Başbakan Ahmet Davutoğlu, partisinin olağan haftalık grup toplantısında yaptığı konuşmada ”Denizcilik sektörüne önemli desteklerimiz olacak. Sektöre özel hazırladığımız iki önemli paketle dışa bağlılığı azaltacağız” dedi
Deniz Ticaret Odası(DTO), Koster Armatörleri Derneği (KOSDER), Armatörler Birliği, Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) başta olmak üzere denizcilik sektörünün tüm paydaşlarının uzun süredir üzerinde çalıştığı Koster filosunun yenilenmesi projesinde hükümet önemli bir adım atarak koster armatörlerine hurda teşviği verilmesini yeni çıkacak torba yasaya ekleme kararı aldı. Ayrıca çıkacak torba yasada ihracata yönelik yeni gemi inşa sanayini geliştirmek için Kredi Garanti Fonu’ndan ilave 1 milyar TL teminat sağlanmasına ilişkin madde de yer alacak.
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Türkiye’nin 2023 hedefleri doğrultusunda yerli gemi inşa sanayini geliştirmek amacıyla önemli adımlar atmaya hazırlandıklarını belirterek sektörün uzun süredir beklediği adımların atılacağı müjdesini verdi.
“Buna göre, filosunu yenilemek amacıyla eski gemisini hurdaya çıkaran işletmelere, geminin hurda değeri kadar ilave bir hibe desteği sağlayacağız. Gemi sanayimizin ihracata yönelik almış olduğu siparişlerin teminat sorununu da kredi garanti fonu kefaletini devreye sokarak çözeceğiz. Bu uygulama ile bir milyar liralık ilave destek sağlayarak, 5 milyar liralık projeye teminat vermiş olacağız.
Bu desteklerle deniz ticaret filomuzu güçlendirmeyi, navlun bağımlılığımızı azaltmayı ve ihracata yönelik gemi inşasını arttırmayı planlıyoruz. Akdeniz ve Karadeniz’de kıyısal taşımacılıkta kullanılan koster tipi gemilerde bir zamanlar ticari hakimiyet kurmuş, çok önemli bir aşamaya gelmiştik. Ancak filomuzdaki 235 adet kosterin yaş ortalaması 28’e yükseldi ve bu gemiler ekonomik ömrünü tamamladı. Denizciliğin kobileri niteliğindeki koster işletmeciliğini teşvik etmek amacıyla, hurda desteği verme kararı aldık.”
Elvan: “Koster filomuzu kısa sürede yenileyeceğiz”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Deniz Ticaret Odaları Konsey Toplantısı’nda konuşan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, ekonomik ömrünü tamamlayan yaşlı kosterlere, birebir hurda teşviki vererek hizmetten çekilmelerini hedeflediklerini kaydetti. Koster sektörünün kısa sürede yeni inşa gemilerle bölgedeki ticari rekabette avantaj sağlayacanı ifade eden Elvan, “ülke savunması için donanmanın rolü neyse ülke ticareti için de filomuzun rolü odur” diyerek sektör temsilcilerine gelecek döneme yönelik umutlu mesajlar verdi.
“Daha önce kara taşıma araçlarında yapılana benzer şekilde Bakanlığımız döner sermayesinden ekonomik ömrünü tamamlamış kosterleri hizmetten birebir hurda teşviki vermek suretiyle çekeceğiz. Bununla ilgili kararımızı aldık. Yasal düzenlemeyle ilgili çalışmalar tamamlandı. Yasal düzenlemeyi yapar yapmaz döner sermayedeki kaynağımızı kullanarak filomuzu yenileme imkanına kavuşacağız
Çalışmalarımız sonunda gördük ki yıllık 7,9 milyar dolar navlun açığı veriyoruz. Yabancı gemilere ödediğimiz 7,9 milyar dolar navlun miktarının azaltılması ve bu navlunun Türk sahipli veya Türk bayraklı gemilere ödenmesi için başlangıçta temel iki destek planlama çıktı. Bunlar ürün olarak ihracata yönelik yeni gemi inşasının teminat sorununu kredi garanti fonu (KGF) kullanılarak çözümü. İkincisi ise yaşlı koster filomuzu hurda teşviki sağlamak suretiyle yenilemektir. KGF teminatının sağlanması için yaptığımız çalışmalar, Hazine Müsteşarlığının vermiş olduğu destekle tamamlanarak uygulanabilir hale gelmiştir. Bu kapsamda kredi garanti fonu ile 1 milyar liralık ilave teminat imkanı verilecektir. Teminatta 1’e 5 kaldıraç kullanılabilecek olduğundan teminat değerinin 5 milyar lirayı bulması beklenmektedir. Planlanan yatırımı düşündüğümüzde veya inşa edilecek olan toplam gemiler için kullanılacak kaynak miktarına baktığımızda ise bu sağlamış olduğunuz 5 milyar liraya ilave olarak 6 milyarlık bir yatırımın gerçekleşmesi söz konusu olacak. Yeni nesil gemiler, platformlar, destek gemileri kredi garanti fonu teminatına öncelikli olarak alınacaktır.”
Yüzde 15 hibe yüzde 15 öz sermaye formülü
Akdeniz’de ülkemizin filo hakimiyetini devam ettirmek üzere koster inşası ve işletmeciliğini desteklemeye karar verdiklerini kaydeden Elvan, geliştirdikleri paketin ayrıntıları konusunda açıklamalarda bulundu. “Hurda bedeli ve teşvik miktarının yüzde 10-15’lik proje yatırımına yönlendirilmesi, yüzde 10-15 öz sermaye ve gemi ipoteği karşılığında, yüzde 70 banka kredisiyle koster filomuzu yenileyebilecek bir modeli sizlerle paylaşıyoruz. Yasal düzenleme meclisten geçtiğinde koster filosunun yenilenmesinin önünde hiçbir engel kalmayacak. İlk etapta hedefimiz çok yaşlı 100 ile 300 koster gemisinin yenilenmesi. Projeye gösterilen ilgi ölçeğinde, benzer modelleri sektörün farklı alanlarına doğru genişletebiliriz.”
Çakır: Tüm koster filosu 5 yılda yenilenebilir
Koster filosunun yenilenmesi konusunda uzun zamandır çalışmalar yürüten Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) Yönetim Kurulu Başkanı ve DTO Meclis Üyesi Salih Zeki Çakır, Başbakan Ahmet Davutoğlu ve UDH Bakanı Lütfi Elvan’ın açıklamalarını büyük memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederek çıkacak yasanın ve yönetmeliğin çerçevesinin çok önemli olduğuna dikkat çekti.
“Denizciliğimizin uzun yıllardır gündeminde olan Koster Yenileme Projesinin bugün geldiği aşama bütün üyelerimiz ve denizcilik camiamız tarafından önemle takip ediliyor. Denizciliğimizin alt yapısı ve KOBİ’si konumunda ve ülke denizciliğimiz için çok önemli bir yere sahip olan koster filo taşımacılığının, Hükümetimizin ve Bakanımız Lütfi Elvan’ın açıklamaları doğrultusunda teşvik kapsamına alınmış olmasını tüm sektör olarak büyük bir memnuniyetle karşıladık. Çıkacak yasanın sektöre faydalı ve kapsamlı olması için çalışmalarımızı daha da artırmalıyız. Koster filosunun yenilenmesi konusunda girişimlerde bulunan başta DTO olmak üzere camiamızın tüm temsilcilerine teşekkür ediyorum.”
2015 sonuna kadar 10 geminin inşasına başlanabilir
Çakır, inşa edilecek gemilerin Türk tersanelerinde inşa edilecek olmasından dolayı mutlu olduklarını kaydederek projenin yerli sanayinin gelişmesine de katkı sağlayacağını ifade etti. “2015 yılı sonuna kadar 10 geminin inşasına başlanacağını düşünüyorum. Filomuzda toplam 700 civarında gemi bulunuyor. Kapasiteleri özellikle 3 bin dwt ile 10 bin dwt arasında olan gemilerin yenilenmesine yönelik olarak düzenlenecek yasanın, yapılacak yatırımların geri dönüşünün kısa sürede gerçekleşmesini sağlayacak. Bu proje özkaynak kullanım oranı doğru belirlenirse 5 yıl gibi kısa bir sürede tamamlanabilir.”
Kıran: Krizdeki tersanelere can suyu olacak
Koster filosu yenileme projesinin krizle boğuşan gemi inşa sanayine can suyu katacağını vurgulayan GİSBİR Başkanı Murat Kıran, toplamda 500 geminin inşasının mümkün olduğunu kaydetti.
”Koster filosunun yenilenme projesi, üzerinde yıllarca çalıştığımız bir konuydu. En büyük tereddütümüz, üzerinde hem idarenin, hem de sektör örgütlerinin ciddi mesai harcadığı bu projenin verimli ve etkin bir şekilde hayata geçirilmemesi. Olumsuzlukların önüne geçilmesi için projenin DTO ve GİSBİR gibi sektör temsilcileriyle koordine edilmesinin, projeyi son derece verimli hale getireceğine inanıyoruz. Netleştirilmesi gereken husus, hurda bedelinin üzerine verilmesi öngörülen teşvik. Bununla yüzde 15 orannıda özkaynak sağlanması hedefleniyor. Bunun tam açılımı belirlendikten ve teknik detaylar paylaşıldıktan sonra daha sağlıklı bir yorum yapabileceğiz. Başta Bakanımız Lütfi Elvan olmak üzere herkese sektörümüz adına şükranlarımı sunuyorum. Proje, sektörümüz için bir can suyu olacak. İyi bir organizasyonla bu 100 geminin toplamda 500 gemiye ulaşacağını tahmin ediyorum. Koster filosumuzun yenilenmesi, ülkemizi Akdeniz ve Karadeniz havzasında navlun konusunda belirleyici ülke haline getirecek ve gelecekte filomuzun dünya krizlerinden etkilenmesinin yolu kapatılmış olacak.”
