Birleşik Krallık’ın sualtı harekât yeteneklerinde yeni bir safhaya geçildi. Kraliyet Donanması, Devonport Deniz Üssü’nde düzenlenen törenle ilk Ekstra Büyük İnsansız Sualtı Aracı’nı (XLUUV) resmen tanıttı. “XV Excalibur” adı verilen bu platform, donanmanın otonom harp sistemleri alanındaki en büyük ve en gelişmiş denemesi olarak dikkat çekiyor.
12 metre boyunda, 19 ton deplasmanında ve 2 metre genişliğindeki Excalibur, üç yıl süren Cetus Projesi kapsamında geliştirildi. Kraliyet Donanması tarafından bugüne kadar test edilen en büyük insansız sualtı aracı olma özelliğini taşıyan platform, 200’den fazla konuğun katılımıyla icra edilen resmî bir adlandırma töreninde kamuoyuna sunuldu. Törene, Donanma Geliştirme Direktörü Tümamiral James Parkin ve AUKUS işbirliğine taraf ülkelerin temsilcileri de iştirak etti.
Sualtı harp yeteneğinin deneysel safhası olarak konumlandırılan Excalibur, önümüzdeki 2 yıl boyunca kıyıdan ve açık denizden yürütülecek liman kabul testleri (HATs) ve deniz kabul testleri (SATs) ile kapsamlı bir şekilde sınanacak. Bu süreçte toplanacak veriler, Kraliyet Donanması’nın büyük hacimli insansız sualtı sistemlerine dair taktik, teknik ve operasyonel anlayışını derinleştirmeyi hedefliyor.
Geliştirme ve inşa faaliyetleri, Plymouth merkezli deniz savunma mühendisliği firması MSubs tarafından yürütülen Excalibur, özellikle İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (ISR) görevlerinde kullanılmak üzere tasarlandı. Donanmanın gelecekteki karma filo konsepti doğrultusunda, insanlı ve insansız platformların müşterek harekât kabiliyetlerini artırmaya yönelik bir gösterim vasıtası olacak. Ancak bu araç, doğrudan operasyonel görevlerde yer almayacak.
Donanma adına konuşan Su Altı Muharebe Kabiliyeti Başkan Yardımcısı Komodor Marcus Rose, Excalibur’un adlandırılmasının yalnızca sembolik bir hamle olmadığını vurguladı:
“Bu boyutta bir insansız sistemin deniz ortamında nasıl çalışabileceğine dair anlayışımızı hızla artırmamıza katkı sağlayacak. Excalibur, donanmamız için belirleyici bir eşiği temsil ediyor.”
Tümamiral Parkin ise karma filo yapılarının test edilmesinde uygulamalı deneyimin önemine dikkat çekerek, “Otonomiye ve ölçeklenebilirliğe giden bu yolculukta, Excalibur bize hem teknolojik hem de operasyonel sınamaları yerinde görme ve değerlendirme imkânı sunacak,” ifadelerini kullandı.
Kraliyet Donanması bünyesinde Yenilikçi Yetenekler ve Teknolojiler Ofisi tarafından yönetilen Filo Deneysel Birliği’ne dâhil edilecek olan Excalibur, yüzey unsuru XV Patrick Blackett ile birlikte çalışacak. Bu birlik, donanmanın ileri teknoloji test faaliyetlerinin ön saflarında yer alıyor.
Adını Britanya mitolojisindeki efsanevi kılıçtan alan Excalibur, aynı zamanda 1950’ler ve 1960’larda test edilen yüksek süratli deneysel bir denizaltıya da saygı duruşu niteliği taşıyor. Kraliyet Donanması için hem tarihî bir hatırlatma hem de gelecek vizyonunun simgesi olan Excalibur, sualtı savaş alanında otonominin potansiyelini keşfetme yolunda atılmış stratejik bir adım olarak görülüyor.
