500 mark üzerinden gülümseyen kadın kim?

MDN İstanbul

52 yaşındaydı… 1699’da, yanına 21 yaşındaki kızını da alarak yola çıktı… Ticari bir gemiyle Amsterdam’dan, bir Hollanda sömürgesi olan Surinam’a tam üç ay süren oldukça masraflı bir yolculuktu bu. Yolculuğun kendisi için tek amacı, Surinam’daki egzotik bitkileri ve özellikle böcekleri incelemek, resmetmekti. Ressam olan üvey babasıyla baskı aletleri ve boyalar içinde geçen çocukluğunun da etkisiyle, yaşamı evinde beslediği böcekleri izleyerek ve onların yaşamını resmederek geçti. Metamorfozun aşamalarını inceleyen ve belgeleyen ilk kadındı. Daha 13 yaşında ipekböcekleriyle yaptığı çalışmaların sonucunda, metamorfoz üzerine ilk resim serisini tamamladı.
Döneminde başka hiçbir kadın, yanında bir erkek olmadan bu kadar uzun bir yolculuğa çıkmaya asla cesaret edemezdi. Kendisi daima farklı yaşamıştı. Başından iki evlilik geçmesine rağmen, kendi ayakları üzerinde durmaktan asla vazgeçmedi, kendi işini yapmayı sürdürdü ve bilimsel çalışmalarını kendi finanse etti. Sadece çok masraflı olan Surinam yolculuğu için, Amsterdam’daki dostları ona gereken maddi desteği sağladılar.
Surinam’da tam iki yıl kaldı. Yüzlerce böceğin yaşam evrelerini ve etraflarındaki bitkileri ayrı ayrı resmetti ve bu canlıları yerel adlarıyla kaydetti. Yakalandığı sıtma hastalığı yüzünden resimleriyle, hatırı sayılır bir böcek koleksiyonu ve hatta brendi şişesinde taşıdığı bir timsah yavrusuyla  Amsterdam’a erken dönmek zorunda kaldı. Yanında getirdiği böcek ve bitki örneklerini o güne kadar değil resmeden birisi, Avrupa’da gören dahi olmamıştı.
1705 yılında, Surinam’daki çalışmalarıyla ilgili, meşhur kitabı yayımlandı. Kitabı aristokrat kesim tarafından ilgiyle karşılandı. Doğabilimleri için tam bir başarı olan bu kitap, yazarının kadın olması ve yazım dilinin Latince yerine Almanca kullanılması nedeniyle, dönemin bilimadamları tarafından kabul görmedi.
Ancak XX. yüzyılda hak ettiği sıfatlara kavuşan ve hayatı mikrotarih ve doğabilimleri açısından yeniden ele alınan bu cesur kadı, ressam ve doğabilimci MARIE SIBYLLA MERIAN’dır. Bu ilk yazımda, avroya geçilmeden önce, 500 mark üzerinden bize gülümseyen bu tanıdık simanın, sürükleyici bir Hollywood filmi olmaya aday hayat öyküsünün çok küçük bir kısmını, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü için sizlerle paylaşmak istedim.

Maria Sibylla Merian (1647-1717)

Bunu Paylaşın