Çin’in özellikle demir cevheri olmak üzere hammadde iştahına ve yeni inşa gemi teslimlerinin gerçekleşme hızına endeksli olan kuru yük piyasası, her iki cepheden gelen olumsuz haberlerle ağustos ayını sıkıntılı geçiriyor. Ayın başında 3350 puan olan Baltık Dry Endeks (BDI) ayın ilk üç haftasında yüzde 26’nın üzerinde gerileyerek geçen ekim ayından sonraki en keskin düşüşünü yaşadı. Ancak yinede 34. hafta sonunda endeks aralık ayında taban yaptığı seviyeden neredeyse dört kat daha yüksek.
BDI’yı en fazla etkileyen Çin demir-çelik sektöründe yaşanan gelişmeler yılın üçüncü çeyreği için olumlu değil. Yılın ilk yedi ayında Çin demir cevheri ithalatı geçen yıla göre yüzde 31 arttı ama artık Çin’in demir cevheri stoklama faaliyetini yavaşlatması bekleniyor. Çünkü Çin limanlarındaki demir cevheri stokları iki ay yeterli olabilecek seviyede ve hazirandan beri yükselen çelik fiyatları ağustos ayının ikinci yarısında ilk kez düştü. Çelik fiyatları ile birlikte son dönemde çok fazla yükselen demir cevheri fiyatları da düşüşe geçti. Bu durumu geçen aylarda süregelen aşırı çelik üretiminin sonuçları görülmeye başlanması olarak açıklayabiliriz. Çin çelik fabrikalarının demir cevheri alımlarını durdurarak stoklarını kullanmaya başladığı anlaşılıyor. Yükselen demir cevheri fiyatları ülkenin yerel cevher üretiminin de artmasına neden oldu. Bu husus da Çin ham madde ithalatını yavaşlatan önemli bir faktör.
Eylülden bu yana temmuz ayında ilk kez dünya ham çelik üretimi 100 milyon tonun üzerine çıktı
Dünya çelik pazarına bakacak olursak, Dünya Çelik Birliği 66 üye ülkenin raporlarına dayanarak temmuz ayı ham çelik üretimini 103,9 milyon ton olarak açıkladı. Bu miktar geçen sene aynı döneme göre yüzde 11,1 daha az olmasına rağmen bu yılın en yüksek rakamı ve eylül ayından bu yana ilk kez dünya ham çelik üretimi 100 milyon tonun üzerine çıkmış oldu.
Çin, Hindistan ve İran hariç, başta ABD olmak üzere diğer bütün önemli çelik üretici ülkelerin temmuz ayı üretim rakamları geçen seneye göre düştü ama Çin, Japonya, Almanya, ABD, Brezilya, Türkiye, Rusya ve Ukrayna bu yılın en yüksek üretim miktarlarını gerçekleştirdi.
Çin ham çelik üretimi temmuz ayında rekor kırdı
50.7 milyon tonluk üretimle Çin ilk defa aylık üretimde 50 milyon tonun üzerine çıktı, böylelikle neredeyse dünya toplam ham çelik üretiminin yarısını gerçekleştirmiş oldu. Nisan ayından bu yana dünya çapındaki üretimle birlikte Çin’in ham çelik üretimi de sürekli olarak artıyor. Nisan – temmuz döneminde iç pazardaki çelik mamul fiyatlarındaki artış ve alınan çok miktarda sipariş çelik fabrikalarının üretimlerini artırmalarına neden oldu. Fiyatlardaki gevşeme nedeniyle ağustos ayı çelik üretiminin yine yüksek miktarda olup olmayacağı şüpheli.
Yeni inşa gemi teslimlerinde tempo yılın ikinci yarısında daha yüksek
Diğer yandan armatörler tarafından eski gemilerin hurdaya çıkarılması faaliyetleri devam ediyor ama yılın kalan kısmında yaklaşık 50 milyon dwt kapasitesindeki yeni inşa geminin teslim edilecek olması umutları azaltıyor.
Umutlar dördüncü çeyreğe kaldı
Özetle piyasada yılın üçüncü çeyreği için olumlu bir beklenti yok. Dördüncü çeyrekte ise küresel ekonominin genel olarak toparlanma sürecine girmesi beklentisi ile Çin dışındaki bölgelerde, özellikle Avrupa’da olmak üzere ticari faaliyetlerde bir canlanma görülebileceği düşüncesindeyiz.
