8 mt daha yüksek.Çin endüstri ve enformasyon bakanının Çin Demir ve Çelik Birliği (CISA) verilerine dayanarak yaptığı açıklamaya göre ise Çin’in demir cevheri rezervleri mart sonuna kadar yeterli. Stokların yıllık demir cevheri yıllık kontrat görüşmeleri sona ermeden hızlı bir şekilde azalması zor görünüyor.
Çin demir ithalatı aralık ayında sürpriz bir şekilde yüksek çıktı
Çin’in 2008 toplam demir ithalatı bir önceki yıldan yaklaşık yüzde 16 daha fazla olarak 443,56 mt’ye ulaştı. Ülkenin bu yıl daha ucuza mal olacağı için iç üretim yerine çoğunlukla ithal demir cevheri kullanımı tercih edileceği düşünülüyor. Yüzde 55’i Avustralya’dan, yüzde 25’i Brezilya’dan yüzde 20’si Hindistan’dan gerçekleşmeye aday 2009 yıllık ithalat miktarında yüzde dört civarında artış olması bekleniyor.
Demir cevheri yıllık kontrat görüşmeleri başladı
Baoshan Demir ve Çelik Grubu’nun önderliğindeki Çin çelik fabrikaları dünyanın üç büyük demir cevheri üreticisi ile kontrat fiyat görüşmelerine başladı. Çin tarafı görüşmelerde yıllık tek bir fiyat belirlenmesi için çaba sarf ediyor, daha önce üçer aylık dönemler baz alınarak fiyat belirlenmesi fikrinden vazgeçildiği belirtiliyor. Görüşmelerdeki ana talebi, yeni kontratın Çin mali yılına da denk gelen 1 Ocak’tan geçerli olması ve Çin çelik fabrikalarının yüzde 40 indirim talebinde bulunması bekleniyor. Bu yılki “benchmark” demir cevheri kontrat fiyat görüşmelerinde 2007’de üzerinde anlaşılan fiyatın esas alınması da talepler arasında. Son dönemde hükümetin açıkladığı teşvik paketinin etkisi, genel büyüme eğilimi sonucunda Çin’in hammadde talebinin tekrar artma meyline girmesi sebebiyle kontrat fiyatlarında beklenen düşüş tahmin edilen oranlar kadar yüksek olmayabilir.
Yılın ikinci yarısı için beklentiler daha olumlu
Kuru yük piyasasının çıkışı 2003 yılından bu yana esas olarak Çin’in hammadde alımlarına bağımlı. Dolayısıyla demir cevheri kontrat fiyatlarının belirlenmesi piyasa açısından son derece önemli. Görüşmelerin uzlaşmayla sonuçlanması ve dünya ekonomisinin de toparlanma sürecine girmesi durumunda yılın ikinci yarısında piyasanın iyileşme sürecine girme ihtimali olduğunu düşünüyoruz.
