Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 2 Nisan’da sosyal medya üzerinden organize edilen alışveriş boykotunun etkilerine dair dikkât çekici bir analiz yayımladı. Banka ve kredi kartı harcamalarını temel alan çalışmaya göre, boykot çağrısının etkisi özellikle büyükşehirlerde hissedildi.
Mukaddes Merve Dündar ve Gülbin Şahinbeyoğlu tarafından hazırlanan araştırmada, 2 Nisan haftasında kartlı harcama adetleri, yılın ilk üç ayı ortalamasının yaklaşık yüzde 10 gerisinde kaldı. Bu oran market ve AVM işlemlerinde yüzde 12,2 seviyesinde gerçekleşti. TEPAV analizinde, “2 Nisan günü toplam harcamalarda bir önceki ve bir sonraki güne göre yüzde 13’lük bir düşüş görüldü. Bu düşüş 2023 yılının aynı dönemindeki eğilimle karşılaştırıldığında anlamlı bir fark ortaya koyuyor,” ifadeleri yer aldı.
TEPAV’ın yayımladığı çalışmada, “Günlük bazda yayımlanan FAST işlem verilerinin ise 2 Nisan 2025 tarihli işlemlere odaklı bir karşılaştırma olanağı sundu belirtidi. Raporda, FAST verilerinin kartlı harcama verileri ile yapılan analizi tamamlayıcı nitelikte olduğu vurgulandı,” ifadelerine yer verildi. Araştırmada, 2 Nisan 2024 Salı günü yapılan kartlı harcamaların, önceki haftaların salı günleri ile kıyaslandığı belirtildi.
Boykotun dijital hâlinde sert düşüş
Çalışmaya göre, FAST transferleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 37,7 oranında azaldı. Elektronik ticarette bu düşüş yüzde 58,7 seviyesine ulaştı. Şubat ve mart aylarının ilk iş günleriyle kıyaslandığında da yüzde 10’un üzerinde bir gerileme tespit edildi. 4 Nisan 2025 haftasında kredi kartı kullanımında gözle görülür bir azalma yaşandı; buna göre, günlük ortalama işlem adedi 43,2 milyon olarak kaydedilirken, harcama tutarı 45,9 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.
Analizde, “2 Nisan boykot gününü içeren haftada kartlı harcamaların işlem adedi, ilk üç ayın ortalamasının yaklaşık yüzde 10 altındadır. Market ve alışveriş merkezleri işlemlerinde bu oran yüzde 12,2’ye çıkmaktadır,” denildi.
TEPAV tarafından, araştırmaya dair “kredi kartı ve banka kartı harcamaları ile FAST transferlerinde gözlemlenen düşüşler, alışveriş boykot eyleminin yalnızca bir sosyal medya kampanyası olmadığını, ölçülebilir ekonomik etkiler yaratabileceğini göstermektedir,” açıklaması yapıldı.
