Yüksek navlunların etkisiyle son birkaç haftadır fiyatlar hızla artıyor. Çok uzun yıllardır düşük navlunlarla gemilerini çalıştırmak zorunda kalan armatörler, yükselen navlunların etkisiyle yüksek kazançlarını değerlendirmek adına piyasada satılık olan gemilerinin çoğunu ya satıştan çekiyorlar ya da fiyatları sürekli yükseltiyorlar. Bu sebeple son birkaç haftadır satın almak için teklif verdiğiniz gemilere counter teklif geliyorsa şanslısınız demektir. Gemilerini satma konusunda ciddi olan armatörlerden, iyi teknik özellikleri sahip olan gemilere 15-20 alıcı teklif verdiği için kıyasıya rekabet yaşanıyor. SS/DD yakın zamanda geçmiş, BWTS donanımlı Japon inşa capesize tonajındaki gemiler şubat ayında 25,3 milyon dolara satılırken bugünkü markette 28,5 milyon dolara gidiyor.
Ultramax tonajındaki gemiler için de benzer yükselişler görülmekte. Mart başında 2016 Japon ”BULK HERO” gemisi 20,6 milyon dolara satılırken, 3 hafta sonra ”BASIC PORTLAND” gemisi 21,5 milyon dolara satıldı.
10/15 yaş civarı kuru yük gemilerin fiyat artışları modern gemilere kıyasla ‘yüzdesel’ olarak daha fazla arttı. 3 ay önce satılan 2011 Japon inşa 38,000 dwt MV’TURQUOISE OCEAN’ 9 milyon dolara satılırken, mart başında 2011 Japon inşa 38,000 dwt MV’ASAHI MARU’ gemisi 11,57 milyon dolara satıldı. Aralık başında 2010 Japon inşa 32,000 dwt bir gemi 8,3 milyon dolara satılırken bugünkü markette benzer bir gemi geçtiğimiz hafta 10,5 milyon dolara satıldı.
Üç ay evvel 2010 Çin inşa 57,000 dwt MV’EAGLE SRAIT’ supramax gemi 6,7 milyon dolara satılmıştı, bu ay MV’RHL VALESSIA’ supramax gemi 10 milyon dolara satıldı. Yüzdesel olarak Çin inşa gemilerin daha hızlı değer kazandığını fark edeceksiniz. Bunun sebebi market düştüğünde Çin yapımı gemilerin çok hızlı değer kaybetmesidir.
Yukarıda bahsettiğim fiyat artışlarının sürdürülebilirliği konusunda endişelerim var. Devam etmekte olan pandemi sürecinin hâlâ birçok ülkenin ekonomisini olumsuz yönde etkilediğini biliyoruz. Petrol ve commodity fiyatları aşağı yönde harekete başladı. Piyasanın bir süre içinde kendini düzeltmesini bekliyorum. Bildiğiniz gibi Çin Devleti, Çinli kömür alıcılarına Avustralya dışında diğer ülkelerden kömür almaları yönünde baskı yapıyor. Bu alıcılar genelde Güneydoğu Asya’da kömür alabilecekleri diğer yerlere gidiyorlar ve o limanlara da sadece handysize ve supramax tonajındaki gemiler yanaşabiliyor. Hint Okyanusu ve Güneydoğu Asya’daki navlunların Pasifik limanları arasındaki seferler için günlük 30 bin dolarları görmesinin sebebini buna bağlıyorum. Bu durum ne kadar sürdürülebilir konusu tamamen politik bir karar. Çin ve Avustralya arasındaki gerginlik sona erdiğinde daha büyük tonajlı gemiler kömür yüküne giriyor olacaktır ve bu durum handy/supramax gemilerin kazançlarını düşürecektir görüşündeyim.
Genel bir değerlendirme yaptığımızda, dünya genelinde üretimi devam eden tersanelerin yeni inşa kapasitesi, 2008 yılındaki inşa kapasitesinin yarısına düştü. 2020 senesindeki yeni inşa siparişleri son 30 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Geçtiğimiz 4-5 sene yeni inşa siparişleri özellikle kuru yük tonajında çok düşük oldu. Bu nedenle market biraz normale döndüğünde navlunların yükselmesini zaten bekliyorduk. Ancak son zamanlarda yükselen navlun fiyatlarının sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum.
Konteyner gemiler için son 2 aylık dönemde çok sayıda yeni inşa siparişleri rapor edildiğini gördük. Seaspan Corp 4 milyar dolarlık konteyner gemi yeni inşa programı açıkladı. Farklı tonajlarda 32 adet konteyner gemi siparişini (11,800 TEU / 12,200 TEU / 15,000 TEU / 24,000 TEU) Çin ve Kore tersanelerine bölüştürerek imzaladılar. Samsung Tersanesi’nde inşa edilecek olanların dual fuel engine ile olacağı rapor edildi.
2008 Kore inşa 4,506 TEU, MV’CO OSAKA’ gemisi 2 ay önce 20 milyon dolara satılırken, aybaşında 4,200 TEU, 2009 Kore inşa ‘HOBBY HUNTER’ konteyner gemisi 23 milyon dolara satıldı.
Tanker fiyatları ise oldukça düşük seviyelerde devam ediyor. Bizler bu aralar yapılacak tanker yatırımının önümüzdeki birkaç sene yüz güldüreceğini düşünüyoruz.
Ro-Ro ve cruise gemilerin fiyatları hâlâ düşük seviyelerde devam ediyor. Birçok Ro-Ro ve cruise gemi, pandemiden dolayı layup’ta bekliyor. Bu gemilerde son 6 ayda ciddi fırsatlar oldu. Bin odalı, iki bin yolcu kapasiteli 2000’li yıllarda inşa edilmiş ve hatta son 2-3 sene evvel modernize edilmiş 8-10 cruise gemisi hurda fiyatına (yaklaşık 7 milyon dolara) satıldı. Bu gemilerden 5 tanesini toplayıp Yunanistan’da layup’a geçen Yunan armatör şu anda gemilerin beherine 40 milyon dolar istiyor. Çok sayıda cruise gemi de hurdaya çıktı. Pandemiden dolayı cruise seferleri tamamen dururken, işletmeciler yüksek ‘running costs’ sebebiyle yaşlı gemileri elden çıkartmayı seçti. Bugün hâlâ düşük fiyatlı cruise gemiler bulunabilir ancak kondisyonları ilk satılanlar kadar iyi durumda değil.
Yeni inşalar
Capesize: Anglo American, SWS Tersanesi’ne 4 adet 190,000 dwt gemi siparişi verdi. 2023 yılında teslim edilecek olan gemilerin her birinin kontrat fiyatı 60 milyon dolar civarındadır.
Kuru yük: Bu segmentte de yeni inşalar da rapor edilmeye başlandı. Çin’de 4 adet firm 210,000 dwt, C-LNG dual fue,l newcastlemax beheri 68 milyon dolardan sipariş verildi. SWS Tersanesi’nde inşası devam eden ve 2021 yılı içinde teslim edilecek olan 2 adet newcastlemax beheri 52 milyon dolardan satıldı.
Konteyner: Seaspan, Yangzijiang Tersanesi’ne 4+4 opsiyonlu 12,000 TEU gemi siparişi verdi. Gemiler 2023 yılında teslim edilecek.
Cido Shipping, Hyundai H.I. Tersanesi’ne 4 adet 15,900 TEU gemi siparişi verdi. 2023 yılının kasım ayından önce teslim edilecek olan gemilerin her birinin kontrat fiyatı 126 milyon dolar.
Chartworld, New Times Tersanesi’ne 4 adet 13,000 TEU gemi siparişi verdi. 2023-2024 yıllarında teslim edilecek olan gemilerin her birinin kontrat fiyatı 105 milyon dolar.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
