Etem Hamdi Tem, Milli Mücadele’nin başlarında Mustafa Kemal Atatürk’ün yanındaki tek fotoğraf makinesi sahibi yedek subaydı. 1921 yılından Atatürk’ün aramızdan ayrılışına, 10 Kasım 1938’e kadar, tarihi, yeri belli 700’e yakın fotoğraf, bir kısmı Kurtuluş Savaşı’na ait 800 metre sinema filmi çekti. Etem Tem, kendi ifadesiyle “Elli yıl, yüz yıl ve daha ileride dünyaya gelecek Türk çocuğu, ‘bu devletin kurucusu Atatürk işte budur’ diyebilsin” diye, fotoğrafları ile Atatürk’ün yanında bulunduğu sürece tanık olduğu olaylara dair notlarından bir arşiv oluşturdu.
Bu çok değerli hazine bugün, Yeditepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tülay Âlim Baran tarafından yapılan titiz çalışma sonucunda kitap haline getirildi.
Etem Tem, Kurtuluş Savaşı sırasında her biri tarihe tanıklık etmiş çok sayıda fotoğraf çekti ancak özellikle, Büyük Taarruz sırasında Kocatepe’de çektiği, Mustafa Kemal’in başparmağının dudaklarının arasında olduğu fotoğrafıyla hafızalara kazındı.
Fotoğrafla birlikte anılarına da şu notu düştü, “Sade bir asker esvabı, teklifsiz bir tavır, çevik bir vücut çizgisi, sonra bütün vukuatı içinde doğurup içinde yoğuran o baş, o harikulade insan kafası… Resme bir defa daha bakınız. Hiçbir milletin bu alelade fotoğrafından daha güzel kurtuluş abidesi yoktur…”
Fotoğrafların bir kısmı yangında yok oldu
Etem Tem, büyük bir fotoğraf arşivine sahipti ancak, elindeki hazineyi çok daha zenginleştirecek olan, bizzat kendisinin Kurtuluş Savaşı sırasında çektiği fotoğrafların bir kısmı ne yazık ki büyük İzmir yangınında, fotoğrafları baskı için bıraktığı dükkânın yanması nedeniyle yok oldu. Elde kalanlar ise eşi tarafından korundu.
100’üncü yılda büyük gurur
“İstiklal Savaşı’nda Gördüklerim ve İşittiklerim” ve “Resimli Anılar” olmak üzere iki başlık altında toplanan anıları kitap haline getiren Prof. Dr. Tülay Âlim Baran, kitaba ilişkin şunları kaydetti, “Bu hatıraların yayınlanması hem Etem Tem’in hizmetine ve arzusuna bir katkıda bulunacak hem de verdiği fotoğraf ve film listesi sayesinde kimin tarafından çekildiği tam belli olmayan bazı fotoğrafların gerçek sanatçısının da ortaya çıkması söz konusu olacaktır. Biz bu hatıraların ve resimlerin öykülerinin gün yüzüne çıkmış olmasına vesile olarak Etem Tem’i daha iyi tanınır bir hale getirebileceğimizi umuyoruz. Etem Bey’in hatıraları yazma amacını oluşturan gelecek kuşakların Mustafa Kemal Atatürk’ü tanıması ve bu savaşın nasıl kazanıldığını anlaması konusunda elinde bulunan fotoğrafların ve anıların şüphesiz ki büyük önemi var. Bu eseri Milli Mücadele’nin başlaması ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasının 100’üncü yılında toplumla buluşturmanın büyük mutluluğunu yaşıyoruz.”
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
