İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası (DTO)’nın Nisan ayı Meclis Toplantısı, 9 Nisan Perşembe günü, Covid-19 salgını nedeniyle ilk defa video konferans yöntemiyle yapıldı. Toplantının ana gündem maddesi Covid-19’un ekonomiye ve sektöre etkileri oldu.
Toplantıda; Şube Yönetim Kurulu, Meslek Komiteleri Başkanları ve üyeler söz alarak kriz konusundaki görüşlerini dile getirip, yaşanmakta olan sorunlara dikkat çekerek çözüm önerileri sundular. Dile getirilen sorunlara yönelik yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, bazı konular üzerindeyse çalışmalar yürüteceklerini belirtti.
Tamer Kıran, Covid-19 salgını ile ilgili olarak eşi benzerine rastlanmamış olağanüstü bir dönemden geçildiğini belirterek, yüz yıldır görülmeyen bir salgın nedeniyle Oda tarihinde bir ilk yaşandığını, Nisan ayı Meclis Toplantısı’nı video konferans yoluyla tertip etmek zorunda kaldıklarını söyledi.
Salgının denizcilik sektörünü etkileyen 3 önemli ayağı bulunduğunu, bunların sağlık, finansal piyasalar ve reel ekonomi olduğunu dile getiren Kıran, Türkiye’nin salgını en başından itibaren yakından izlediğini ve tedbirlerini de süratle aldığını kaydetti. Kıran bu mücadelede, özverili ve fedakar çalışmalarıyla en ön safta yer alan doktor, hemşire ve tüm sağlık çalışanlarına minnet ve şükranlarını sundu.
Denizcilik sektöründe gemilerde, limanlarda ve tersanelerde çalışmalarını sürdüren insanlarımızın da büyük bir teşekkürü hak ettiğini belirten Tamer Kıran, “Bu dönemde salgınla mücadeleden başarıyla çıkılması için ekonomik anlamda ayakta kalmak, toplumsal ihtiyaçların temini ve tedarik zincirinin sürdürülebilirliğinin sağlanması çok önemli bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Dünyada yüklerin yüzde 85’inin taşındığı deniz yolunun payı, salgın sonrası yüzde 90’lara çıktı. İçinden geçtiğimiz kritik günlerde sektörümüzde çalışanlar da çok önemli, hayati görevler ifa ediyorlar. Bu günlerin görünmez kahramanlarına ayrıca teşekkür ediyor, şükranlarımı sunuyorum,” dedi.
İşin finansal boyutunda ise tüm dünyanın el ele vererek bu girdaptan kurtulma mücadelesi içerisinde olduğunu belirten Tamer Kıran, “Şüphesiz salgının hepimizi yakından ilgilendiren boyutu reel ekonomi noktasında. Bu süreçte insan kaynağımızın kaybedilmemesi, işletmelerimizin faaliyetlerini yürütmesi büyük önem taşıyor. Özellikle içinde bulunduğumuz ikinci çeyrekte ekonomik aktivitede çok ciddi bir yavaşlama kaçınılmaz görünüyor. Hem arz hem talep yönlü bir şok yaşıyoruz. Bir taraftan mal ve hizmet üretiminin çok gerilediği bir durum yaşıyor, diğer taraftan temel ihtiyaç ürünleri dışında çok ciddi bir talep düşüşü ile karşılaşıyoruz. Talep olmayınca üretim daha olumsuz etkileniyor, üretim olmayınca gelir kaybı ortaya çıkıyor, gelir kaybı talebi daha da azaltarak bir kısır döngü yaratma riski taşıyor. Bu çerçevede ekonomi politikalarının gelir ve istihdam kaybını önlemeye ve telafiye yönelik atacağı adımlar büyük önem taşıyor,” şeklinde konuştu.
Gelir ve istihdam kaybının önlenmesi ve telafisine yönelik politikaların devamı çok önemli
Çatı örgütü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) koordinasyonunda pandemi krizinin ilk başından itibaren sektörlerin en az hasarı görmesi için çalıştıklarını belirten Tamer Kıran, ekonomi yönetiminin de kriz tedbirlerini belirlediğini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da salgının ekonomik etkilerini azaltmak için Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinin açıklandığını hatırlattı. Kıran, Paketin, dünyanın içinde bulunduğu ekonomik konjonktür dikkate alındığında, birçok kesimin beklediği fevkalade önemli destekler içerdiğini belirtti.
Alınan tedbirler hakkında Meclis üyelerine bilgilendirmede bulunan Kıran, “Özetle verdiğim bu tedbirler, ekonomi yönetimimizin gelir ve istihdam kaybını telafiye yönelik önemli adımlar atmaya başladığını gösteriyor. Salgının seyri konusundaki belirsizlikler nedeniyle dinamik bir süreç ile karşı karşıyayız. Talep koşullarının normalleşme sürecine kadar gelir ve istihdam kaybının önlenmesi ve telafisine yönelik politikaların devamı çok büyük önem taşımaktadır. Bunun ekonomi yönetimi tarafından dikkate alınacağını değerlendiriyorum,” dedi.
Covid-19 krizi önemli değişimleri de beraberinde getirecek
Covid-19 ile ilgili sürecin dinamik bir süreç olduğunu, ne zaman biteceğinin şu an için bilinmemesi nedeniyle zor bir dönemden geçildiğini belirten Kıran, “Sonuçta bu kriz geride kalacak, ekonomiye ilişkin önemli değişimleri de beraberinde getirecek gibi görünüyor. Önümüzdeki dönemde konunun tartışılacak çok sayıda boyutu olacaktır fakat iki husus daha belirginleşiyor gibi görünüyor.
Birincisi, tedarik zincirleri ile ilgili. Dünya ekonomisinin fabrikası gibi imalat sanayi üretiminin yaklaşık yüzde 35’ini gerçekleştiren Çin’in bu durumu koruması çok mümkün olmayabilir. Bu pay azalmaya aday görünüyor. Birçok büyük firmanın alternatif tedarik merkezleri oluşturma gayretini görebiliriz. Çin’de salgının ortaya çıkmasının ardından gördüğümüz gibi ülkemiz birçok sektörde alternatiflerden birisi olabilir. Ticaret yolları ve merkezlerinde değişiklikler ortaya çıkabilir. Hem sektörümüz hem ülkemiz açısından çok iyi izlememiz ve hazırlık yapmamız gereken bir sürecin içindeyiz.
Firmaların üretim süreçleri ile ilgili diğer bir değişim ise Just-in–time üretim sisteminden (az stokla talep oldukça üretim yapma) just-in–case sistemine (görece daha yüksek stokla çalışıp arz yönlü şoklara hazırlıklı olmak) geçiş şeklinde olabilir. Bu durumun hangi sektörlerde ortaya çıkabileceği lojistik ve taşımacılık anlamında ne tür değişimlere yol açabileceğini de yakından izlememiz gerekiyor,” dedi.
Koster filosunun yenilenmesi için önemli imkânlar sağlıyor
Tamer Kıran, “Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinin Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Amacıyla KOSGEB Tarafından Uygun Koşullarda Finansal Destek Sağlanması Hakkında Karar”ın, 3 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini de belirtti.
23 Nisan’da, TBMM’nin açılışının 100’üncü yıldönümünün ve Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın kutlanacağını belirten Tamer Kıran, “TBMM Başkanı Sayın Mustafa Şentop, 100’üncü yıldönümünü coşkulu bir şekilde kutlamak için tüm Türkiye’yi, 23 Nisan Perşembe akşamı, saat 21.00’da evlerinde ve balkonlarında İstiklal Marşı’nı söylemeye çağırdı. Herkesi bu çağrıya katılmaya davet ediyorum,” dedi.
Tamer Kıran ayrıca, görevini devreden eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan’a sektöre hizmetlerinden dolayı teşekkür ederek, yeni Bakan Adil Karaismailoğlu’na görevinde başarılar diledi.
Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan ise güncel ekonomik gelişmeler hakkında üyeleri bilgilendirdi.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
