TÜİK'e göre işsizlik oranı mart ayında yüzde 7,9’a gerilerken, DİSK-AR araştırmasına göre “Geniş Tanımlı İşsizlik” oranı yüzde 28,8 ile zirveye yaklaşıyor. Gerçek işsiz sayısı 12 milyona yakın.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart 2025 dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması verilerine göre işsizlik oranı yüzde 7,9’a düştü. Aynı dönemde Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) ise geniş tanımlı işsizliğin yüzde 28,8’e çıkarak son 11 yılın en yüksek seviyelerine yaklaştığını ve 12 milyona dayandığını açıkladı.
TÜİK verilerine göre Mart ayında 15 ve daha yukarı yaştaki işsiz sayısı bir önceki aya göre 65 bin kişi azalarak 2 milyon 807 bine geriledi. Böylece işsizlik oranı 0,3 puanlık düşüşle yüzde 7,9 olarak gerçekleşti. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 6,5, kadınlarda ise yüzde 10,6 olurken, genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı ise bir önceki aya kıyasla 0,1 puan artarak yüzde 15,1'e yükseldi.
Ancak DİSK-AR tarafından TÜİK verileri kullanılarak yapılan hesaplamalar, işsizlikte farklı bir tabloya işaret etti. Kurum, Mart 2025 itibarıyla mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısını 11 milyon 730 bin kişi olarak hesapladı. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 28,8’e ulaştı.
DİSK-AR raporuna göre işsizlik farkı
DİSK-AR raporuna göre, son üç yılın Mart ayları itibarıyla “dar ve geniş tanımlı” işsizlik arasındaki fark büyümeye devam ediyor. 2023 Mart ayında dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 10,1 ve işsiz sayısı 3 milyon 508 bin iken, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 22,4 ve işsiz sayısı 8 milyon 316 bindi. Mart 2024’te dar tanımlı oran yüzde 8,7’ye gerilerken geniş tanımlı oran yüzde 24,4’e çıktı. 2025 Mart ayında ise dar tanımlı işsizlik yüzde 7,9’a inerken, geniş tanımlı oran yüzde 28,8’e yükseldi.
Raporda, son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısı 701 bin kişi azalmış görünse de, geniş tanımlı işsiz sayısının 3 milyon 414 bin kişi arttığı vurgulandı. Geniş tanımlı işsizlik oranlarının pandemi dönemine yaklaştığına dikkat çekilen raporda, geniş tanımlı kadın işsizliğinin yüzde 38,2 olduğu belirtildi.
DİSK-AR’ın analizine göre yaklaşık 5,3 milyon kişi çalışmaya hazır olmasına rağmen çeşitli nedenlerle iş aramaktan vazgeçmiş durumda. Ayrıca her 10 işsizden yalnızca 2’si işsizlik ödeneğinden faydalanabiliyor.
Dar tanımlı işsizlik, yalnızca son dört hafta içinde iş arayan ve iki hafta içinde çalışmaya hazır olan bireyleri kapsarken; geniş tanımlı işsizlik, iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan bireyleri de dahil ederek daha geniş bir tablo sunuyor. Bu nedenle uzmanlar, özellikle ekonomik durgunluk dönemlerinde geniş tanımlı işsizliğin daha gerçekçi bir gösterge olduğunu savunuyor.
TÜİK verileri son 12 yılın en düşük ‘resmî’ işsizlik oranına işaret ederken, DİSK-AR raporu geniş tanımlı işsizliğin hâlâ kriz düzeyinde olduğunu ortaya koyuyor.
