Petrol fiyatlarının dünya piyasalarında 100 dolar seviyesinin üzerinde seyretmesi ve Türk lirasının son dönemdeki değer kaybı nedeniyle Botaş’ın maliyetlerinin yüzde 15-20 arasında arttığını belirten sektör yetkilileri, artan enerji maliyetlerinin ne kadarının tüketiciye yansıtılacağına hükümetin bugünlerde karar vereceğini kaydettiler. EPDK, üçer aylık dönemler itibariyle enerji fiyatlarındaki tarifeleri açıklıyor. Bu kapsamda EPDK’nın elektrik toptan ve perakende satış fiyatlarındaki değişimi, Botaş’ın ise doğalgaz fiyatlarını 1 Ekim’e kadar açıklaması gerekiyor. Ancak, yetkililer Hazine’nin henüz bu konuda değerlendirmesinin tamamlanmadığını ve bu nedenle TETAŞ ve elektrik dağıtım şirketleri tarafından EPDK’ya tarife önerisini bildirmediğini söylediler. Hükümet, bütçedeki gelir performansının iyi seyretmesinden dolayı yaklaşık 3 yıldır doğalgaz fiyatlarında artış yapmadı.
Enerji yetkilileri, Botaş’ın maliyetlerinde yüzde 15-20 oranındaki artıştan ve özellikle döviz kurunun yükselmesinden dolayı tüketici fiyatlarında yüzde 6-8 arasında bir artış gerektiğini belirtiyorlar. Ancak sektör yetkilileri, böylesi bir zam yapılması halinde Türkiye’nin uluslararası rekabet gücünün olumsuz etkilemesinin yanı sıra doğalgaz talebinin azalarak al ya da öde riskinin daha da artacağını kaydediyorlar. Maliyet bazlı fiyatlandırma sisteminden sorumlu olan Hazine, yaptığı hesaplamaları KİT’ler ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile geçen ay paylaşmasına rağmen, TETAŞ, Hazine’den zam ihtiyacı konusunda onay alamadığı için EPDK’ya başvurmamıştı. Konuyla ilgili bir değerlendirme yapan özel sektör temsilcisi ise, Bunun sonucu olarak ya HES’lerden üretilen elektrik miktarını artıracaklar ya da doğalgaz santrallerinden daha pahalıya elektrik üretilecek. Devletin 3. ve 4. çeyrekteki maliyetleri enerji fiyatlarına yansıtması halinde en az yüzde 15’lik bir artış söz konusu olmalı. Ancak prosedürel olarak bu işin 1 Ekim’e yetişmesi zor görünüyor” değerlendirmesinde bulundu.
Dünya ile makas artıyor
Elektrik fiyatlarının 1 Ekim’den daha sonraki bir tarihte açıklanabileceğini belirten yetkililer, konunun Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından değerlendirilmesinin beklendiğini belirtiyor. BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, dünya fiyatları ile iç piyasadaki enerji fiyatları arasındaki makasın son bir yılda artmaya devam ettiğini ve hükümetin bütçedeki iyi performansla aradaki farkı sübvanse ettiğini belirterek, “Eğer elektrik ve doğalgaz fiyatlarına yüzde 10’un biraz üzerinde bir zam yapılırsa bunun yıllık TÜFE’ye etkisi yaklaşık 1 puan olacaktır” dedi. Altuğ, TCMB’nin eylül ikinci dönem beklenti anketindeki yüzde 7.3’lük beklentiye karşılık, kendilerinin yıl sonu TÜFE beklentisinin yüzde 8.7 olduğunu belirtti.
