Dört yıl sonra dünyadaki mevcut tüm kuru yük filolarının yüzde 51’i yeni inşalardan oluşacak
Dünya kuru yük filosu yeni inşa anlamında mercek altına alındığında, 2012 yılında filonun yüzde 51 oranında yenilenmiş olacağı görülüyor. 2008 içerisinde kuru yük filosunda meydana gelecek değişiklikleri belirtmeden önce orta vadeli filo değişikliklerine bir göz atalım.
Dağılım tonaja göre değişiyor
2007 yılı aralık ayı itibariyle 20 000 dwt üstü filo toplam 6 450 adet bulk carrier’dan (~395 dwt) oluşmaktaydı. 2007 yılı sonlanmadan teslim edilmesi beklenen yeni inşa bulk carrier’ların sayısı ise 370 civarındaydı. Dünya kuru yük filosu artışı konusunda en göze çarpan nokta, gemi tonajları arasında eşit bir dağılım görülmemesi. Örneğin, 2011 sonuna kadar handysize (10-39 000 dwt) gemilerde dwt olarak yüzde 22 civarında bir artış oluşacakken, 100-219 999 dwt arasındaki capesize’ların tonajında yüzde 50’lik bir artış meydana gelecek. VLBC’lar (220 000 dwt üzeri) ise yine tonaj olarak hali hazırdaki filonun yaklaşık üç katına çıkacak.
2007 yılında görülen kuru yük gemisi sipariş patlamasında, en çok ilgi gören tonajlar post-panamax ve mini-capesize dizaynları oldu. Bu tonajlara artan ilgi uzun vadede değerlendirildiğinde, Panama Kanalı’nda oluşturulacak genişlemeyle birlikte bu tonaj aralığındaki gemiler için ekstra iş fırsatlarının doğabileceği görülüyor. Örnek olarak, Güney Amerika’nın batı sahiline ve Kuzeydoğu Asya’ya, Kolombiya ve Venezuella’dan taşınan kömür ve Brezilya ile Venezuella’dan taşınan demir madenini gösterebiliriz. Bunun dışında, artacak iş fırsatları arasında Brezilya ve Arjantin’den Güney Afrika’nın batı sahiline ve Asya destinasyonlarına ihraç edilen soya da bulunuyor.
Dönüştürülen tankerler
Dünya filo incelemesini gerçekleştirirken, 2007 yılına ilişkin dikkatimizi çeken başka bir önemli ayrıntı yaklaşık 100 tankerin kuru yük gemisine dönüştürülmesi için farklı ülkelerdeki tersanelere ulaştırılmış ya da dönüşümleri konusunda kesin karar alınmış olması. Bu sayıya VLOC’a dönüştürülen 39 VLCC da dahil. Dünya filosunda çok büyük tonajlı tankerlerin sayı olarak aşırı artışı problem arz etmiyor, çünkü tankerlerin kuru yük gemilerine çevrilmesi kolay. Fakat, çok büyük VLOC’ların hali hazırdaki artan siparişi ve önümüzdeki yıllar itibariyle filoya eklenecekleri düşünüldüğünde, bu segmentte tonaj dengesi açısından olumsuz bir hava doğacağı da yapılan yorumlar arasında.
Tüm bu ayrıntılarla birlikte, 2007 yılında tavan yapan navlunlar, armatörlere gemilerini hurdaya çıkarmama konusunda oldukça ısrarlı bir hava verdi ve bu yüzden 2007 yılı içerisinde scrap için satılan gemilerin sayısı önceki yıllara nazaran azaldı. Geçtiğimiz beş yıl içerisinde hurdaya çıkan kuru yük gemilerinin ortalama yaşı 27 iken, 2007 yılında bu ortalama beş sene yükselerek 32 oldu.
2008’de yaşanacak değişiklikler
2008 yılı içerisinde dünya kuru yük filosuna katılması öngörülen gemilerin sayısı handysize’lar için 119, handymaxlar için 146, panamax’lar için 69, capesize’lar için 55 ve daha büyük tonajlı kuru yük gemileri içinse 12. Yılın başında bu analizleri yaparken dünya kuru yük filosunun yaş durumunu da gözden kaçırmamamız gerek. 2007 itibariyle incelendiğinde, filoda toplam 1 355 adet 1983 ve öncesinde inşa edilmiş gemi bulunduğu görülüyor. Bahsettiğimiz gibi, yeni inşaya ciddi bir talep olmasına ve filo içerisinde oldukça yaşlı gemilerin bulunmasına rağmen, armatörler özellikle 2007 yılında tavana vuran navlunlar nedeniyle gemilerini hurdaya çıkarmamakta oldukça ısrarlıydılar.
Kuru yük yüz güldürecek
Büyüyen filoya karşılık yük hanesinde ne gibi gelişmeler yaşanmakta?
Bu yıl kokkömürü deniz ticaretinde 2007’ye kıyasla yüzde 5,2 civarında bir artış bekleniyor. Bu artışın simgelediği rakam 11,2 milyon ton. Kazan kömüründe öngörülen yüzde 4,2 civarındaki artışın ton olarak karşılığı 25 milyon. Demir cevheri ana ihracatçılarının ise 2008 yılında geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 9’luk bir artışla toplam 845 milyon ton ihracat yapması bekleniyor. Bu da toplam 67,5 milyon tonluk bir artış anlamına geliyor.
Diğer ana kuru yükleri de göz önüne alırsak, 2008 ve 2007 yılları arasındaki toplam ana kuru yük farkının yüzde 5 oranında bir artışla yaklaşık 116 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Bu analizler ışığında tüm verileri karşılaştırdığımız zaman 2008-2007 arasında gemi tonaj artışı 38 Mdwt civarında iken, ana kuru yük deniz ticareti ürün hacim değişikliğinin yaklaşık 116 milyon tonluk bir artışla kendini göstermesi bekleniyor. Bu durumda da yük ve tonaj arasında yine tam bir denge kurulması çok olası gözükmüyor. Dolayısıyla, her ne kadar dünya kuru yük filosunda ciddi artışlar söz konusu olsa da kuru yük gemisi sahiplerinin 2008’de de yüzünün gülmesi bekleniyor.
