Haziran ayında FOMC toplantısında 28 yılın ardından ilk kez 75 baz puan faiz artırımına giden Amerikan Merkez Bankası (Fed), temmuz toplantısında da politika faizini 75 baz puan artırdı ve eylül ayında atacağı adımları, ABD’de açıklanan verilere göre belirleyeceğinin de sinyalini verdi Enflasyonla
Parasal sıkılaşma mesajları art arda geldi
Fed ve diğer küresel merkez bankaları, pandemiden çıkışta hem mali hem de parasal anlamda piyasalara destek verdi. Uygulanan parasal genişleme politikaları nedeniyle oluşan enflasyon baskıları başta Fed olmak üzere, Avrupa Merkez Bankası (ECB), tarafından da parasal sıkılaşma mesajlarının verilmesine neden oldu.
Teknik resesyon piyasalarda kabul görüyor mu?
İki çeyrek üst üste ekonomik küçülme yaşanması haline resesyon deniyor. Amerikan ekonomisi de yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,6 küçülmüş, ikinci çeyrekte ise yüzde 0,9 daralarak teknik olarak resesyona girmişti. Temmuz ayı ISM imalat sanayi PMI 52,8 geldi ve piyasa okuyucuları tarafından teknik resesyonun ardından 3’üncü çeyrek için pozitif bir başlangıç olarak yorumlandı. Açıklanan veri zayıflamanın olduğunu fakat beklenen kadar gelmediğini gösterirken Fed’in ekonomik adımlarını da destekler göründü.
Biden ekonomi yönetimine destek verdi
Fed, ekonomiyi kontrollü bir biçimde yavaşlatmayı isterken ABD Başkanı Joe Biden da teknik olarak resesyona giren ABD ekonomisi ile ilgili açıklama yaptı ve “Merkez bankası enflasyonu indirmeye çalışırken büyümenin yavaşlaması sürpriz değil.” diyerek ekonomi yönetimine destek verdi.
Yumuşak iniş mümkün mü?
Yapılan araştırmalarda, Fed’in son 60 yılda 11 parasal sıkılaştırma dönemi yaşadığı ve bunun 7’sinin ‘yumuşak inişe yakın’ bir şekilde sonuçlandığı ifade ediliyor. Fed Eski Başkan Yardımcısı ve Princeton Üniversitesi Ekonomi Profesörü Alan Blinder’ın yaptığı araştırma da ‘mükemmel yumuşak inişin’ sadece 1994-1995 dönemindeki faiz artırımlarının ardından başarıldığını vurguluyor. Fed Başkanı Jerome Powell ise Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde ve İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey ile birlikte “2022’de Merkez Bankacılığı” adlı panelde yaptığı açıklamada, ABD ekonomisinin güçlü olduğunu, ancak faiz artışlarının büyümeyi yavaşlatacağını söyledi. Powell, “yumuşak iniş mümkün ama zorlu olacak.” dedi. Fed başkanı ayrıca resesyon olmadan faiz artırmayı hedeflerken bankanın bunu başarabileceğini de ifade etti. ECB Başkanı Lagarde ise düşük enflasyon dönemine geri dönülmeyeceğinin altını çizdi.
ABD’de tarım dışı istihdam beklentilerin iki katını aştı
Fed’in atacağı adımlarda göz önünde bulunduracağı öngörülen ABD’de tarım dışı istihdam verileri, beklentilerin oldukça üzerinde geldi. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu’ndan yapılan açıklamaya göre temmuz ayında tarım dışı istihdam 528 bin arttı. Amerikan ekonomisi temmuz ayında beklentilerin iki katı düzeyinde kişiyi, tarım dışı sektörlerde istihdam etmeyi başardı ve ABD ekonomisinin alt yapısının hâlâ çok güçlü olduğunu gösterdi. İstihdam verisi Amerika’da resesyon ihtimalinin azalıp azalmadığına yönelik en büyük kanıt olarak görüldü. Özellikle de Powell ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın istihdama işaret eden resesyon açıklamalarından sonra pozitif görünümdeki bir istihdam verisi, ekonominin resesyonda olmadığına dair güçlü bir kanıt sundu. Fed’in açıklanan verilerle birlikte faiz artırımı konusunda da elinin rahatlayacağı gelen öngörüler arasında yer aldı. Piyasa oyuncuları ise şimdi resesyon ihtimalini daha düşük oranlardan fiyatlıyor ve piyasa üzerindeki baskı gün geçtikçe azalıyor. Powell, istihdam verilerinin pozitif görünmesi sebebiyle resesyona inanmadığını söylerken “Ekonomide çalışan yerler var.” açıklamasını yapmış, Yellen ise ekonominin geniş tabanlı zayıflama göstermediğini ifade ederek hanehalkı maliyesi güçlü kalmaya devam ediyor, tüketiciler harcama yapıyor ve işletmeler büyüyor.” değerlendirmesinde bulunmuştu. Gelen güçlü istihdam verisi sonuçları, Powell ve Yellen’dan gelen açıklamaları destekler nitelikte oldu.
ABD’de enflasyon verisi beklentilerin altında kaldı
Ağustos ayının en önemli verisi olan ABD temmuz ayı enflasyon verisi, yüzde 8,5’e geriledi. Enerji fiyatlarının enflasyon baskısı üzerindeki etkisi aşağı yönde oldu. Uzmanlar alt kalemlerde yer alan detaylara bakıldığında, Amerika’da henüz enflasyonist baskıların tam anlamıyla geride kaldığını söylemek için erken olduğunu düşünüyor. Yatırımcılar Fed’in sene sonuna kadar faiz artıracağını büyük ölçüde fiyatlamış durumda. Piyasada ve yatırımcıda, gelecek yıl bankanın ne yapacağına dair ise soru işaretleri mevcut. Fed’in 2024 yılına kadar faiz artırımına devam edip, uzun bir süre faizleri yüksek tutacağına dair görüşler de hâkim.
Enflasyonla mücadeleden vazgeçilmiyor
Küresel piyasalarda resesyon endişeleri ve enflasyonist baskıların seyri devam ediyor. Ekonomilerin önümüzdeki bir yıl boyunca yavaşlama göstermesi beklenirken bu durum enflasyonda bir miktar düşüş gösterebilir. Merkez bankalarının enflasyonda yaşanan düşüşe rağmen hedefledikleri seviyeden uzak olmaları ihtimali, bankalardan yapılan açıklamalara da bakıldığında, ülkelerde resesyon da olsa enflasyonla mücadeleden vazgeçilmeyeceğinin göstergesi olarak görülüyor.
Bu haberin/makalenin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmeden yayımlanamaz. Kaynak gösterilse dahi aktif link verilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayımlayanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
